جشنواره‌ای که سواد مردم را بالا می‌برد

به گزارش ایسنا، عباس فاطمی ـ دبیر جشنواره ملی تولیدات چند رسانه‌ای میراث‌فرهنگی ـ در نشست خبری که یکشنبه نهم بهمن‌ماه در کاخ نیاوران برگزار شد، درباره روند شکل‌گیری و هدف از برگزاری این جشنواره، گفت: این جشنواره در بهار امسال با هدف افزایش سواد میراثی مخاطبان و هنرمندان شکل گرفت. پیش از این جشنواره، جشنواره‌های محدودی در بخش مستند در مجموعه میراث برگزار می‌شد، اما برای نخستین‌بار است که جشنواره‌ای چند رسانه‌ای در حوزه صداوسیما، سینما و فضای مجازی برگزار می‌شود.

او با این یادآوری که میراث فرهنگی یکی از ثروت‌های ارزشمند ملت ماست و به دلیل فراوانی این نعمت، قدرش کمتر دانسته می‌شود، افزود: ما با برگزاری این جشنواره به دنبال این هستیم تا هنرمندان، آثار چشم‌نوازی را درباره حوزه میراث فرهنگی خلق کنند بنابراین این جشنواره فرصتی برای دیده شدن این آثار است.

فاطمی ادامه داد: در جشنواره تولیدات چندرسانه‌ای میراث فرهنگی همچنین به دنبال این هستیم که از ظرفیت بی‌انتهای رسانه، اعم از رسانه‌های رسمی و غیر رسمی، ساختار رادیو، تلویزیون و فضای مجازی برای معرفی این ثروت عظیم استفاده کنیم که اگر از این ثروت، به خوبی استفاده کنیم می‌تواند جایگزین درآمد نفتی شود و فرصت اشتغال فراوانی را برای جامعه فراهم کند. اگرچه جشنواره ما در حوزه میراث فرهنگی برگزار می‌شود، اما میراث فرهنگی در تعامل و پیوستگی با صنایع دستی و گردشگری است و هر کدام بدون یکدیگر عبث و ناتمام خواهند بود.

دبیر جشنواره تولیدات چندرسانه‌ای میراث فرهنگی سپس گفت: در جشنواره به دنبال محملی برای بازتعریف ساختارهای هنری در خدمت روایت میراث فرهنگی هستیم. در بین ٢٩٢۵ اثری که در بخش‌های مختلف این جشنواره دریافت شده، شاهد بودیم هنرمندان اعم از هنرمندان مجرب حوزه‌های سینما و تلویزیون و مردم عادی در این حوزه نقش‌آفرینی کردند و هدف ما این است هویت ملی کشور را در این جشنواره تجلی دهیم.

او ادامه داد: این جشنواره هرچند امسال کلید خورده، اما آثاری که به دست ما رسیده از فروردین ١٣٩٨ تولید شده است و این یعنی، پیش از آغاز این جشنواره، افرادی بوده‌اند که خود را نسبت به میراث فرهنگی متعهد می‌دانستند.

فاطمی گفت: در خردادماه گذشته شورای عالی این جشنواره با حضور ٢٠ نفر از صاحب‌نظران برجسته رسانه و میراث فرهنگی، تشکیل و سیاست‌گذاری‌ها انجام شد. سپس، فراخوان جشنواره در تیر ماه منتشر شد، اگرچه گرفتار تحولات اجتماعی چند ماه اخیر شد اما با استقبال بی‌نظیر از سوی هنرمندان مواجه شد. محتواهای دریافتی بیشتر در بخش‌های رادیویی، مستند، نمایش، گزارش و پادکست رادیویی بوده‌اند که توسط ١١ نفر داوری شدند و در اختتامیه جشنواره، برگزیدگان معرفی خواهند شد.

به گفته دبیر جشنواره تولیدات چندرسانه‌ای میراث فرهنگی، بیش از ١٨٠٠ اثر در بخش‌های فضای مجازی، عکس، فیلم بلند، نماهنگ، کلیپ و موشن‌گرافی دریافت شده است. در بخش سینما و تلویزیون، ٣۵ فیلم سینمایی و تله فیلم به این جشنواره رسیده که ١٩ اثر به بخش داوری راه یافته‌اند. در بخش پویانمایی و عروسکی نیز بیش از ٣٠ اثر تولیدی دریافت شده و در بخش مستند نیز سیل عظیمی از آثار ارائه شده که شامل بیش از ۵٠۵ مستند نیمه‌بلند و ١۵٨ مستند بلند و سینمایی بوده که از میان آن‌ها، ۴٨ اثر به بخش داوری راه پیدا کردند.

