درباره «۸۷ متر»، سریال جدید کیانوش عیاری

روزنامه جام‌جم – فاطمه شهدوست: کیانوش عیاری که اسمش در تلویزیون به «دکتر قریب» گره خورده، مدتی است که سراغ ساخت سریال جدید خود، «۸۷ متر» رفته است؛ سریالی که به‌تازگی به واسطه کلید خوردن مجدد آن باز هم خبرساز شده است. اما موضوع چیست؟

ماجرا از این قرار است که داستان فیلم‌ها و سریال‌هایی که در مقطعی ضبط آن‌ها متوقف می‌شود و به دلایل مختلفی دیگر تا مدتی امکان ادامه ندارند، در دنیای تصویر ما تا حدی عادی شده است، چرا که این روز‌ها شرایط نابسامان اقتصادی موجود به این فضا هم رحم نکرده و خیلی از مجموعه‌ها را به نوعی درگیر خود کرده است. این اتفاق گاهی به‌رغم همه تلاش‌هایی که مسؤولان تأمین بودجه دارند، برخی تولیدات مثل همین ۸۷ متر را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهند و البته بعد از مدتی دوباره زمینه ادامه آن پروژه‌ها را فراهم می‌کنند.

در مورد سریال عیاری هم چنین مساله‌ای رخ داده و این روز‌ها بعد از دو ماه تصویربرداری آن باز هم از سر گرفته شده است. این روز‌ها عیاری و گروهش در منطقه ۱۵ خرداد تهران، مشغول تصویربرداری پلان‌های باقی‌مانده از سکانس‌های قبلی هستند. البته این یکی از مکان‌های فیلمبرداری ۸۷ متر است، چرا که این کار شاید برخلاف خیلی از مجموعه‌هایی که اغلب در چند فضای ثابت ثبت و ضبط می‌شوند، دارای مکان تصویربرداری مختلفی است.

۸۷ متر، به نویسندگی و کارگردانی کیانوش عیاری کاری از گروه فیلم و سریال شبکه یک سیماست که هم‌اکنون حدود ۷۰ درصد آن تصویربرداری شده و در آن بازیگرانی، چون علی دهکردی، مهران رجبی، فریبا کامران، شهین تسلیمی، دیبا زاهدی، حسین سلیمانی، فریده سپاه منصور، محمد بحرانی، سعید پیردوست، ملیکا نصیری و… با حضور بازیگران تازه‌نفسی که پای ثابت کار‌های عیاری‌اند، حضور دارند.

شروع ماجرا؟

بعد از سریال «دکتر قریب» و داستان و ساختار ویژه‌اش که با گذشت حدود ۱۲ سال هنوز خیلی‌ها آن را در گوشه‌ای از ذهنشان دارند و جزو کار‌های فاخر تلویزیون به شمار می‌رود، انتظار‌ها از عیاری برای ساخت سریال جدیدش بالا رفته است، همان‌طور که خبر شروع تصویربرداری «۸۷ متر» در حدود دو سال پیش تا مدتی نقل خیلی از خبرگزاری‌ها و محافل شده بود.

بهمن ۹۶ بود که این خبر (شروع تصویربرداری) در یکی از خانه‌های تهران منتشر شد. مجموعه‌ای که این بار عیاری در آن مثل خیلی از کار‌های سینمایی‌اش سراغ یک داستان اجتماعی که شاید خیلی‌ها با آن درگیر شده باشند، رفته است.

روایتی از ۸۷ متری‌های شهر

داستان این فیلم ماجرای یک کلاهبرداری است و آن‌طور که دستیار عیاری برای ما گفت در این مجموعه دو خانواده به نام پوردورانی و خلیلی حضور دارند؛ علیرضا پوردورانی به همراه همسر، دو دختر و پسرش خانه‌ای را از یک فروشنده به نام فرج ناصری خریداری می‌کنند. اما روز اسباب‌کشی متوجه می‌شوند خانه به فرد دیگری به نام رجب خلیلی فروخته شده است. رجب به همراه پسر، همسر و دو دخترش صبح زودتر از پوردورانی‌ها به خانه رسیده‌اند و وسایل‌شان را در خانه گذاشته‌اند، اما با رسیدن خانواده پوردورانی، ماجرای کلاهبرداری مشخص می‌شود.

