تفاوت زنان و مردان از نگاه دکتر زالی

علیرضا زالی، استاد بیماری‌های مغز و اعصاب و رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی دروبینار تمایزهای عملکرد مغز بانوان  به بررسی فرضیه تفاوت بین عملکرد مغز زنان در مقایسه با مردان پرداخت و افزود: مغز مردان در مقایسه با مغز زنان تنها ۱۰ درصد بزرگتر است و این درحالی است که این تفاوت مشخصا معطوف به مغز نیست و به دلیل بزرگتر بودن جثه و اندام آقایان این تفاوت موضوعی عادی و ارتباطی به نحوه عملکرد مغز ندارد.

زالی با اشاره به این موضوع که مغز انسان ۲ درصد وزن بدن انسان را تشکیل می‌دهد،خاطرنشان کرد: در هیچ جای بدن چنین اندامی وجود ندارد که با ۲ درصد وزن بالاترین کارکرد را داشته باشد؛ به طور مثال ۱۰ میلیارد یافته عصبی و تخصصی در مغز وجود دارد که چنانچه که اگر ارتباطات آن رابررسی کنیم این عدد به یک هزار میلیارد ارتباط می رسد.

به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در عین حال که وزن مغز خانم ها در مقایسه با آقایان اندکی کمتر است ولی میزان تراکم سلول های عصبی به ویژه دربخش‌هایی از مغز در زنان متراکم تراز مردان است، این چگالی و تراکم بیشتر یکی از مهمترین تمایز در عملکرد را رقم می‌زند.

این فوق تخصص مغز و اعصاب با اشاره به این موضوع که مغز در دوران جنینی، الگوی واقعی مغز زنانه است، تاکید کرد: از اواخر ماه دوم و شروع ماه سوم جنینی به دلیل ترشح هورمون تستوسترون به تدریج این الگو تغییر می‌کند، در آقایان الگوهای دیگری عامل تغییر در عملکرد مغز است، وجود هورمون آندروژن این الگو را تغییر می‌دهد.

بزرگتر بودن حجم مغز دلیل بر بیشتر بودن هوش و فراست بالاتر است؟

زالی ادامه داد: طبق تحقیقات در جنین دختر زمانی که مغز شکل می‌گیرد، بخشی که نیمکره راست و چپ را به هم وصل می‌کند با شدت و عمق بیشتری تکامل پیدا می‌کند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با طرح این سوال که آیا واقعا بزرگتر بودن حجم مغز دلیل بر بیشتر بودن هوش و فراست است، پاسخ داد:مغز فیل سه برابر مغز انسان است؛بنابراین بزرگتر بودن حجم مغز نشان دهنده هوش بالاتر نیست.

به گفته وی تفاوت واضحی بین ضریب هوشی بین دختربچه‌ها و پسربچه‌ها وجود ندارد.

 زالی در ادامه  به انجام روش‌های استدلالی و پرهیز از اعمال خشونت در زنان در مقایسه با مردان اشاره کرد و گفت: در قدامی ترین بخش مغز منطقه‌ای به نام لوب پیشانی وجود دارد؛ استدلال‌های منطقی، تمرکز بیشتر، کنترل روش‌های خشونت بار و تکانه‌های هیجانی را مرهون این منطقه از مغز هستیم؛  این در حالی است که این منطقه از مغز انسان به طرز چشمگیری در خانم‌ها بزرگتر از آقایان است و خون بیشتری هم در این قسمت مغز خانم در مقایسه با آقایان در جریان است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه به کارکرد بخش دیگری از مغز اشاره به نام شکنج مستقیم اشاره کرد و افزود: این بخش مسئول تحلیل داده‌های اجتماعی را عهده دار است، در بانوان و دختر بچه‌ها این بخش از مغز بزرگتر است؛به همین دلیل زنان در تفکرات اجتماعی به مراتب از آقایان جلوترند.

وی تاکید کرد: در زنان ارتباط بین نیمکره راست و چپ به مراتب فراتر از آقایان است، زنان در فعالیت‌های روزمره، اجتماعی خلاقانه از دو نیمکره استفاده می‌کنند ولی بیشترین اتکای مردان بر یک نیمکره است.

 زالی در ادامه با اشاره به رابط ضخیمی که بین نیمکره راست و چپ وجود دارد، گفت: از این رابط بسیار مهم ۱۹۰ میلیون فیبرعصبی عبور می‌کند که این رشته‌ها در زنان متراکم تر از مردان است.

