در سفر به محلات از کجا دیدن کنیم؟

_{نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۶/۰۱/۱۶ منتشر شده و در تاریخ ۱۳۹۹/۱۰/۲۸ به‌روزرسانی شده است.}

 به یقین می‌توان شهر محلات را نه‌تنها یکی از زیباترین مناطق استان مرکزی، بلکه یکی از دوست‌داشتنی‌ترین شهرهای کشور معرفی کرد که در کنار طبیعت سرسبز، آب‌وهوای مطلوب، جاذبه‌های گردشگری طبیعی و حضور آثار باستانی ارزشمند، هر ساله میزبان جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی، بویژه در ایام نوروز است.

در برخی از کتب تاریخی، مورخان از محلات در دوران حکومت هخامنشیان یاد می‌کنند که قسمت کوچکی از سرزمین ماد محسوب شده و در زمان حکومت اشکانیان نیز به‌عنوان بخشی از ایالت والی‌نشین ماد، بوده است. همچنین آثار باقی‌مانده از ستون‌های عمارتی تاریخی و متعلق به دوران باستان که در روستای خورهه قرار دارد و به نظر می‌رسد که با کاربری آتشکده، معبد، کاخ و نیز مرکز برگزاری آیین‌ها و جشن‌های مذهبی و ملی احداث شده است، گواه قدمت زیاد این منطقه از ایران است؛ البته می‌توان چشم‌انداز بی‌نظیر و شگفت‌انگیزی را در ایام مختلف سال، بویژه اردیبهشت ماه در این ناحیه از کشور شاهد بود که تماشای آن، روح و جسم آدمی را جلا بخشیده و نفسی تازه را به جان خواهد بخشید.

سرچشمه محلات

از محبوب‌ترین و مشهورترین جاهای دیدنی محلات، سرچشمه‌ این شهرستان است که از پرآب‌ترین چشمه‌های استان مرکزی است و در مرتفع‌ترین نقطه از محلات قرار دارد. اهمیت این پدیده‌ طبیعی از دوران گذشته تا به امروز مورد توجه مسئولان بوده است؛ چراکه به‌علاوه بر تامین آب کشاورزی منطقه، دارای آب شرب است و به یکی از جاذبه‌های گردشگری محلات، تبدیل شده است. شکل‌گیری پارکی زیبا در مجاورت این مکان دوست‌داشتنی، آب‌نمای زیبا، درختان چنار کهنسال، ارتفاعات صخره‌ای که بر چشمه اشراف دارد و نیز درختان متعدد از دیگر ویژگی‌های این جاذبه‌ طبیعی گردشگری است.

 آب گرم محلات

در نزدیکی شهرستان محلات، چشمه‌های آب گرم ارزشمندی با خواص درمانی بسیاری وجود دارد که استفاده از آن‌ها از دوران بسیار دور تا به امروز رواج دارد. چشمه‌های آب گرم شامل ۶ چشمه به نام ‌های روماتیسم، سلیمانیه، شفا، دنبه، حکیم (دمای چشمه‌ حکیم از سایر چشمه‌ها کمتر است) و سودا (بختیاری) است که به‌دلیل وجود مواد معدنی و درمانی شگفت‌انگیز از جمله گاز رادون، مورد توجه ساکنین محلی و گردشگران سراسر ایران است.

چشمه‌های آب گرم محلات، از لحاظ مواد معدنی، دارویی و درمانی، بسیار غنی و از بهترین‌ چشمه‌های آب گرم، بواسطه‌ دارا بودن گاز رادون در سطح کشور است

همچنین این چشمه‌ها از نوع آب‌های گرم عمقی است که از بخار خمیره‌ سنگ‌های سوزانی که داخل پوسته‌ زمین تشکیل شده است، به وجود آمده و به سطح زمین می‌جوشد.

آتشکده‌ آتشکوه محلات

بنایی باقی‌مانده از دوران ساسانیان، در روستای آتشکوه نیم‌ور از توابع شهرستان محلات قرار دارد که به آتشکده‌ آتشکوه این شهرستان، شهرت یافته است. چارتاقی نیم‌ور نام دیگر این بنای تاریخی است که از سه قسمت اصلی تالار شرقی، تالار غربی و راهرو تشکیل شده و امروزه میزبان گردشگران بسیاری از سراسر ایران و جهان است.

روستای خورهه

در شمال شرق شهر محلات و در حد فاصل روستاهای ورین، دودهک و آب گرم محلات، منطقه‌ای زیبا و کهن قرار گرفته که در بین اهالی به خورهه شهرت یافته است. خورهه به معنی «محل برآمدن خورشید» است. همچنین کلمه‌ «خور» در کتاب اوستا به‌معنای منطقه‌ای ییلاقی است که با توجه به شرایط اقلیمی و آب‌وهوایی این منطقه، این روستا به «خورهه» شناخته می‌شود. با توجه به حضور آثار تاریخی در خورهه، به نظر می‌رسد که تمدن بشری از هزاره‌ دوم پیش از میلاد در آن وجود داشته است.

