خودروی ۱۵۰ میلیونی در هاله ای از ابهام/ تولید خودروی ارزان عملی می شود؟

در عین حال برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد حذف پراید و نبود خودروی داخلی ارزان قیمت باعث شده بخش کم درآمد جامعه توان خرید خودرو را نداشته باشند و گمان می‌رود این موضوع بر قیمت سایر خودروهای داخلی نیز تأثیر گذاشته باشد. البته در روزهای اخیر سرپرست دفتر صنایع خودروی وزارت صنعت، از طراحی یک پلتفرم مشترک داخلی بین شرکت‌های سایپا و ایران خودرو با هدایت وزارت صمت برای تولید خودروهای ارزان که ۱۵۰ میلیون تومان قیمت خواهد داشت، خبر داد. طبق وعده‌های داده شده قرار است چهار محصول این پلتفرم در نیمه نخست سال ۱۴۰۲به بازار بیاید.

۴ خودرو جایگزین پراید

آن طور که عبدا… توکلی‌لاریجانی، سرپرست دفتر صنایع خودروی وزارت صمت خبر داده با هدایت وزارت صنعت و با همکاری سایپا و ایران خودرو طراحی پلتفرم مشترکی در حال انجام است که می‌توان محصولاتی را بر مبنای آن تولید کرد که مطابق با قدرت خرید بخش زیادی از جامعه باشد. به گزارش همشهری آنلاین، او با بیان این که محصولات این پلتفرم مشترک، تا نیمه نخست سال ۱۴۰۲ به بازار می‌آید، افزود: «طبق محاسبات انجام شده قرار است دست‌کم ۴خودروی مختلف روی این پلتفرم مشترک در شرکت‌های خودروساز داخلی تولید شود که میانگین قیمت آن رقمی بین ۱۵۰تا ۲۰۰میلیون تومان یا معادل ۵ تا ۶هزار دلار است.» توکلی‌لاریجانی با بیان این که تاکنون هیچ خودرویی نتوانسته در حوزه قیمت، جایگزین پراید شود، تأکید کرد: «یکی از موضوعات مهم در تولید خودروهای داخلی تیراژ تولید است، به‌ طوری که اگر تیراژ تولید از یک محدوده پایین‌تر باشد تولید آن خودرو، صرفه اقتصادی ندارد، بر همین اساس قرار است روی پلتفرم اقتصادی در حال طراحی، سالانه ۳۰۰هزار دستگاه خودرو تولید شود تا هم صرفه اقتصادی داشته باشد و هم بتواند از نظر قیمت جایگزین پراید شود.»

کدام خودروساز خودروی ارزان تولید می‌کند؟

طبق خبرها با طراحی این پلتفرم هریک از دو شرکت بزرگ خودروساز داخلی می‌توانند محصول خاص خود را متناسب با شرایط بازار با آپشن‌های مختلف و در عین حال متناسب با استانداردهای ۸۵گانه تولید کنند و نیاز بازار را به ‌خودروهای ارزان ‌قیمت و استاندارد و به‌روز که هم‌اکنون حلقه مفقوده بازار است، رفع کنند. به‌ گفته او این پلتفرم به ‌گونه‌ای طراحی خواهد شد که بتواند در مسیر تولید خودروهای برقی نیز استفاده شود.

تولید خودرو با قیمت ارزان عملی می‌شود؟

از آن جایی که وعده‌های وزیر صمت در خصوص خودرو پیش از این محقق نشده بسیاری به وعده تولید خودروی ارزان قیمت هم مشکوک هستند و آن را وعده‌ای تحقق نیافتنی می‌دانند. البته برخی شواهد هم نشان می‌دهد که تحقق این وعده دست نیافتنی است. ۵ اردیبهشت دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو به ایرنا گفته: «هنوز جزئیاتی از خودروی اقتصادی مد نظر خودروسازان و تعریف آن به قطعه‌سازان ارسال نشده است.» مازیار بیگلو در عین حال تصریح ‌کرد: «از کنار گذاشته شدن خودروها و پلتفرم‌های قدیمی استقبال می‌کنیم، اما این که جایگزین این خودروها چه هستند و چه مشخصات و قیمتی دارند، هنوز مشخص نیست.» همچنین امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو به تجارت ‌نیوز گفت: « ساخت یک پلتفرم ممکن است باعث کاهش قیمت خودروها شود اما بومی بودن یا نبودن ساخت پلتفرم لزوما باعث کاهش قیمت نیست. در برخی زمینه‌ها قیمت تمام شده کالاها بالاتر از قیمت کالاهای خارجی می‌شود.» این کارشناس صنعت خودرو توضیح داد: «کاهش قیمت خودروها به ۱۵۰ میلیون تومان ممکن است، اما به شرط این که خودروی تیبا یا پراید پیشرفته تولید شود. اما این که استانداردهای پیشرفته خودروسازی در این خودروها لحاظ شود، نیازمند تامل و تفکر بیشتر است.»

