خواب‌های آشفته نتانیاهو برای لبنان/ دو سناریوی احتمالی اسرائیل بعد از ترور سیدحسن نصرالله چیست؟

رسول سلیمی: با ترور سید حسن نصرالله و اعلام راهبرد «خاورمیانه جدید» از سوی اسرائیل، گمانه زنی ها درباره برنامه نتانیاهو افزایش یافته است. چه آنکه بعد از ترور دبیرکل حزب الله لبنان، امریکا به صورت آشکار و سران کشورهای عربی با انفعال خود، نسبت به این رخداد مهم با اسرائیل همراه شدند. این در حالی است که کارشناسان تا حد زیادی موافق هستند که اسرائیل به حملات خود ادامه خواهد داد.

در این راستا علی ریزک، یک تحلیلگر امنیتی و سیاسی به الجزیره  گفته: «اسرائیل معتقد است که پس از مرگ نصرالله، با شتاب می خواهد از فرصت خلاء رهبری در این گروه حداکثر استفاده را ببرد» محمد الماسری دیگر تحلیلگر الجزیره در مؤسسه مطالعات تحصیلات تکمیلی دوحه نیز معتقد است: «موفقیت حمله به حزب‌الله ممکن است افکار عمومی داخلی این کشور را به نفع نتانیاهو تحت تاثیر قرار دهد»

همراهی افکارعمومی اسرائیل با نتانیاهو در ادامه دادن این روند برای مقابله با محور مقاومت از آنجا اهمیت دارد که یک نظرسنجی  که توسط INSS در ماه اوت۲۰۲۴ انجام شد، «نشان داد که ۴۴ درصد اسرائیلی ها از یک عملیات نظامی گسترده در لبنان حمایت می کنند که این رقم در یهودیان اسرائیلی به ۵۲ درصد افزایش یافته است. در همین حال، این نظرسنجی نشان می داد که ۲۳ درصد پاسخ دهندگان «اقدام نظامی محدود» و ۲۱ درصد پاسخ «محدود» را برای جلوگیری از تشدید تنش ترجیح می دهند. نتایج این نظرسنجی نشان می دهد برنامه ریزی نتانیاهو برای حمله لبنان از حمایت افکارعمومی این کشور نیز برخوردار است. چه آنکه مهمترین انگیزه و وعده داده شده از سوی دولت به اسرائیلی ها، بازگشت به شهرک های اشغالی در شمال این کشور است تا هزینه های جنگ را نیز توجیه پذیر کند.»

از این رو به نظر می رسد یکی از مهمترین راهبردهای اسرائیل بعد از لبنان، حمله به حوثی های یمن خواهد بود که هم اکنون در لیست گروه های تروریستی امریکا و متحدانش قرار دارند. چه آنکه درباره حزب الله لبنان، ایالات متحده در ۸ اکتبر ۱۹۹۷ حزب‌الله را به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی و در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۱ به‌عنوان یک سازمان تروریست جهانی ویژه نامگذاری کرد و شورای همکاری خلیج فارس، حزب‌الله را در ۲ مارس ۲۰۱۶ به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کرد اما این شورا تیرماه۱۴۰۳ حزب الله را از لیست گروه های تروریستی خارج کرد.  قرار گرفتن گروه های مقاومت در لیست گروه های تروریستی به امریکا و متحدانش امکان می دهد تا این گروه ها را از حیث مبانی حقوق بین الملل به عنوان هدف مشروع برای نابودی تلقی کرده و نسبت به تامین مهمات کشور یا سازمان مقابله کننده با آنها اقدام نمایند.

این موضع در تحلیل رسانه های غربی کاملا برجسته است. به گفته الیجا مگنیر ، تحلیلگر نظامی در بروکسل، تداوم حمله مستلزم تداوم تامین مهمات آمریکایی است» این تحلیلگر نظامی تاکید می کند «جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، در اولین بیانیه خود پس از ترور(سید حسن نصرالله)، گفت واشنگتن از حملات نظامی اسرائیل علیه حزب الله حمایت می کند و کشتن نصرالله را “عدالت” برای صدها آمریکایی توصیف کرد»

چه آنکه دولت بایدن همچنین زمانی که دستگاه های ارتباطی بی سیم و پیجرها در سراسر لبنان منفجر شد و ده ها کشته و هزاران زخمی از جمله کودکان، زنان و پزشکان برجای گذاشت، از اعتراف به اینکه اسرائیل در پشت این حمله بوده خودداری کرد و کاخ سفید و وزارت امور خارجه این انفجارها را محکوم نکرده اند. در چنین شرایطی شناخت سناریوهای اسرائیل برای کنشگری سیاسی و نظامی بعد از ترور سید حسن نصرالله اهمیت دارد.