رابط قدامی؛ علت اصلی تمایزدر ارتباطات کلامی بانوان

فوق تخصص مغزواعصاب دانشگاه با بیان این موضوع که رابط قدامی ۲۳ درصد در خانم‌ها بزرگتر از آقایان است توضیح داد: اوج این تمایزدر ارتباطات کلامی دیده می‌شود؛چرا که مهمترین علت دایره کلمات و واژگان بیشتر، در نیمکره چپ قرار دارد، حال اگر بین مغز خانم ها و آقایان تفاوتی قائل شویم این مرکز در خانم ها در مقایسه با آقایان بزرگتر است. مثال بارز آن زودتر صحبت کردن دختر بچه‌ها درمقایسه با پسران است.

رئیس دانشگاه با اشاره به این که دایره کلمات در دختربچه ها سه برابر پسرپچه هاست تاکید کرد: این درحالی است که سرعت صحبت کردن خانم‌ها در مقایسه با آقایان ۱.۵ تا ۳ برابر است.

 زالی ادامه داد: وابستگی مغز آقایان برای صحبت کردن به نیمکره چپ معطوف است و این درحالی است که خانم ها توانایی استفاده از هر دونیمکره مغز را به صورت همزمان دارند؛ به شکلی که مردان در مقایسه با زنان زمانی که دچار حملات سکته مغزی می‌شوند وضعیت پیچیده تری را تجربه می کنند.

به گفته وی توجه به ابعاد عاطفی و مهرورزانه در خانم‌ها قوی تر از آقایان است؛چرا که قسمتی از مغز که هیجانات عاطفی را کنترل می‌کند در خانم‌ها متراکم تر، عمیق ترو بزرگتر از مردان است.

زالی در بخش دیگری با بیان این موضوع که بخشی از مغز که بادامک نام دارد، مربوط به انجام رفتارهای هیجانی و خشونت آمیز است، اذعان داشت: این بخش در پسربچه ها بزرگتر از دختر بچه ها است به همین دلیل رفتارهای تهاجمی در مردان بیشتر از زنان است.

وی زنان را در یادآوری خاطرات توانمند تر از مردان دانست و ادامه داد: نکته اینجاست که ماندگاری و یادآوری خاطرات، خصوصا خاطرات تلخ در خانم ها بیشتر از مردان جلب توجه می کند.

وی تاکید کرد: خانم ها قدرت چهره خوانی متمایز خود را مدیون ارتباط مناسب بین بخش بینایی و ادراکی مغز هستند، این درحالی است که خانم ها از روزهای آغازین زندگی قدرت چهره خوانی دارند، توانایی که در آقایان وجود ندارد.

زالی به بررسی بخش دیگری از ویژگی های عملکرد مغز بانوان پرداخت و ادامه داد: به بیان روشن تر نیمکره چپ به عنوان نیمکره استدلالی شناخته می‌شود و نیمکره راست بخش شهودی را عهده دار است؛ این درحالی است که زنان می توانند همزمان از هر دونیمکره به صورت همزمان استفاده کنند.

توضیحاتی درباره هورمون پرژسترون به عنوان هورمون عاطفه و مهرورزی در خانم ها و ترشح این هورمون در مغز در آستانه مادر شدن و فرزندآوری از دیگر مواردی بود که دکتر زالی در این وبینار توضیحاتی درباره آن ارایه داد.

پردازش مغز از جزء به کل و توجه و تفکیک رنگ‌ها توسط مغز بانوان از دیگر نقاط برجسته مغز بانوان بود که رییس دانشگاه به آن پرداخت و افزود: برقراری تعاملات اجتماعی در خانم ها به مراتبط از آقایان قویتر است و این مهم مربوط به بخشی از مغز به نام شکنج منفرد است. این بخش به شدت در بحث ادراک و عواطف نقش آفرینی می‌کند که در زنان به مراتب حجیم تر از آقایان است.

فوق تخصص مغزواعصاب دانشگاه با بیان این که بر اساس مطالعات و آمار برخی بیماریهای مربوط به مغز و اعصاب در مردان به مراتب بیشتر از زنان دیده می‌شود، خاطرنشان کرد: این موضوع به تفاوت عملکرد مغز  بین دوجنس بستگی دارد، اوتیسم دوبرابر در پسران بیستر دیده می شود و روان پریشی، بیش فعالی، اختلال در تمرکز، رفتارهای خشونت آمیز و اختلال شخصیتی در مردان شیوع بالاتری نسبت به زنان دارد.

زالی با بیان این موضوع که زنان و مردان در یک درصد ژن با هم تفاوت دارند،گفت: مغز بانوان کاراتر، اجتماعی تر و عاطفی تر از مردان آفریده شده و بخش زیادی از عملکرد موفق بانوان از این موضوع  سرچشمه می‌گیرد و این درحالی است که خانم‌ها به مراتب از نظر قدرت شنیداری از آقایان قویتر هستند و اصوات را با فرکانس بالاتر درک می‌کنند.

47231