درخواست واشنگتن از تهران تحقیرآمیز است

حساس از این منظر که دولت جدیدی در آمریکا به تازگی قدرت را در دست گرفته و در ایران دولت دوازدهم به ماه های پایانی خود نزدیک می شود که از آن می توان به عنوان یک چالشی جدی نام برد. وضعیت به گونه ای است که هر یک از طرفین از جانب نیروهای مختلف تحت فشار هستند. از همین رو در ایران نیروهایی وجود دارند که معتقدند بدون بازگشت آمریکا به توافق هسته ای ایران نباید گامی را به پیش ببرد. در آمریکا نیز وضعیت مشابهی وجود دارد و برخی معتقدند تا زمانی که ایران به اجرای کامل تعهدات برجامی خود بازنگردد آمریکا نباید با آن وارد تعامل شود و امتیازی دهد.

بن بست در روابط دو کشور یک دلیل اصلی دارد و آن هم فرض آمریکایی ها است؛ واشنگتن به این ارزیابی رسیده که اگر بخواهد در مورد مسائل کلی با ایران به نتیجه ای ملموسی دست یابد باید با دولت و هم نظام جمهوری اسلامی ایران به نتیجه ای دست پیدا کند. در همین راستا واشنگتن درصدد آن است تا فشارها را روی ایران تشدید کند تا در زمان برگزاری مذاکرات قدرت چانه زنی خود را افزایش دهند؛ نکته محاسباتی که آمریکایی ها آن را مدنظر دارند.

مسأله بعدی به تمایل ایران و آمریکا برای اجرای تعهدات کامل در برجام بر می گردد، اما برای تحقق این امر هر یک از طرفین در تلاش هستند تا بر مواضع خود پافشاری داشته باشند. اتفاقی که در حال حاضر رخ داده این است که پافشاری بر این مواضع، سیاستمداران را از خواست و اهداف اولیه خود منحرف کرده است. این در حالی است که اصرار بر مواضع قرار بود اهرمی برای طرف مقابل به منظور اجرای تعهدات برجامی باشد، اما در حال حاضر اصرار و پافشاری بر مواضع تبدیل به یک مشکل برای برجام شده است. به همین دلیل اینطور به نظر می رسد که کنترل از دست سیاستمداران در حال خارج شدن است و به جای اراده سیاسی و آن حسن نیتی که به سمت همکاری ها پیش می رفت، پافشاری بر مواضع، رقابت و عدم حسن نیت جایگزین شده است. بر همین مبنا متاسفانه شاهد وقفه هستیم که حتی می تواند به روند معکوس تبدیل شود. روندی که می تواند برای هر دو طرف بسیار خطرناک باشد و به سمت روابط بحرانی سوق دهد؛ روابط بحرانی که پیش تر قرار بر این بود تا طرفین از آن خارج شوند.

برای خروج از این وضعیت توپ در زمین آمریکایی ها است؛ اگر آنها واقعا به دنبال شکستن بن بست در روابط تهران و واشنگتن هستند، تنها گزینه برای آنان ورود به برجام است. دلیل آن این است که برای ورود آمریکا به توافق راه باز است اما برای ایران به منظور توقف برنامه هایش راه بسته است. بدین معنا که افکار عمومی به ایران اجازه نخواهد داد که تا زمان ورود آمریکا به برجام از گام هایی که برای کاهش تعهدات برجامی برداشته بود صرفنظر کند. موضوعی که حق بدیهی ایران نیز به شمار می رود.

در چنین موقعیتی ایران به شدت نیازمند احترام است و آمریکایی ها باید آن را به خوبی درک کنند و از فشار بیشتر صرفنظر کنند. بازگشت کامل ایران به اجرای تعهدات برجامی آنگونه که آمریکا از ایران انتظار دارد به نوعی تحقیر تهران تلقی خواهد شد. از گذشته نیز مرسوم بوده که ممکن است کشور شکست را بپذیرد اما تحقیر را به هیچ وجه نخواهد پذیرفت. بنابراین درک چنین موضوعی از سوی آمریکایی ها ضروری است و باید بدانند آن طرفی که باید ابتدا پیش قدم شود آنها هستند.

310311