این نکته را هم نباید فراموش کرد که هم اکنون اقتصادی‌ترین خودروی تولیدی اتحادیه اروپا دست ‌کم ۱۰ هزار دلار قیمت دارد و از آن جایی که روز گذشته رئیس سازمان استاندارد ایران گفته خودروهایی که نمی‌توانند استانداردهای ۸۵ گانه را پاس کنند به طور حتم از رده خارج می‌شوند و باید خودروهای مطابق با استانداردهای روز دنیا جایگزین آن شوند به نظر می‌رسد ساخت خودروی ۱۵۰ میلیون تومانی در نیمه نخست ۱۴۰۲ دور از انتظار است.

وعده‌های محقق نشده فاطمی امین

در شهریور ۱۴۰۰، هنگامی که فاطمی امین به عنوان وزیر پیشنهادی معرفی شد در مجلس گفت: «در حوزه خودرو یک برنامه شش ماهه گذاشته ایم و در اختیار همه قرار گرفته است. یک برنامه دو ساله گذاشته ایم و ان شاءا… با اجرای این برنامه ۲ ساله تا ۳ یا ۴ سال دیگر صنعت خودرو، افتخار ملی خواهد بود. در حوزه خودرو مشکل فنی نداریم مشکلات ما دو موضوع است. یک رقابتی نبودن این صنعت، دوم تولید پایین که حدود ۴۰ یا ۱۰۰ هزار تولید است و هیچ کس کار اقتصادی نمی‌کند و هزینه‌های آن تامین نمی‌شود. این موضوع تولید ۳ میلیون خودروی به هم پیوسته است، اگر بخواهیم کاهش قیمت بدهیم و افزایش کیفیت باید قیمت تمام شده تولید خودرو را پایین بیاوریم و هزینه‌ها را کاهش دهیم. اصلاح ساختارهای مدیریتی و اقتصادی از اولویت‌هاست، دولت نباید بنگاه داری کند. اگر وزیر صنعت بشوم اصلا مایل نیستم مدیرعامل‌های شرکت‌های خودروسازی را تعیین کنم. در یک دوره گذار آن‌ها را به سهامداران واگذار خواهم کرد. همین امسال سبد خودروهای تولیدی مصرف سوخت آن‌ها را به کمتر از ۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر خواهیم رساند و در سال ۱۴۰۴ ان شاء ا… به قله صنعت خودروسازی خواهیم رسید.» اما با گذشت زمان، نه تنها خبری از کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو نبود، بلکه روند افزایشی نیز بر بازار خودرو حاکم شد تا جایی که وزیر صمت دوباره در اواخر سال گذشته در برنامه ثریا اظهار کرد: «قیمت‌های خودرو واقعی نیستند و تا پایان سال آینده باید ۱۵ درصد قیمت تمام شده پایین بیاید.» وی همچنین گفته بود: «سال آینده هر چقدر تورم وجود داشته باشد خودرو نه تنها بیش از تورم واندازه تورم افزایش قیمت نخواهد داشت بلکه ۱۵ درصد زیر تورم افزایش دارد و حتی در برخی از خودروها این افزایش قیمت، کمتر هم می‌شود.» وی وعده داده بود که از ابتدای امسال قرعه کشی خودروسازها حذف شود اما همچنان به قوت خود باقی است. بابک رحمانی سخنگوی گروه صنعتی ایران خودرو نیز حذف قرعه کشی را با شرط و شروط به شش ماه آینده موکول کرده که یکی از این شرط‌ها افزایش عرضه ۷۵۰ هزار دستگاه در سال و حذف قیمت گذاری دستوری است.

۲۳۲۳