این ماجرا از آن قصه‌هایی است که نمونه‌های واقعی بسیار دارد و اگر حتی خودتان با آن مواجه نشده باشید، حتما برای یک بار هم که شده خبری از آن را شنیده یا شبیه‌اش را دور و اطرافتان دیده‌اید.

این قصه بیش از ۳۰ مکان فیلمبرداری در تهران دارد و همه این‌ها در کنار داستان، شیوه نگارش و روایت سازنده آن، دست به دست هم داده‌اند تا ببینیم این بار قرار است این کارگردان با چه شمایلی در جعبه جادو حاضر شود.

می‌خندیم، اما جدی هستیم

عیاری که این روز‌ها سرش شلوغ‌تر از همیشه است، به گفته خودش درست در زمانی که مشغول تصویربرداری یکی از سکانس‌ها بود، گفت‌وگویی با ما داشت. او درباره داستانی که بعضی آن را کمدی اعلام کرده بودند با تکذیب این موضوع بیان کرد: ۸۷ متر جزو مجموعه‌های کاملا جدی و درامی است که فضای مخصوص به خود را دارد. البته در کنار این قالب لحظه‌هایی را در آن می‌بینید که بازیگران لبخند می‌زنند و این خنده را روی لب بیننده هم می‌نشانند، اما به هیچ وجه به‌واسطه آن چند پلان لبخند، نباید بگویید که این کار طنز و کمدی است.

این کارگردان که نویسنده مجموعه نیز هست، درباره شکل‌گیری داستان هم می‌گوید: قصه و موضوع کار جزو مسائل رایجی است که به هر طرف نگاه کنید، آن را می‌بینید و در واقع این داستان به شدیدترین شکل ممکن مورد ابتلای خیلی‌ها شده است. به همین دلیل جا داشت تا به این شکل به آن پرداخته شود.

ستاره‌های تازه نفس

علاوه بر این‌ها در تمام سال‌هایی که عیاری کاری را روی آنتن تلویزیون، پرده سینما برده است، اغلب شاهد حضور چهره‌های جدیدی هستیم که گاه نابازیگرند و گاه از تازه نفس‌های این حوزه محسوب می‌شوند. می‌توان گفت این یکی از ویژگی‌های عیاری است که این بار در ۸۷ متر هم آن را به واسطه چند چهره جدید می‌بینیم.

او در راستای همین جریان در پاسخ به این که اصلا چرا ریسک این حضور‌های تازه را قبول می‌کند و سراغ کسانی می‌رود که تا الان در قاب تصویر دیده نشده‌اند، گفت: در کنار دشواری‌هایی که این تصمیم دارد، اما گاهی برای جا انداختن یک نقش چهره‌های جدید بهتر هستند، چرا؟ چون خیالمان راحت است که این چهره‌ها تجربه‌های دیگری ندارند و دیگر لازم نیست تا به گونه‌ای چهره‌ای که از قبل داشتند را گوشه‌ای پارک کنیم و به سراغ خلق یک فضای جدید که با آن نقش متناسب باشد برویم.

او با اشاره به سختی‌هایی که به‌واسطه این اتفاق گاهی کل گروه را درگیر می‌کند هم اضافه کرد: در بین این انتخاب‌ها گاهی کسانی بوده‌اند که ما را به مرز جنون کشانده‌اند و مثلا کار سه روزه را به یمن وجودشان به ده روز کشاندند، یعنی این مسائل هم در کنار محاسنی که چنین اقدامی می‌تواند داشته باشد، وجود دارد. با این حال برای این موضوع سعی می‌کنیم تا احتیاط کنیم و بهترین انتخاب‌ها را داشته باشیم، اما این گرفتاری‌ها خیلی اوقات وجود دارد.

قصه باید حرف بزند نه من!

عیاری که می‌توان او را جزو کارگردانان قصه گویی بدانیم که اغلب هر موضوعی را در قالب یک داستان گاه برگرفته از واقعیت روایت می‌کند، در پاسخ به این که این بار می‌خواهد با ۸۷ متر چه بگوید؟ بیان کرد: من هیچ‌وقت هیچ حرفی برای زدن ندارم، بلکه داستانی را بیان می‌کنم که اگر آن قصه قابلیت‌های لازم را داشته باشد، می‌تواند برای مخاطب خودش جذاب باشد و حرفش را بزند.

