جنگ در اوکراین؛ آیا مهمات روسیه در حال تمام شدن است؟ 

دریاسالار تونی راداکین، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح بریتانیا ۱۴ دسامبر گفت: «اجازه دهید امشب به پوتین چیزی را بگویم که ژنرال‌ها و وزرای او احتمالا از گفتن آن می‌ترسند: روسیه با کمبود شدید مهمات توپخانه‌ای مواجه است.» ده روز قبل از صحبت‌های راداکین، آوریل هاینز، مدیر اطلاعات ملی آمریکا هم صحبت‌های مشابهی را مطرح کرده بود.

مقامات غربی ماه‌هاست که درباره مشکل مهمات روسیه صحبت می‌کنند. در ماه سپتامبر آنها گفتند که روسیه برای تکمیل دوباره مهمات و توپخانه‌اش به کره شمالی روی آورده است. در ماه نوامبر، لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده از «کمبود قابل توجه» مهمات روسیه صحبت کرد. برخی دیگر از مقامات ارشد دفاعی این کشور هم معتقدند با میزان استفاده فعلی، مهمات توپخانه‌ای قابل استفاده روسیه تنها تا اوایل سال ۲۰۲۳ باقی خواهد ماند.

در مقابل برخی دیگر با این نظرات مخالفند. سرهنگ مارگو گروسبرگ، رئیس مرکز اطلاعات نیروهای دفاعی استونی روز ۹ دسامبر گفت: «روسیه حدود ۱۰ میلیون گلوله و ظرفیت تولید ۳.۴ میلیون گلوله دیگر را در یک سال دارد.»

به گفته او در اوج آتش باران، در طول تابستان در منطقه دونباس شرقی اوکراین، روسیه روزانه حدود ۲۰ هزار گلوله استفاده می‌کرد. به این معنی که این کشور مهمات کافی برای جنگیدن حداقل برای یک سال دیگر، اگر نه بیشتر، را دارد.

چندین توضیح برای این دیدگاه‌های متفاوت وجود دارد. یکی از این دلایل تفاوت در نوع مهمات شمارش شده است. آمار آمریکا از مهمات «کاملا قابل استفاده» می‌تواند به مهماتی اشاره داشته باشد که در بازه زمانی مصرف قرار دارند، به درستی نگهداری شده‌اند و قبل از استفاده هم نیازی به بازسازی ندارند. اما آمار استونی احتمالا طیف وسیعی از مهمات را شامل می‌شود که ممکن است غیرقابل اعتماد یا ناامن هم باشند.

مهمات روسیه اغلب در شرایط نامناسب و برای مدت طولانی‌تری نسبت به ارتش ناتو ذخیره شده‌اند. اگر آمار پنتاگون در نظر گرفته شود، روسیه در حال شلیک گلوله‌هایی است که در اوایل دهه ۱۹۸۰ تولید شده است. البته که اوکراین هم از گلوله‌های قدیمی استفاده می‌کند.

همچنین مشخص نیست که روسیه در ده ماه جنگ چه مقدار مهمات از دست داده و چقدر به دست آورده است.

برخی معیارها مانند تولید فولاد می‌تواند در این زمینه سرنخی ارائه دهد. اما این هم می‌تواند تا حدودی گمراه کننده باشد. ارزیابی‌های قبلی از تولید توپخانه‌ روسیه از ماه ژوئن ظرفیت بیش از حد را نشان می داد، چرا که آنها به جای تولید مواد منفجره در داخل بر توانایی روسیه در پر کردن گلوله‌ها تمرکز داشتند. اطلاعات آمریکا و بریتانیا هردو نشان می‌دهد که نرخ تولید روسیه بسیار محدود است.

روسیه علاوه برای ساخت گلوله، می‌تواند آنها را وارد کند. به گفته مقامات غربی، بلاروس مقادیر زیادی مهمات از انبارهای دوران شوروی خود تهیه کرده است. از طرفی هم برخی مقامات امریکایی کره شمالی را متهم کرده‌اند که «به دنبال قاچاق گلوله‌ به روسیه است». اما به نظر می‌رسد این عرضه در حال حاضر قابل توجه نیست.

بعد از زمان گلوله باران شدید توپخانه در تابستان، میزان شلیک گلوله‌های روسیه کاهش یافته است. طبق نظریه‌های مطرح شده اگر کمبود مهمات روسیه به همان اندازه‌ای که ادعا می‌شود وخیم باشد، سرعت شلیک روسیه باید در ماه‌های آینده بیشتر کاهش یابد