حجت الاسلام والمسلمین معزی در گفت‌وگو با شفقنا: «عاشورا به مثابه یک مکتب» است

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، برگزیده و بخشهایی از گفت وگوی شفقنا با حجت الاسلام والمسلمین معزی را در ادامه می خوانید (متن کامل این گفت و را در اینجا بخوانید) :
* فلسفه و اهم اهداف نهضت امام حسین (ع) چه بود؟
اولین هدف امام حسین(ع) این بود که نشانه های دین خدا از جمله توحید، عدل، نبوت، امامت، قرآن، معاد، احسان و نیکی که در دوران بنی امیه از بین رفته بود را دوباره به جامعه برگرداند. هدف دوم حضرت اصلاح و آبادانی بود. هدف سوم حضرت دفاع از مظلومان بود. بی‌تردید امام حسین(ع) به دنبال کسب قدرت نبود، بلکه به دنبال اصلاح بود. لذا حضرت فرمودند: «ای مردم! پیامبر خدا(ص) فرمودند: «هر کس سلطان ستمگری را ببیند که حرام خدا را حلال شمرده، پیمان الهی را شکسته و با سنّت رسول خدا مخالفت ورزیده، در میان بندگان خدا به ستم رفتار می کند و او با زبان و کردارش با وی به مخالفت بر نخیزد، سزاوار است خداوند او را در جایگاه آن سلطان ستمگر (دوزخ) بیاندازد»
اسلام بر امر به معروف و نهی از منکر تأکید دارد و امام حسین(ع) نیز می فرماید: من می خواهم امر به معروف کنم و دین حقیقی را به مردم نشان دهم. لذا سخنرانی های امام حسین(ع) همواره بر همین محور بود و حضرت بارها تأکید کردند که قصد دارند دین خدا را به جامعه برگرداند و مردم، مسلمان واقعی شوند و در پناه دین و حاکم دینی عدالت داشته باشند، ثروت به طور مساوی بین مردم تقسیم شود، فقر از بین برود، و زنان و مردان در امان باشند تا بتواند به جایگاه بلند عبودیت و بندگی خدا برسند و به قله کمال دست یابند.

* اسلامی که امام حسین (ع) برای آن و در برابر آن بپاخاستند از منظر منزلت «کرامت انسانی» دارای چه شاخصه‌هایی بود؟
براساس آیات قرآن، «انسان به ما هو انسان» مکرم است. قرآن می فرماید: «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ؛ ما بنی آدم را گرامی داشتیم.» امام حسین(ع) می فرمایند: «من قیام کردم تا مظلومان در امان باشند و کرامت انسان ها حفظ شود.» برای حضرت قابل پذیرش نبود که به انسان‌ها ظلم شود و کرامت آنها از بین برود، عده‌ای خاص در رفاه باشند و شکم شان برآمده شود و عده ای دیگر از گرسنگی شکم شان فرو برود. یکی از ارکان مهم مکتب امام حسین(ع) کرامت انسان هاست و حضرت در تمام طول زندگی بر اصل کرامت انسانی پایبند بود لذا در واقعه کربلا برای امام حسین(ع)، میان زهیر که شخصیت برجسته تاریخی بود با غلامی که در لشکر حضور داشت، هیچ تفاوتی نبود و امام برای این غلام به اندازه زهیر احترام قائل بود.

* از دیدگاه شما تمسک به دیدگاه امام (ع) مبنی بر اهتمام حداکثری به کرامت انسانی و حیات شرافتمندانه و پرهیز از ذلت پذیری، چه تضمینی برای سعادت بشر دارد و عدول از کرامت انسانی چه عواقبی برای جوامع بشری و حاکمیت های سیاسی ایجاد می کند؟

یقیقناً جامعه‌ای که کرامت واقعی انسان‌ها را نادیده می گیرد با شکست رو به رو می شود. در جامعه ما ایرانی ها در گذشته زن تحت ستم بود. کرامت زن دیده نمی شد و زن در خانواده به آن صورت مکرم نبود و زن را ضعیفه می گفتند. در حالی که اسلام تأکید دارد که مرد و زن هر دو می توانند در پرتو تقوا رشد پیدا کنند یعنی یک زن هم می تواند مانند حضرت زهرا(س)، حضرت زینب(س)، ربابه همسر امام حسین(ع) الگو و اسوه باشد. در یک جامعه اسلامی حقیقی نه تنها زنان یا انسان هایی که امکانات مالی بالایی دارند بلکه همه انسان ها از هر جنس و با هر توان مالی با یکدیگر برابر هستند.