او اضافه کرد: فیلم کوتاه و نیمه‌بلند نیز ارائه شده که در بین فیلم‌های کوتاه، آثار فوق‌حرفه‌ای و همچنین ۵٨ اثر گزارش تلویزیونی دریافت شده است.

فاطمی افزود: جشنواره در مجموع ١۶ بخش فرعی و سه بخش اصلی دارد که پیش‌بینی شده است ٣٠ تندیس و ۶٠ دیپلم افتخار و جوایز نقدی اهدا شود. از تمام آثار راه یافته به بخش داوری هم جداگانه تقدیر خواهد شد.

دبیر جشنواره تولیدات چندرسانه‌ای میراث فرهنگی ادامه داد: سه کارگاه آموزشی در حوزه تولید پادکست در حوزه میراث ناملموس و ملموس، ساخت فیلم کوتاه با موبایل و فیلمنامه‌نویسی مینی‌سریال‌های اینترنتی بر اساس ویژگی آثار ناملموس و ملموس نیز در جریان این جشنواره برگزار خواهد شد.

فاطمی گفت: افتتاحیه و اختتامیه این جشنواره ٢٩ و ٣٠ بهمن در شهر تاریخی یزد برگزار خواهد شد. همچنین در نظر داریم با حضور وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت‌وگویی با هنرمندان داشته باشیم. در جشنواره از میراث‌های واقعی کشور تقدیر خواهیم کرد؛ از هنرمندان این حوزه، چه آن‌هایی در میان ما هستند و چه آن‌ها که نیستند، خانواده میراث فرهنگی را تقدیر خواهیم کرد. همچنین از میراث دفاع مقدس همچون «شهید منتظر قائم» قدردانی خواهد شد.

دبیر جشنواره ملی تولیدات چند رسانه‌ای میراث فرهنگی درباره تعداد آثار مربوط به میراث دفاع مقدس و انقلاب که در این جشنواره حضور دارند، اظهار کرد: حدود شش تا هفت درصد مجموعه آثاری که دریافت شده موضوع دفاع مقدس دارد. در بازبینی این آثار به اثری رسیده‌ایم که جمله «شهید باکری» دست‌مایه تولید آن شده است، این اثر از میراث کهن ما هیچ‌چیزی کم ندارد. البته درباره انتخاب آثار تلاش کردیم که جامعیت میراثی را درنظر بگیریم، ولی اگر با آثار ارزشمندی هم مواجه شویم و ممکن است به برخی از این آثار جایزه ویژه اهدا کنیم. میراث ما برآمده از ارزش‌های ماست.

او اضافه کرد: به هیأت داوری تاکید شده آثاری انتخاب شود که جامعیت بیشتری داشته باشد.

در ادامه نشست خبری این پرسش مطرح شد که «در فراخوان جشنواره یکی از اهداف جشنواره معرفی میراث ملموس و ناملموس یا استفاده از ظرفیت رسانه است، اما گزارش‌ها نشان می‌دهند تلاشی برای ثبت میراث ناملموس نمی‌شود و اخباری از تخریب بافت‌های تاریخی شنیده می‌شود، موضع جشنواره در این باره چیست؟ آیا دید انتقادی هم در تولید آثار در نظر گرفته شده است؟ که دبیر جشنواره تولیدات چندرسانه‌ای میراث فرهنگی در پاسخ به آن گفت: در فرخوان هیچ محدودیتی برای نوع آثار نداشتیم، آثاری دریافت شده که به وضعیت آثار تاریخی انتقاد داشته‌اند.

فاطمی یادآور شد: ثبت آثار ملموس و ناملموس چه در داخل و چه در یونسکو محدودیت‌ها و شرایط خاص دارد، امسال چهار اثر ناملموس در یونسکو ثبت شد که کار بی‌نظیری بود، تلاش برای ثبت میراث جهانی در سطح کشور نیز در جریان است، اما مشکلات جدی در دو بخشِ آموزش و فرهنگ‌سازی در پاسداشت و نگهداشت آثار تاریخی و پشتیبانی‌های دولت، خیرین و مردم برای حفظ آثار، وجود دارد. بودجه میراث فرهنگی نیز برای مرمت و نگهداری و حتی تملک آثار، کمتر از ١٠ درصد نیاز واقعی‌اش است. در این حوزه کمبودهای جدی وجود دارد. بخشی از آثار را در شبکه اینترنتی میراث پخش خواهیم کرد تا ببینید آثار انتقادی هم در این جشنواره شرکت کرده اند.