سناریوی اول: ورود اسرائیل به خاک لبنان

ناظران سیاسی معتقدند این احتمال وجود دارد که در روزهای آینده حزب‌الله در پاسخ به ترور سید حسن نصرالله و فرماندهان ارشد این گروه، عملیات موشکی را به سوی اسرائیل طراحی کند. توانایی ارتش اسرائیل و دفاع موشکی آن برای مختل کردن یا رهگیری این پرتاب‌ها، چالش بزرگ‌تری برای اسرائیل خواهد بود.

در چنین شرایطی اسرائیل با این انتخاب روبرو خواهد شد که آیا حمله زمینی برنامه ریزی شده خود به جنوب لبنان را با هدف انجام آنچه که شورای امنیت سازمان ملل پس از تصویب قطعنامه ۱۷۰۱ در سال ۲۰۰۶ انجام نداد، انجام دهد تا از این رهگذر و بر مبنای وعده های داده شده نتانیاهو به افکارعمومی اسرائیل، ده ها هزار اسرائیلی بتوانند به شهرک ها بازگردند؟ اگر این سناریو را گام بعدی اسرائیل بعد از حمله انتقام جویانه حزب الله لبنان به اسرائیل تلقی کنیم، گام بعدی اسرائیل نابود کردن مکان‌های نظامی و انبارهای تسلیحاتی حزب‌الله در جنوب رودخانه لیتانی خواهد داشت تا زمینه برای ورود زمینی به لبنان تا ۳۰ کیلومتری رودخانه لیتانی فراهم شود. از این رو اسرائیل امیدوار است بعد از پیشروی در خاک لبنان، آتش بس برقرار شود تا پس از آن حزب الله نیروهای خود را به نزدیکی مرز بازگرداند و حملات راکتی و موشکی خود را متوقف کند.

سناریوی دوم: تکرار سناریوی غزه در جنوب لبنان

اما در سناریویی بدبینانه برای اسرائیل این است که اگر حزب الله یا ایران آسیب جدی به اسرائیل وارد کنند، رهبران اسرائیل ممکن است با فشار از داخل ائتلاف حاکم فعلی و از سوی افکار عمومی اسرائیل، برای گسترش بیشتر جنگ برای دستیابی به شکست استراتژیک حزب الله تلاش کنند. این امر احتمالاً مستلزم تهاجم زمینی به پایگاه های حزب الله در دره بقاع و لشکرکشی از هوا و احتمالاً حمله زمینی به مناطق شهری جنوب بیروت است. در این سناریو باید نگرانی دبیرکل سازمان ملل را بیش از هر زمانی جدی گرفت که گفته بود نگران است اسرائیل لبنان را به غزه تبدیل کند. گمانه زنی که دور از انتظار نیست و دست کم درباره مناطق مسکونی جنوب لبنان این احتمال وجود دارد که اسرائیل به بهانه انهدام انبارهای سلاح و مهمات، مناطق مسکونی را هدف حمله قرار دهد.

در حالی بود که اسرائیل آمادگی  خود را  برای جنگ با حزب الله اعلام کرده است. این گفته وزیر دفاع اسرائیل در روز چهارشنبه مبنی بر آغاز «دوره جدیدی» از جنگ، خبر از «تصویب طرح های جبهه شمالی» در امتداد مرز لبنان می داد. تمرکز مجدد اسرائیل بر شمال پس از آن صورت می گرفت که اسرائیل بازگرداندن شهرک نشین مناطق اشغالی   به خانه هایشان در نزدیکی مرز شمالی این کشور را پس از تخلیه به دلیل حملات حزب الله به عنوان هدف جنگی جدیدی معرفی کرد.

کارشناسان سیاسی معتقدند نتیجه و پیامد اجرای هر یک از سناریوی های ممکن به طور مستقیم بر سرنوشت انصارالله یمن اثرگذار است. کمتر تردیدی وجود دارد که تقابل اسرائیل با حوثی های یمن که در لیست سازمان های تروریستی قرار گرفتند، انجام نشود. موضوعی که امریکا و ائتلاف دریایی غرب نیز از آن استقبال خواهد کرد.

۳۱۱۲۱۳