جنگ پشت پرده واشنگتن علیه پکن

مهسا مژدهی: اتحادیه اروپا هم به جمع تحریم کنندگان چین پیوست. در سی و دو سال گذشته این نخستین بار است که اروپایی ها دست به تحریم پکن می زنند و حرکات تازه آنها در شرایطی که انتظار می رفت روابطشان رو به بهبود باشد، سوالاتی را بر جای گذاشته است.

وزارای خارجه اتحادیه اروپا که روز دوشنبه دور یکدیگر جمع شده بودند، به این نتیجه رسیدند که برخی از مقامات چینی را تحریم کنند. آخرین باری که اروپایی ها دست به چنین اقدامی زده بودند، در سال 1989 و پس از اتفاقات میدان تیان آمن است که در آن به گفته پکن 478 نفر در اعتراض به شرایط اقتصادی و سیاسی جانشان را از دست داده بودند.

به نوشته یورونیوز تحریم‌های تصویب شده شامل ممنوعیت سفر و مسدود کردن دارایی چهار فرد چینی و یک نهاد از این کشور است. مطابق این تحریم‌ها، از این پس شهروندان و شرکت‌های اروپایی اجازه ارتباط مالی با این افراد و شرکت‌ها نخواهند داشت. 

چرا چینی ها تحریم شدند؟

ژان ایو لودریان وزیرخارجه فرانسه در مورد تحریم های چین می گوید که هدف از آنها مسائل مرتبط با حقوق بشر است. او در این گفتگو به ماجرای ناوالنی هم اشاره کرد. اتحادیه اروپا به دلیل زندانی شدن الکساندر ناوالنی مهم ترین چهره سیاسی و رقیب روسیه به اتهام فساد مالی، مسکو را هم تحریم کرده است. 

اما یک دیپلمات اتحادیه اروپا پیشتر در این خصوص به خبرگزاری رویترز توضیحاتی داده و مدعی شده بود که«این اقدامات محدود کننده علیه نقض جدی حقوق بشر توسط دولت چین اتحاذ می‌شود. مقام‌های چینی حقوق بشر را در قبال اقلیت مسلمان اویغور نقض می‌کنند و باید برای این منظور اقداماتی صورت می‌گرفت.» سازمان ملل مدعی شده نزدیک به یک میلیون مسلمان اویغور در اردوگاه هایی در چین نگه داری شده و مورد ازار و اذیت قرار می گیرند. با این وجود پکن این ادعاها را رد می کند. ژانگ مینگ، سفیر چین در اتحادیه اروپا، با هشدار نسبت به ایده اعمال تحریم علیه مقام‌های چینی گفته بود: «تحریم‌های مبتنی بر دروغ می‌تواند به عنوان حمله عمدی به امنیت و توسعه چین تعبیر شود.»

براساس تصمیم اتحادیه اروپا چن مینگو، مدیر دفتر امنیت عمومی استان سین‌کیانگ(که ادعا می شود اویغورها در این منطقه در اردوگاه ها زندگی می کنند) و سلف او، ژو هایلون به اتهام نقض فاحش حقوق بشر، بازداشت خودسرانه، رفتارهای ظالمانه با اویغورها و اعضای دیگر اقوام اقلیت مسلمان و همچنین نقض سازمان‌یافته آزادی مذهبی این افراد متهم شده اند.

اما این تنها مقامات پکن نیستند که مورد غضب ناگهانی اروپایی ها قرار گرفته اند. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خبر داده است که این اتحادیه ۱۱ مقام برمه‌ای را در ارتباط با سرکوب مرگبار در میانمار تحریم کرده است.

تحریم ها علیه چین البته بی جواب نماند. دولت چین تنها ساعاتی پس از انتشار این خبر۱۴ فرد و موسسه، ازجمله چند عضو پارلمان و شخصیت دانشگاهی اروپایی را تحریم کرد. رافائل گلوکسمن و راینهارد بوتیکوفر، اعضای گروه پارلمانی روابط اروپا با چین (هر دو از حزب سبز)، آدریان زنز، پژوهشگر دانشگاهی و نویسنده گزارش سرنوشت اویغورها در استان سین‌کیانگ و همچنین ساموئل کوگولاتی، نماینده پارلمان بلژیک و ارائه دهنده طرح شناسایی وضعیت اویغورها به‌عنوان نسل‌کشی، چهار شخصیت حقیقی هستند که مشمول تحریم‌های چین شده اند. پکن این چهار نفر و اعضای خانواده آن‌ها را از سفر به چین، هنگ‌کنگ و ماکائو محروم و امکان معامله این افراد و شرکت‌هایی که این ۴ نفر در آن‌ها عضویت دارند را با شرکت‌ها و نهادهای چینی ممنوع کرد.

