درباره ثبت جهانی «پرونده خوش‌نویسی» سوءتفاهم شده است

به گزارش ایسنا، به دنبال واکنش‌ها و اعتراض‌های جامعه خوش‌نویسان نسبت به پرونده‌ای که ایران در یونسکو با عنوان «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش‌نویسی در ایران» ثبت کرده و این اقدام را غفلت از ثبت «خوش‌نویسی ایران» در یونسکو دانسته است، مرتضی رضوانفر ـ عضو هیأت‌ علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری ـ اظهار کرد: اگر جامعه هنری از ارزش فوق‌العاده ثبت خوش‌نویسی اطلاع پیدا کند، امیدوارانه‌تر و استوارتر در این مسیر قدم خواهند گذاشت.

وی گفت: طبق مفاد کنوانسیون برای حفاظت از یک اثر ناملموس، اولین و مهم‌ترین کار ارتقاء آگاهی مردم و حاملان عنصر از اهمیت و روش‌های نگهداری است، چون میراث ناملموس یک موضوع مردمی و حفاظت از آن نیز غالبا در دست مردم است. به نظرم اطلاع‌رسانی نکردن ما به جامعه هنری، سبب شده یک کار باارزش و شایسته تقدیر در یونسکو، توسط برخی از هنرمندان به‌عنوان نقطعه ضعف تلقی شود.

رضوانفر همچنین تاکید کرد: باید دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های متولیِ هنر خوش‌نویسی، مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگستان هنر، فرهنگسراها، انجمن خوش‌نویسان و… زمینه‌ای را برای ایجاد گفت‌وگو درباره ثبت «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش‌نویسی ایران» فراهم کنند تا علاوه‌بر رفع سوءتفاهم‌های ایجادشده، نظرات خود را برای معرفی بیشتر و ترویج روش‌های حفاظتی در سطح ایران و جهان ارائه دهند.

عضو هیأت‌ علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در گفت‌وگویی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منتشر کرده، یادآوری کرده است: در حوزه میراث ناملموس سه فهرست ثبتی شامل «فهرست میراث معرف یا زنده»، «فهرست میراث در خطر» و «فهرست فعالیت‌های پاسدارانه» وجود دارد. از آنجا که هدف «کنوانسیون پاسداری از میراث ناملموس» گسترش فهرست سوم و تشویق ملت‌ها به حفاظت از این میراث است، بنابراین هر سال موفق‌ترین کشورها به‌عنوان الگوی فعالیت، به جهانیان معرفی می‌کند و به همین دلیل است که کشورها بیشترین رقابت را برای ثبت در این فهرست دارند.

با این وجود، جامعه خوش‌نویسان ایران تاکید دارد ایران موفق نشده «خوش‌نویسی» را که خاستگاه آن از این سرزمین بوده در یونسکو ثبت کند و صرفا «برنامه پاسداری» را ثبت کرده که آن نیز جای نقد و بحث دارد. برخی انتقادها بر این است که ایران برنامه مستندی برای پاسداری از خوش‌نویسی ندارد و حتی در محافل بین‌المللی در جایگاه مناسبی قرار نگرفته است. از سویی، این موضوع از سوی برخی پژوهشگران ادعا شده که براساس مستندات بارگذاری‌شده در وب‌سایت یونسکو، پرونده ایران صرفا شرح اقدامات انجمن خوش‌نویسان در چند دهه اخیر است که مکتوب شده و به اسم «برنامه پاسداری» فرستاده شده است.

ایران ۲۵ آذرماه ۱۴۰۰ «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش‌نویسی در ایران» را در شانزدهمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت کرد، درحالی‌که ترکیه و ۱۶ کشور عربی از جمله عربستان در همین اجلاس، ‌هنر خوش‌نویسی را به نام خود ثبت کردند.

انتهای پیام