او در صحبت‌های اخیرش هم با اشاره به حواشی که گاه درباره‌اش مطرح می‌شود، گفته بود: من معمولا درباره مسائل مختلف اظهارنظری ندارم و دنبال حاشیه‌سازی نبوده‌ام و نیستم. همیشه ترجیح داده‌ام در شرایطی که با تلویزیون یا سینما کار می‌کنم به کارم بپردازم. من حرفی درباره سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی نزدم و حمله‌ای هم نداشته‌ام. حاشیه‌سازی‌ها و هجمه‌پراکنی‌ای که از قول من در رسانه‌ها مطرح می‌شود به‌احتمال زیاد بیهوده است و ربطی به من ندارد.

داستان پر مکان فیلمبرداری

همان‌طور که قبل‌تر هم به آن اشاره شد، ۸۷ متر بیشتر از ۳۰ مکان دارد، اتفاقی که به خصوص در کار‌های آپارتمانی امروز به واسطه هزینه‌هایی که وجود دارد، شاید کمتر دیده شود. این هم از آن موضوعاتی بود که عیاری با اشاره به آن گفت: تعدد محل‌ها به فرمان داستان است و اگر قصه به جا و فضا‌های مختلف نیاز داشته باشد ما باید آن را فراهم کنیم این اصل ماجراست نه آن که دو دو تا چهارتا کنیم و بر اساس محل‌ها به دنبال خلق ویژگی باشیم. مسأله‌ای که برای هر کاری جزو ارکان اصلی آن است و باید با دقت در موردش عمل شود.

عیاری در بخش دیگری از این گپ به سراغ وقفه‌ای رفت که برای چندمین بار گریبانگیر سریال شد، او با بیان این که چنین وقفه‌ای در همه ابعاد ویرانگر است، ادامه داد: علاوه بر روحیه افراد گروه و مشکلات عدیده‌ای که به دنبال این اتفاق ایجاد شد، در حوزه مادی هم خسارت‌هایی وارد شد که کار را دچار مشکل کرد. مثلا در این ۶۳ روز ما گیاهی داشتیم که سوخت و نابود شد و به صورت جدی به خاطر آن درگیر بحران شدیم، چون همچنان به دنبال آن هستیم. گندزدایی تمام لوازم و همه از مواردی‌اند که به دنبال این وقفه ایجاد شد.

چرا خارج نرفتیم؟

یکی دیگر از حواشی‌ای که سریال ۸۷ متر را درگیر کرده بود، سفر به گرجستان در بخشی از داستان بود، اتفاقی که به دلیل همان بحث کمبود بودجه لغو شد. این در حالی است که کم و بیش مجموعه‌هایی هستند که با همین شرایط روانه کشور‌های دیگر می‌شوند و کارشان را پیش می‌برند، موضوعی که این کارگردان هم با کمی گلایه از آن بیان کرد: متأسفانه به دلیل مسائل مالی کمی سناریو را زیر و رو کردیم تا روایت داستان را به داخل ایران محدود کنیم. خوش به حال آن‌ها که می‌توانند و این امکان را دارند که چنین سفر‌هایی را برای کارشان داشته باشند. من واقعا نمی‌دانم چرا آن‌ها می‌توانند و من نمی‌توانم.

منتظر پخش باشید

این که ۸۷ متر قرار است تا کجا پیش برود و در دل مخاطب جایش را باز کند هم موضوعی بود که عیاری درباره‌اش گفت: تنها راه پاسخ به این سؤال آن است که صبر کنیم تا کار روی آنتن برود، آن وقت می‌شود از قضاوت‌ها و بازخورد‌ها این نتیجه را گرفت که کار چقدر توانسته بین مردم جایش را باز کند.

به گفته عیاری تا الان ۷۰ درصد ۸۷ متر تصویربرداری شده است و اگر بازهم مشکلی پیش نیاید تا پاییز کار به پایان می‌رسد. با این حال باید دید در آینده این سریال چطور پیش می‌رود و درخت تلاش‌های عیاری و گروهش کی به بار می‌نشیند.