خانیکی: استفاده از ظرفیت های جوانان، معمولا با محدودیت ها در گزینش و تبعیض همراه است/ نظام سیاست گذاری و اجرا کشور پژوهش گریز است

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از رکنا، هادی خانیکی ، استاد دانشگاه با اشاره به این که «در جامعه ما یک شکاف بزرگ بین امر پژوهش با سیاست گذاری، برنامه ریزی و اجرا وجود دارد» گفت: «به واسطه این شکاف، در نهایت جامعه به صورت یک ماشین در می آید که گویی چرخ دنده هایش با هم کار نمی کنند و حلقه اتصالش دچار گسست شده است.»

وی تاکید کرد: «در واقع پژوهش گریزی در نظام سیاست گذاری و اجرا وجود دارد. نظام اجرا، ترجیح می دهد به موضوع شناخت مسئله ورود نکند. دلیل هم این است که میل دارد تا رشد شتابان داشته باشد و خیلی زود به راه حل برسد. این راه حل ها بعضا مسئله را نمی شناسند. به همین دلیل است که دستگاه اجرا، علاقه مند است بداند دستگاه های پژوهشی راه حلشان چیست و نمی پرسند که «مسئله» را چگونه می بینند. دستگاه های اجرایی مسئله را همان چیزی می دانند که خودشان می بینند نه آنچه که در متن جامعه و نظام اجتماعی وجود دارد.»

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه ورود به راه حل بدون شناخت مسئله، یک نوع گسست بین دستگاه اجرایی و پژوهشی به وجود می آورد، گفت: «معمولا ورود به مسئله، کار را دشوار می کند و سیاست های بروکراتیک را در معرض سوال قرار می دهد. همچنین راه های ناشناخته را ضروری و مسیر حل مسئله را پیچیده و طولانی تر می کند؛ لذا ترجیح سیاست گذاران و دستگاه اجرایی گریز از پژوهش است. این بدان معناست که پژوهش را ذیل تعریفی که خودشان در ذهنشان دارند تعریف می کنند. آنها به جای اینکه به پژوهش های مستقل و معتبر علمی پناه ببرند، به فرایندها و حتی راه‌اندازی نهادهایی دست می برند که فرمانبرتر هستند و پژوهش را به گونه ای تعریف می کنند که مُهر تاییدی بر سیاست ها و برنامه های جاری خودشان باشد.»

خانیکی در ادامه افزود: «در این شرایط، در روحیه پژوهشگران نیز بی انگیزگی به وجود می آید؛ چراکه می بینند کار پژوهشی‌شان مورد اقبال قرار نمی گیرد و خریدار ندارد. همچنین در شرایطی که منابع و منافع تامین نمی شود، پژوهشگر از دایره پژوهش خارج شده و بی انگیزه خواهد شد. نتیجه هر احساس بی فایدگی و بی افقی، روی آوردن به مهاجرت است.»

این استاد دانشگاه در پایان، آینده کشوری را که پژوهشگرانش بی انگیزه و ناامید هستند و البته به کارهای پژوهشی نیز بی توجهی می شود مدنظر قرار داد و گفت: «آینده را باید ساخت. آینده مبتنی بر وضعیت امروز ماست. به خاطر وجود نسلی که الان داریم، به رشد پژوهش، دانش و خلاقیت امیدوار می شویم. جوانان ما، توانایی های خودشان را در زمینه های علوم انسانی و اجتماعی، اقتصادی و صنعتی، علمی و… نشان داده اند و این خیلی امیدوار کننده است. با این وجود، استفاده از این ظرفیت ها در بخش های سیاست گذاری و برنامه ریزی رسمی، معمولا با سختی، محدودیت هایی در گزینش و انتخاب کار با تبعیض همراه است. در حوزه های غیردولتی، مدنی و بخش خصوصی نیز باید به موضوع پژوهش، به صورت عملی تر نگاه کنند. در این شرایط می توان امیدوار بود که توجه به امر پژوهش را بتوان در حوزه های مختلف در کشور دید. سرمایه گذاری در امر پژوهش اتلاف بودجه نیست؛ ولی از آنجایی که دیربازده است، در نگاه های روزمره کمتر به آن توجه می شود.

216216