حرف‌های بی‌تعارف بهمن دان درباره فیلم ـ سریال هادی حجازی‌فر

بهمن دان ضمن نقد پروژه اخیر هادی حجازی‌فر که از تلویزیون پخش شد، به نکاتی درباره‌ی لزوم پرداخت صحیح به آثار دفاع مقدس در سینما و تلویزیون کشورمان اشاره کرد.

همیشه می‌خواهیم از شخصیت‌های دفاع مقدس ترمیناتور بسازیم!

این بازیگر در پاسخ به اینکه آیا نسخه سریالی «موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازی‌فر که شخصیت‌های شهیدان حمید و مهدی باکری را به نمایش گذاشت، توانست آن‌طور که باید تصویری صحیح از این شهدا و سال‌های دفاع مقدس را به مخاطب نشان بدهد؟ اینگونه بیان می‌کند: مسئله دفاع مقدس بر کسی پوشیده نیست. ما سرداران بسیار عزیزی داشتیم که آن زمان و در دفاع از کشور شهید شدند که آقایان مهدی باکری و حمید باکری عزیز هم از جمله آنها بودند که با هم دو برادر بودند و بنده ارادت بسیاری به این دو شهید عزیز دارم. مهدی باکری آنچه درباره‌اش شنیده‌ایم، گفته شده و تصویر شده، مردی بسیار خوب و در خدمت نظام و جنگ بوده و چون تُرک‌زبان هم بوده، خیلی ثمرات خوبی داشته اما اگر بخواهم بی‌تعارف درخصوص فیلمی که درباره ایشان ساخته شد، بگویم، لازم است به این نکته اشاره کنم که ما اغلب می‌خواهیم فیلم‌های جنگی و کاراکترهای دفاع مقدسمان را به ترمیناتور نزدیک کنیم و از آنها تصویری ارائه دهیم که شاید نبوده باشند.

وی ادامه می‌دهد: مسئله این است که باید واقعیت‌های جنگ را به تصویر بکشیم و البته نه لزوما مستندگونه. من همیشه از این ناراحت و دلگیرم که سینمای جنگ و بچه‌های جنگ فراموش شده‌اند؛ آنهایی که ما مدیونشان هستیم، فراموش شده‌اند. اگر هم کاری درباره این بزرگان ساخته می‌شود، آن‌طور که باید ادای دین نمی‌شود؛ شاید به این خاطر که ما لجستیکمان ضعیف است، پول کافی نداریم یا هر چیز دیگری که می‌تواند اثرگذار باشد. اگر خروجی یک فیلم، خروجی قابل قبولی نباشد، نه تنها به دوران دفاع مقدس و کاراکترهای اصلی کمک نمی‌کند بلکه ما شاید با آن کار عظمت آن شهید را هم که آن زمان از کشورش دفاع می‌کرد، تضعیف کنیم و خدای ناکرده این می‌شود ضد تبلیغ.

دان سپس تاکید می‌کند: این مسائل در سینما وجود دارد و مسئله این است که نویسندگان ما مطالعه کافی ندارند و دغدغه‌های خودشان را می‌نویسند، قصه‌هایی که خودشان متوجه شده‌اند را می‌نویسند و مطالعه کافی ندارند، اگر هم بگوییم می‌خواهند بحث کنند که فلان کتاب‌ها را خوانده‌ایم، فلان فیلم‌ها را دیده‌ایم و شاید هم ناراحت شوند در صورتی که اگر نقدها سازنده باشند چه اشکالی دارد. مثل این است که ما در رانندگی خطایی می‌کنیم و پلیس ما را متوقف می‌کند و جریمه می‌شویم. باید خوشحال باشیم که خطایمان را گرفته و از این به بعدش را درست برویم.

سینمای انقلابی ما فیلم فارسی شد!

او در صحبت‌هایش به سینمای هالیوود اشاره می‌کند و می گوید: چرا در سینمای هالیوود ما فیلم‌هایی می‌بینیم که دائماً در اسکار هستند؟ چون نویسنده، کارگردان و بازیگرانش همه مطالعه دارند. متاسفانه در هفته‌ای که گذشت من سه فیلمنامه را رد کردم و گفتم بازی نمی‌کنم چون واقعاً ضعیف بودند! من سینمای قبل از انقلاب را دیده‌ام و معتقدم سینمای بعد از انقلاب ما تا دهه‌های ۷۰ و ۸۰ بسیار سینمای قوی بود اما الان وضعیت خوب نیست. سینمای ما تا اواخر دهه ۸۰ واقعاً اثرگذار بود و همه به آن عِرق داشتیم و دوستش داشتیم اما سینمای قوی انقلابی ما مسیرش را عوض کرد و به سمتی رفت که متاسفانه تبدیل به فیلم فارسی شد؛ این در حالی است که هر فیلمی باید پیام داشته باشد.

بازیگر سریال‌های «گاندو»، «معمای شاه»، «زیر تیغ» و «زیرزمین» بار دیگر تاکید می‌کند: «موقعیت مهدی» و فیلم‌های دفاع مقدس این چنینی همه باید پیام داشته باشند اما متاسفانه هیچ کدام پیام قوی ندارند. من نسخه سریالی این اثر را ندیدم اما فیلمش را دیده‌ام. ما برای آیندگان کار می‌سازیم. برای آنها که جنگ را ندیده‌اند. دفاع مقدس ما دفاع پر از واقعیت بوده و اگر ما فیلمی می‌سازیم که غیرواقعی است، آن دیگر مشکل سازندگان فیلم است و باید پاسخگو باشند.

برای آنها که جنگ را ندیده‌اند درست روایت کنیم

این هنرمند یادآور می‌شود: برای بچه‌های ما که جنگ را ندیده‌اند، وقتی می‌خواهیم دوران دفاع مقدس را تعریف کنیم، هر طوری که تعریف کنیم همان‌طور درک می‌کنند. در دهه‌های اول انقلاب فیلم‌هایی که می‌ساختیم باعث می‌شد که خیلی از بینندگان ما روی صندلی‌هایشان گریه کنند؛ چون فیلمی که ساختیم با گریه ساختیم و بیننده هم با ما هم همذات‌پنداری می‌کرد. یک جاهایی هم خندیدیم و بیننده هم خندید ولی اگر برای آنها که جنگ را ندیده‌اند، درست دوارن دفاع مقدس را روایت نکنیم، حتی ممکن است آنها را به بیراهه ببریم.

بهمن دان سخنانش را اینگونه به پایان رساند: در نهایت در یک جمله می‌گویم که مهدی باکری آنقدر بزرگ بود که در پرده نقره‌ای سینما هم جا نمی‌شد؛ تلویزیون که جای خود دارد. ما باید کارهای بهتری درباره شهید باکری بسازیم.

۵۷۵۷