* در واقعه عاشورا شاهد حضور دو گروه هستیم که هر دو یک دین، نژاد و ملیت دارند، اما چنان یکی با دیگری برخورد می کند که گویی همه اینها در دایره امکان نیست. به باور شما کدام یک از ارزش ها و ضد ارزش ها، مولفه های اخلاقی و ضد اخلاقی در مواجهه خیر و شر در عاشورا پررنگ تر و تاثیرگذارتر بود؟

در میدان کربلا دو گروه در مقابل یکدیگر ایستادند که یک گروه لبریز از همه ارزش ها و گروه دیگر تهی از همه ارزش ها بود. یک گروه حق و گروه دیگر باطل بودند لذا اولین ارزشی که سپاه امام حسین(ع) داشتند، حق بودن آنهاست. امام حسین(ع) نیز می فرمایند: «ما برای احقاق حق قیام کردیم.»
دومین ارزش و ضد ارزش رهبران این دو گروه بودند، رهبر یک گروه امام حسین(ع) و رهبر گروه دیگر عمربن سعد بود. سوم ارزش و ضد ارزش، اهدافی بود که این دو گروه دنبال می کردند.
عمربن سعد با خیال واهی حکومت بر مُلک ری در مقابل امام ایستاد و به دنبال قدرت و ثروت بود. اما هدف امام حسین(ع) از قیام، خداخواهی، حق جویی، عدالت پروری، انسایت، شرافت، غیرت، زیر بار ذلت نرفتن و… بود. قیام امام حسین(ع) برای جدایی حق از باطل بود لذا حضرت و یاران با وفای ایشان از مرگ و شهادت هیچ ترسی نداشتند.

* عاشورا فقط یک جریان تاریخی است یا نمی توان این واقعه را در قالب تاریخ محدود کرد؟ آنچه در این حادثه رقم خورد برای آن زمان بود یا برای امروز نیز آموزه هایی به همراه دارد؟

جریان عاشورا یک تاریخ نیست که از کنار حوادث این واقعه و سخنان حضرت در صحنه کربلا رد شویم. «عاشورا به مثابه یک مکتب» است. مکتب دارای اجزا و ارکانی است. ارکان یک مکتب جهان بینی آن مکتب است و جهان بینی مکتب عاشورا «توحید» است.
مکتب امام حسین «عزت آفرین» است و زیر بار ذلت نمی رود؛ امام حسین(ع) فرمودند: «مرا بین دو امر نگاه داشته: شمشیر و شهید شدن و یا تن به ذلّت و خواری دادن، «هَیهَاتَ مِنَّا الذِّلَّه؛ محال است تَن به ذلّت دهیم.» ما خاندانی هستیم که هرگز تن به ذلت نمی دهیم. رکن دیگر مکتب امام حسین(ع) «عدالت خواهی» است. حضرت تصریح کردند: «مَنْ رَأی سُلْطاناً جائِراً» ظلم ظالمان را تحمل نمی کنیم. بر این اساس عاشورا مکتب مبارزه با ظلم است و حضرت به دنبال این بودند که عدالت در جامعه مسلمین برقرار شود. برای تحقق این آرمان ها، یاران امام حسین(ع) از جوان و پیر تا آخرین لحظه در کنار حضرت ماندند و به شهادت رسیدند، اما زیر بار ظلم و زور نرفتند. امام حسین(ع) فرمودند: «از من الگو بگیرید و ظلم ظالمان را تحمل نکنید.» لذا این مکتب برای امروز یک الگوست و به ما می آموزد که وقتی دین خدا در خطر است، باید قیام کنیم و حتی به بهای جان سپردن، به ذلت تن ندهیم.

* تا به امروز در دریافت و به کارگیری آموزه های قیام امام حسین(ع) موفق بوده ایم؟

در قرن بیستم، ایران تحت سلطه آمریکا و استکبار جهانی بود. مردم ایران از عاشورا درس گرفتند و بدون هیچ سلاحی به رهبری امام خمینی(ع) علیه ظلم و استبداد قیام کردند و به پیروزی رسیدند. معتقدم آنچه سبب پیروزی انقلاب شد، علاقه و ارادات جوانان به امام حسین(ع) و دین اسلام بود لذا امام خمینی(ره) گفتند که نهضت ما حسینی است. در دوران جنگ تحمیلی، ۸ سال بدون داشتن تجهیزات جنگیدیم. در این دوران هیچ کشوری به ایران کمک نکرد.

* با توجه به وظایفی که مبلغان و واعظان در تبیین اهداف قیام امام حسین(ع) دارند، در این روزها چه توصیه ای به مبلغان دارید؟

آقایان وعاظ و منبری ها باید توجه داشته باشند که عاشورا دو بال دارد، یک بال «عاطفی» و یک بال «عقلانی». عواطف عاشورایی ما را وادار می کند که سوگواری کنیم و اشک بریزیم و تا می توانیم در مصیبت امام حسین(ع) عزاداری کنیم لذا تا دامنه قیامت، در ایام عاشورا سیاه پوش و عزادار هستیم و بر سینه و سر می زنیم. اما بال دیگر عاشورا «عقلانیت» است. کسانی به دنبال این بودند که اسلام را از بین ببرند، ولی امام حسین(ع) با نهضت خود، اسلام را زنده نگاه داشت».

۵۷۵۷