خانه‌ای که بوی نقش و رنگ می‌دهد…

منزل کمال‌الملک در روستای حسین‌آباد و در فاصله ۵ کیلومتری جنوب شهر فیروزه قرار دارد؛ این بنا در سال ۸۲ ثبت فهرست آثار ملی شده است.

از دور که می‌آیی دیوارهای کاهگلی و درب چوبی این بنا تو را جلب می‌کند؛ دلت می‌خواهد بی‌پروا کلون در را بزنی و سرت را خم کنی و وارد حیاط شوی؛ تقریبا رو به روی درب ورودی یک حوض کوچک است از آن حوض‌هایی که تو را یاد قدیم می‌اندازد.

سمت راست یک ساختمان همکف است اینجا مطبخ خانه بوده؛ یک بخش مطبخ خانه تنوری خودنمایی می‌کند. تنوری که با گِل ساخته شده از همان تنورها که هیزم می‌ریختند و خمیر را به دیواره‌هایش می‌زدند تا بپزد. تنور را که می‌بینی بوی نان داغ تو را به گذشته می‌برد.

از مطبخ خانه بیرون می‌آیی؛ درست رو به روی ساختمانِ مطبخ خانه چند پله بالاتر ساختمانی است که روزی کمال‌الملک در آن می‌زیسته… از پله‌ها بالا می‌روی اتاق‌ها با ورودی‌های قوسی شکل به هم پیوند می‌خورند؛ اینجا بوی نقش و رنگ می‌دهد…

آن زمان که کمال‌الملک به این منطقه آمد؛ هنوز اینجا بخشی از نیشابور بود. او ۱۲سال آخر زندگی خود را در نیشابور گذراند؛ البته حالا این خانه که کمال‌الملک در آن زندگی می‌کرده در جغرافیای شهرستان فیروزه قرار دارد و چندین سال می‌شود که فیروزه از نیشابور جدا شده و به شهرستان ارتقاء یافته است.

نوه دختر برادرِ کمال‌الملک درباره حضور این نقاش در روستای حسین‌آباد گفته: «کمال بعد از مشورت با دوستان با سالار معتمد گنجی در نیشابور آشنا می‌شود و به پیشنهاد سالار، روستای حسین‌آباد نیشابور را خریداری می‌کند و برای ساخت قلعه و… نیز هزینه و به نیشابور مهاجرت می‌کند.»

آری این طور می‌شود که کمال‌الملک ساکن روستای حسین‌آباد شده و سال‌ها در آن زندگی می‌کند اما این خانه و یا بهتر است بگوییم قلعه بسیار بزرگتر و زیباتر از حال حاضر بوده؛ چندی پیش وقتی با یکی دیگر از نوادگان دختر برادرِ کمال‌الملک صحبت می‌کردم و از او پرسیدم که آیا از بنای اصلی خانه کمال‌الملک چیزی به یاد دارد؛ این گونه پاسخ داد: “خیلی کوچک بودم، اما به یاد دارم که پنجره‌های ساختمان رو به غروب خورشید بود و به باغ بزرگ و مصفایی باز می‌شد که نهر آبی در جلوی آن جاری بود و حوضی زیبا با آجرهای آبی رنگ لعاب خورده دیده می‌شد؛ در طرف دیگر، حمامی به صورت زیر زمینی ساخته شده بود که ابتدا صاحب خانه و سپس کارگران از آن استفاده می‌کردند.”

اگر چه حالا از آن نهر و شکوه، چیز زیادی باقی نمانده اما همین ساختمان و همین اثر به جا مانده نیز خود به اندازه کافی شکوهمند و زیباست؛ چراکه هنوز پس از سال‌های سال همچنان بوی نقش و رنگ و هنر می‌دهد…

“محمد غفاری” معروف به کمال‌الملک در کاشان زاده شد، او در سال ۱۳۰۷ به حسین‌آباد نیشابور که حالا در جغرافیایی سیاسی شهرستان فیروزه قرار دارد، کوچ کرد.

این خانه در دوره پهلوی اول ساخته شده و مشتمل بر حیاط مرکزی، ساختمان‌های یک طبقه شمالی و جنوبی و باغ وسیعی در ضلع جنوبی است؛ بنای سمت جنوبی محل کار و اقامت استاد کمال‌الملک بوده است.

انتهای پیام