جشنواره‌های بین المللی کیارستمی را کیارستمی کرد

میلاد فرج الهی مدیر شرکت پخش «فیلم چی» درباره اینکه جشنواره‌های بین‌المللی در حال حاضر پیش از هر چیز به چه موضوع‌هایی از سینمای ایران توجه می‌کنند، گفت: در هرجای دنیا هر انقلابی که رخ می‌دهد، از آنجا که برای مردم چنین رویدادی ناشناخته است فیلم‌هایی که بعد از آن انقلاب ساخته می‌شود، ناخودآگاه این فیلم‌ها در جشنواره‌های بین‌المللی بدون پرداختن به وجه هنری آن می‌پذیرند، چرا که می‌خواهند بدانند حرف جدید آنها چه چیز است و چه ایده آل‌هایی دارند. برای سینمای بعد از انقلاب ایران نیز همین اتفاق افتاد یک سری از فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی به عنوان نماینده سینمای جدید ایران شرکت کردند و مورد توجه قرار گرفتند.

وی ادامه داد: اما دوره جذابیت حرف‌های جدید بعد از انقلاب‌ها به سرعت تمام می‌شود و می‌توان گفت امروز فیلم‌هایی که ساخته شود و بتوان اسم آن را فیلم‌های سیاه‌نما خواند و به خاطر آن سیاه نمایی در جشنواره‌ها پذیرفته شود دیگر وجود ندارد. البته برخی از جشنواره‌ها هستند که به اقلیت‌ها در هر کشوری مانند اقلیت‌های جنسی در جهان سوم می‌پردازند تا این سوژه‌ها دیده شوند. یا زنان فیلمساز که تعداد کمتری نسبت به مردان هستند، در برخی از جشنواره‌ها بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند.

فرج الهی توضیح داد: در جشنواره‌های درجه یک اصلاً به چنین مواردی توجه نمی‌شود مگر اینکه داستان مورد نظر بسیار خوب تعریف شود و سوژه سیاه نمایی را به خوبی به تصویر کشد که البته چنین فیلمی در همه جشنواره‌ها به خوبی دیده می‌شود که البته این پذیرش به دلیل داستان خوب است. کما اینکه ما به عنوان پخش کننده صبح تا شب فیلم‌هایی می‌بینیم که شامل سوژه‌هایی چون اعتیاد و بدبختی است که حتی در یک جشنواره هم پذیرفته نمی‌شود.

وی تاکید کرد: نباید فراموش کرد که سینما ۱۰۰ سالش بیشتر نیست، به عنوان مثال زنده یاد کیارستمی؛ اگر جشنواره‌های بین‌المللی و به خصوص فرانسه نبود، زنده‌یاد کیارستمی هیچ وقت کیارستمی نمی‌شد. چرا که جشنواره‌های بین‌المللی به دنبال این بودند که سینمای جدید ایران چه می‌گوید. زمانی که برای اولین بار دوربین به روستاهای ایران رفت، جهان چیزی را دید که تا آن زمان ندیده بود. رسم و رسوم و آدم‌هایی را دید که تا آن زمان ندیده بود. این سوژه‌ها برای بار اول جذاب است اما امروز با وجود شبکه‌های اجتماعی و یا استفاده از گوگل مپ به راحتی می‌توانید از فضا و جوامع بسیار دور اطلاعات کسب کنید و آن فضا را تجربه کنید.

این پخش کننده بین‌المللی فیلم با بیان اینکه معتقد است چیزی که امروز مورد توجه جشنواره‌های خارجی قرار می‌گیرد، داستان خوب است، داستانی که جدا از نژاد و ملیت مخاطب را پای فیلم بنشاند، ادامه داد: یکی از نکات مهمی که در زمینه دریافت جوایز بین‌المللی می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، ایجاد ارتباط برای همکاری‌های بین‌المللی است. متاسفانه فیلمسازان ما به خصوص در حوزه فیلم کوتاه تخصصی آموزش ندیده‌اند، در واقع ما فیلمسازان دلی بسیار داریم اما فیلمساز تخصصی نداریم. به این معنا زمانی که فیلمسازان در یک جشنواره پذیرفته می‌شوند بیشترشان به جشنواره‌ها نگاه توریستی دارند. اگر به آنها بگویید چه برنامه‌ای برای حضور در این جشنواره‌ها برای همکاری دارند می‌گویند هیچی.

وی تاکید کرد: اولین سنگ بنای ارتباط مشترک با فیلمسازان و یا سرمایه گذاران خارجی زبان است. اگر فیلمساز زبان بین‌المللی بلد نباشد از سینمای روز عقب می‌افتد، یعنی در آن جشنواره نمی‌تواند درست حرف بزند و یا حتی نمی‌داند چه چیز می‌خواهد. حتی نمی‌داند چگونه برای فیلم بعدی خود سرمایه جذب کند و از چه فیلتری رد شود. به همین دلیل حضور فیلمسازان در این جشنواره‌ها عملاً کاربردی ندارد و تنها تعداد انگشت شماری فیلمساز کوتاه داریم که پروژه بین‌المللی داشته باشد. چرا که روابط سینمای روز و ساز و کار آن را نمی‌دانند.

فرج الهی ادامه داد: یک بخش از این عدم آگاهی به دلیل محدودیت‌های موجود در ایران است و سینمای روز در ایران اکران نمی‌شود. مساله دیگر این است که ساز و کار سینمای ما حرفه‌ای نیست، یعنی آدم‌هایی که راس کار هستند هیچ چیز از سینما نمی‌دانند و نسلی که اینها تربیت می‌کنند ناخودآگاه بی سواد می‌مانند.

وی توضیح داد: درحال حاضر فیلم‌هایی که ما می‌سازیم یا مصرف داخلی دارد و یا موفقیت بین‌المللی چندانی کسب نمی‌کند و این مهمترین مشکل سینمای ایران برای ارتباط با سینمای جهان است. مساله دیگر این است که ما نیاز به جشنواره‌ها و کانون‌هایی داریم که فیلمسازان ایرانی فرصت ارتباط با فیلمسازان خارجی داشته باشند تا بتوانند تجربه مشترک باشند. چنین تجربه مشترکی باعث حرفه‌ای شدن و فراگرفتن ساز و کار تولید مشترک شود.

فرج الهی در پایان گفت: همین ضعف‌ها باعث می‌شود که باوجود استعدادهای فوق العاده ای که داریم نتوانیم پیشرفت بین‌المللی داشته باشیم.

۵۵۲۲۶