توسعه پایدار بدون در نظر گرفتن کاهش خطر بلایا امکان‌پذیر نیست

به گزارش هوشمند نیوز،‌ دکتر محسن بارونی با بیان اینکه توسعه پایدار بدون در نظر گرفتن رویکرد کاهش خطر بلایا امکان‌پذیر نیست، اظهار کرد: شواهد نشان می‌دهد در همه کشورها افزایش میزان مواجهه افراد و سرمایه‌ها در برابر بلایا بسیار سریع‌تر از کاهش آسیب‌پذیری صورت گرفته؛ بنابراین خسارات ناشی از بلایا به طور مستمر افزایش یافته است.

وی بررسی آمار وقوع مخاطرات در ایران را نشان‌دهنده میزان بالای وقوع مخاطرات طبیعی و انسان‌ساخت دانست و گفت: این موضوع به علت موقعیت جغرافیایی و خصوصیات توپوگرافیک ایران و آسیب‌پذیری بالای سازه‌ای و غیرسازه‌ای در ساختمان‌ها است که منجر به مرگ، صدمات بی‌شمار و پیامدهای سوء سلامتی می‌شود.

به گفته وی، با توجه به اهمیت کاهش اثرات بلایای طبیعی، اسناد بالادستی در ایران نظیر برنامه پنجم و ششم توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و اهداف کلان نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران بر پیشگیری، کاهش آسیب و آمادگی نظام سلامت برای مقابله در برابر بلایا با رویکرد توسعه پایدار تأکید دارند.

رییس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، خاطرنشان کرد: دفتر بین‌المللی کاهش اثرات بلایای طبیعی هر ساله روز ۱۳ اکتبر مصادف با ۲۱ مهر را «روز جهانی کاهش اثرات بلایای طبیعی» اعلام کرده و شعاری به منظور سازمان‌دهی اقدامات کشورها ارائه می‌کند که این شعار برای سال جاری میلادی، «مقابله با نابرابری برای آینده‌ای تاب آور» بود.

بارونی خسارت‌های اقتصادی ناشی از بلایا در دوره زمانی ۲۰۱۵-۲۰۰۵ را بالغ بر ۱.۳ تریلیون دلار عنوان کرد و گفت: مخاطرات ناشی از تغییر اقلیم نیز از نظر شدت و تعداد افزایش یافته و توسعه پایدار را با موانع جدی مواجه کرده است. به منظور بررسی اهمیت خسارات اقتصادی ناشی از مخاطرات و قابلیت مقایسه کشورها با یکدیگر، این خسارات به صورت درصدی از تولید ناخالص داخلی گزارش می‌شود.

وی ادامه داد: میزان خسارت گزارش شده از مخاطرات در کشورهای با درآمد بالا در سال‌های میلادی ۲۰۱۳-۱۹۹۴ بالغ بر ۱.۶۶۰ میلیارد دلار بوده است در حالیکه که در صورت محاسبه نسبت این مقدار از تولید ناخالص ملی تنها ۰.۳‌ درصد از این میزان است. این میزان در مقایسه با کشورهای با درآمد پایین که معادل ۵.۱‌ درصد تولید ناخالص ملی است، قابل تعمّق بوده و بر تفاوت آسیب‌های ناشی از مخاطرات در این دو گروه صحّه می‌گذارد.

رییس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با اشاره به سکونت بیش از نیمی از مردم جهان در شهرها و همچنین سکونت یک سوم مردم شهرنشین دنیا در کشورهای کم درآمد یا با درآمد متوسط، یادآور شد: اقشار ضعیف و ساکن در سکونتگاه‌های غیررسمی در معرض طیف گسترده‌ای از مخاطرات اعم از طبیعی و انسان‌ساخت قرار دارند.

بارونی از ارتقای ظرفیت‌های جامعه به عنوان عاملی برای کاهش خطر و توانمندی افراد، سازمان‌ها و جوامع در جهت مدیریت خطر بلایا یاد کرد و افزود: از جمله این اقدامات می‌توان به آموزش‌های عمومی، تخصصی و فنی اشاره کرد. از طرفی اگرچه دولت‌ها مسئولیت حفاظت از شهروندان و دارایی‌های ملی را بر عهده دارند، اما کاهش خطر بلایا نیاز به مشارکت فعال جامعه در همه سطوح دارد. مشارکت جوامع در طراحی و اجرای برنامه‌ها می‌تواند کیفیت و از همه مهمتر قابلیت اجرایی آنها را تضمین کند.

وی تصریح کرد: کاهش خطر بلایا به عنوان بخش مهمی از برنامه‌های توسعه‌ای دولت‌ها تلقی شده و باید به عنوان سرمایه‌گذاری در راستای توسعه پایدار در نظر گرفته شود. سازمان‌ها، جامعه مدنی، نیروهای داوطلب، بخش خصوصی، رسانه‌ها و جامعه علمی نیز از جمله ذی‌نفعان این برنامه‌ها محسوب می‌شوند.

رییس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت با بیان اینکه در سال ۲۰۲۳ روز جهانی کاهش اثرات بلایا به رابطه متقابل بین بلایا و نابرابری پرداخت، تاکید کرد: نابرابری و آسیب پذیری در برابر بلایا دو روی یک سکه هستند؛ دسترسی نابرابر به خدماتی مانند کمبود منابع مالی و بیمه، بیشترین خطر را در افراد مواجه با بلایا به دنبال دارد. به موازات تشدید اثرات بلایا، نابرابری‌ها نیز افزایش یافته و جامعه در معرض خطر را به سمت فقر سوق می‌دهد.

او، فقر، نابرابری و تبعیض را از علل و پیامدهای فزاینده خطر بلایا دانست و گفت: نابرابری شرایطی را ایجاد می کند که علاوه بر افزایش مواجهه مردم در برابر بلایا، آنها را آسیب پذیرتر می‌کند. علاوه بر این پیامدهای ناشی از بلایا بر فقیرترین افراد و کسانی که بیشترین مواجهه را با مخاطرات دارند، تأثیر مضاعفی داشته و در نتیجه نابرابری را تشدید می‌کند. به همین دلیل کاهش آسیب پذیری در برابر بلایا مستلزم پرداختن به این ابعاد است.

وی یادآور شد: بر اساس پیش بینی‌های فعلی آب و هوا تا سال ۲۰۳۰ جهان با حدود ۵۶۰ مخاطره در سال مواجه و تخمین زده می شود تا آن سال، به دلیل تأثیرات تغییرات آب و هوایی و بلایای طبیعی  ۳۷.۶ میلیون نفر به افرادی که در  فقر شدید زندگی می کنند، افزوده شود. در بدترین سناریو تا سال ۲۰۳۰ تغییرات اقلیمی و بلایا، ۱۰۰.۷ میلیون نفر را به فقر سوق خواهد داد.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی در پایان تاکید کرد: با برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگ که برای کاهش مواجهه و آسیب‌پذیری افراد در برابر آسیب‌ها طراحی شده است، می‌توان قدرت مخرب مخاطرات را مهار یا به عبارت بهتر از تبدیل شدن آنها به فاجعه جلوگیری کرد. از سوی دیگر برای ایجاد درک بهتر تاثیر نابرابری و مواجهه با مخاطرات، تهیه برنامه‌های تاب‌آوری، سرمایه‌گذاری‌های بیشتر به منظور جمع‌آوری و استفاده از داده‌های تجمیع شده، الزامی است.

انتهای پیام