او همچنین در پاسخ به این پرسش که ما فقط جشنواره‌ها را برگزار می‌کنیم و شرایط پساجشنواره‌ای نداریم، در گذشته هم جشنواره‌هایی از این دست برگزار شده، اما خروجی آن‌ها چه بوده است؟ اظهار کرد: ما نسبت به این جشنواره رویکرد مقطعی و تک‌رویدادی نداریم، پس از این جشنواره قرار است با کمک میراث فرهنگی یزد و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی محلی برای نگهداری آثار شرکت‌کنندگان داشته باشیم. همچنین شبکه اینترنتی میراث آریا قرار است با اجازه صاحبان آثار، آن‌ها را مستمر پخش کند و وقتی جشنواره به این آثار می‌پردازد شبکه‌های ملی، رادیویی و تلویزیون می‌توانند با هماهنگی، این آثار را پخش کنند. این داشته‌ها آنقدر ارزشمند است که بیش از ۵٠ داور مجرب پس از دیدن آثار گفتند سواد میراثی‌شان افزایش یافته است.

فاطمی با بیان این‌که یزد دبیرخانه دائمی این جشنواره نخواهد بود، افزود: هدف این است که ظرفیت معرفی میراث فرهنگی را در کشور حفظ کنیم. این جشنواره استانی نیست و ملی است، اما به دنبال برگزاری جشنواره‌های منطقه‌ای و بین‌المللی هستیم. ایران فرهنگی حدود سی تا چهل کشور را در برمی‌گیرد. پس از آن‌که جشنواره به قوام رسید، آن را در سطح منطقه‌ یا ایران فرهنگی برگزار می‌کنیم، تلاش ما این است که در نهایت میراث فرهنگی را با همه دنیا به اشتراک بگذاریم.

احمد آخوندی ابراهیم‌آبادی ـ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد ـ نیز که قرار است میزبان برگزاری این جشنواره باشد، بیان کرد: نکته‌ای که در بحث اهمیت تولیدات چندرسانه‌ای مطرح بوده، سواد میراثی مردم است؛ بسیاری از مردم هنوز به اهمیت بافت و بناهای تاریخی واقف نیستند. علاوه‌بر این لازم است آگاهی‌بخشیِ حفاظت‌محور مردم بیشتر شود.

او با اشاره به وضعیت یزد در ادامه این بحث، اظهار کرد: بناهایی در یزد داریم که در حال تخریب است، ‌ درحالی‌که با یک عکس و فیلم می‌توان توجه را برای حفاظت از آن جلب کرد، این نشان‌دهنده اثرگذاری فیلم و عکس است. همچنین آثاری داریم که به علت حوادث طبیعی تخریب شده‌اند، اما با استفاده از عکس و فیلم‌های قدیمی آن‌ها می‌توان این آثار را مرمت کرد، برای مثال با عکس‌های امیر چخماق که متعلق به سال ١٣٢٠ است، مرمت این بنا را انجام می‌دهیم. پس این فیلم‌ها و مستندات می‌توانند در حفظ و احیای آثار تاریخی بسیار مؤثر باشد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد ادامه داد: استان یزد بیش از ۵ هزار اثر تاریخی و ٣۵٠٠ هکتار بافت تاریخی منسجم دارد. ٩٠٠ هکتار محدوده بافت تاریخی خود شهر یزد است، شاید تنها شهری باشد که بافت منسجم و بهم‌پیوسته‌ای داشته باشد، دلیلی هم که این بافت منسجم حفظ شده است خود مردم یزد بوده‌اند.

او بیان کرد: ما در تلاشیم از ظرفیت این جشنواره برای معرفی میراث ملموس و ناملموس در سطح کشور استفاده کنیم. جدا از این مباحث، بحث روایتگری درست مجموعه‌تولیدات این جشنواره است، خیلی از مردم مشتاق هستند روایت درست از اماکن و بناهای تاریخی بشنوند. همچنین در سطح میراث ناملموس که در حد وسیع توان ثبت دارد، مشکلاتی داریم که خیلی از این آثار در حافظه مردم باقی مانده و به تدریج از میان خواهند رفت. این جشنواره می‌تواند به ثبت و ضبط میراث ناملموس کمک کند. ضمن آن‌که با محصولات این جشنواره علاوه‌بر مستندسازی می‌توان بانک جامع اطلاعاتی را گردآوری کرد.

انتهای پیام