همراه با بیست و هفت کشور عضو اتحادیه اروپا آمریکا و بریتانیا هم همزمان تحریم های مشابهی را علیه پکن تنظیم کرده اند. چین این رفتارها را دخالت اروپایی ها و امریکا در امور داحلی خود خوانده است.

تنش های ناگهانی میان اتحادیه و پکن

تصمیمی که اتحادیه اروپا در مورد چین اتخاذ کرد ناگهانی و غیر منتظره بود. البته می توان گفت که گروه های مربوط به حقوق بشر مدت ها بود که ساز خود را برای اینگونه تحریم ها کوک کرده بودند. اما از نظر سیاسی به نظر می رسید که این دو تصمیم داشتند که روابط اقتصادی خود را با یکدیگر تقویت کنند.

اتحادیه اروپا در حالی که واشنگتن خود را در جنگی مستقیم با پکن می دید همواره تلاش کرده بود تا از موضع گیری های مستقیم و در افتادن با چینی ها پیشگیری کند. حتی هم اکنون هم کسانی که چین را به بدرفتاری علیه اویغورها متهم می کنند، معتقدند که اروپا از تحریم کردن اشخاصی که در این اتفاقات دست بالا را دارند، سر باز زده است.

چین و اتحادیه اروپا در اواخر سال 2020 اخرین گام ها را برای مذاکرات پیمان سرمایه گذاری دوجانبه چین و اتحادیه اروپا برداشتند. گفته می شد که اروپا به سردستگی المان این تصمیم را برای بهبود وضعیت اقتصادی خود در زمان کرونا اتخاذ کرده است. به طور کلی اتحادیه اروپا در سال های اخیر به دنبال توافقات اقتصادی با پکن بوده است. آنها برخلاف آمریکایی ها که به دنبال پیروزی در جنگ اقتصادی با چین هستند، همکاری های گسترده با این کشور را در دستور کار خود قرار دادند. این دو در هفت سال گذشته مذاکرات اقتصادی گسترده ای را بایکدیگر داشته اند. مقامات سیاسی و اقتصادی هر دو کشور در ماه های اخیر اعلام کرده بودند که اراده کافی برای تحقق یک توافق گسترده را دارند. اما با تحریم های تازه اتحادیه اروپا ممکن است سرنوشت این توافق هم تغییر کند.

اما ناظران معتقدند هر چند تحریم علیه پکن اوضاع را در روابط اتحادیه اروپا با چین بر هم می ریزد و ان کشور ها باید منتظر انتقام بمانند، اما بعید است که دو طرف بخواهد توافق اقتصادی که در دوران پاندمیک و پس از آن می تواند به بهبود شرایطشان کمک شایانی کند را از دست بدهند. از سوی دیگر مقامات چینی که توسط اتحادیه اروپا تحریم شدند، از اهمیت سیاسی چندانی برخوردار نیستند. 

اما از آنجایی که تنش میان پکن و واشنگتن بر سر تعرفه های تجاری بالا گرفته است تحلیلگران معتقدند که دولت بایدن به وسیله متحدان اروپایی خود قصد فشار به پکن را دارد تا از این راه ترمز چینی ها را بکشد این در حالی است که طرف غربی همزمان روسیه را تحریم کرده است. اگر این رویه از سوی دولت بایدن پیش روی کند مشخص نیست که در شرق آسیا چه اتفاقاتی خواهد افتاد و شاید تنش ها در دریای چین جنوبی شدت بگیرد.

>>> این مطالب را هم بخوانید:
تحریم‌هایی که پس از 30 سال اعمال شد/بروکسل،شمشیر را برای پکن و آنکارا از رو بست
تنش میان بروکسل و پکن بالا گرفت/چین سفیر اتحادیه اروپا را احضار کرد

312 310