ستون‌ های تاریخی خورهه (آتشکده‌ خورهه)

همانگونه که بیان شد، خورهه یکی از قدیمی‌ترین منزلگاه بشری در استان مرکزی و شهرستان محلات است که با حضور آثار تاریخی و طبیعت بکر و مطبوع، به یکی از مناطق زیبا و جاذبه‌های گردشگری تبدیل شده است. از جمله‌ آثار باقی‌مانده در خورهه می‌توان به ستون‌های مدوری اشاره کرد که در ساخت سرستون‌های آن از شیوه‌ ایونیک (سبک خاصی از ستون‌سازی یونانیان است که برگرفته از شیوه‌ معماری سرزمین ایونیا است)، استفاده شده است.

قدمت ستون‌های تاریخی خورهه، به قرن اول میلاد مسیح بازمی‌گردد

به نظر می‌رسد، این ستون‌ها، بخشی از عمارت اربابیه است که در سده‌ نخست پیش از میلاد مسیح (ع)، احداث شده است. جالب است بدانید که به‌دلیل نوع معماری انجام شده در این بنا، ابتدا کارشناسان معتقد بودند که این سازه، متعلق به آتشکده در دوران باستان بوده است؛ اما با توجه به مستندات کشف شده، باستان‌شناسان این اثر تاریخی را متعلق به خانه‌ اربابی، معرفی کرده‌اند.

پل تاریخی باقر آباد

در باقرآباد، یکی از روستاهای شهرستان محلات، پلی با پیشینه‌ای به قدمت حکومت قاجاریان قرار دارد که گفته می‌شود در هنگام حمله‌ روس‌ها به ایران و توسط ایشان، احداث شده است. سازندگان این اثر تاریخی، با استفاده از سنگ به ساخت آن پرداخته و یادگاری ارزشمند را برای آیندگان به ارمغان گذاشته‌اند. متاسفانه بر اثر وقوع سیلاب در این منطقه، پل دچار آسیب شد و با همت مسئولان وقت، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.

چنار دو هزارساله محلات

می‌توان حضور درختان چنار در خیابان سرچشمه با قدمتی هزارساله را از دیگر ویژگی‌های بارز و منحصربه‌فرد این شهرستان بیان کرد.

چنار پیر محلات، با قدمتی دو هزار ساله، نماد تاریخی شهر محلات است

اما درخت چناری که در میدان چنار این شهر قرار دارد، نماد تاریخی این منطقه از کشور است که محققان عمری بالغ بر دو هزار سال را بر آن تخمین زده‌اند. درختی قطور و بسیار زیبا که در کنار دیگر آثار تاریخی و طبیعی این سرزمین، به یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری آن تبدیل شده است.

سد باستانی نیم ور

از دیگر جاهای دیدنی استان مرکزی در شهرسنان محلات، سد باستانی نیم‌ور است که به بند نیم‌ور شهرت یافته و یکی از قدیمی‌ترین سازه‌های ایجاد شده جهت ذخیره‌ کردن آب در شهرستان است. بنایی که دارای پیشینه‌ای به قدمت حکومت ساسانیان است به‌دلیل برخورداری از منظره‌ای بسیار زیبا و بکر در پیرامون خود، به یکی از تفرجگاه‌های محبوب مردم تبدیل شده است.

قلعه جمشیدیه

قلعه‌ جمشیدیه یکی دیگر از آثار تاریخی برجای‌مانده از ایران کهن است که با توجه به امنیت بالا و مقاومت قابل‌توجه در برابر حملات و نفوذ دشمنان، در بین سایر قلعه‌های تاریخی، ممتاز و نمونه است. جالب است بدانید که برخی از مورخان، معتقدند که وجود این قلعه‌ ارزشمند، هنگام یورش آزادخان افغانی به نیم‌ور، باعث نجات مردم این منطقه از کشور شده که به داخل آن پناه برده‌‌ بودند. احداث تالاری روی دوازه‌ قلعه، امکان حضور ۲۰ نفر تیرانداز را در جهات مختلف فراهم کرده و نیز وسایل ضدحریق منحصربه‌فرد و قابل توجهی که برای حفاظت از این دروازه‌ چوبی، در نظر گرفته شده است، از ویژگی‌های معماری انجام شده در این اثر تاریخی است. متاسفانه قسمت‌های مختلفی از این جاذبه‌ گردشگری، رو به تخریب است که برای جلوگیری از آن، همت مسئولین را می‌طلبد.  

دهکده گل و گیاهان زینتی محلات

دهکده‌ گل محلات، با وسعتی حدود ۱۱۰ هکتار که عنوان بزرگ‌ترین دهکده‌ پرورش گل در کشور را به خود اختصاص داده است، یکی دیگر از محبوب‌ترین مکان‌هایی است که هر گردشگری در سفر به این شهر، از آن بازدید می‌کند. ایجاد مکانی مناسب جهت پرورش، تهیه و توزیع انواع گل‌های زیبا در این منطقه از کشور، پروسه‌ تهیه‌ گل‌های مورد نظر گردشگران و بازدیدکنندگان را آسان و به دور از دغدغه ساخته است.

از دیگر مکان‌های دیدنی در شهرستان محلات می‌توان به غار کشته ریز (کشه ریز)، غار سرچشمه، غار هستیجان، غار یکه چاه، غار آزاد خان، قلعه‌ آقا خان محلاتی، غار شاه بلبل، غار سوراخ گاو، روستای لریجان، امام‌زاده شاهزاده موسی و … اشاره کرد. تجربیات و نظرهای خود را در خصوص جاذبه‌های گردشگری محلات با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.