تغییرات تجارت خاویار در ۴ دهه/ کاهش ۲۵۴ تنی!

متولیان شیلات کشور میزان تولید خاویار در سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۱۶ تن اعلام کرده‌اند. این درحالی که در سال ۱۳۶۵ میزان خاویار ایران ۴۰۰ تن بوده است. از سوی دیگر در بدترین شرایط در اواخر دهه ۶۰ ایران ۱۰۰ تن خاویار صادر می‌کرد. اما طبق اعلام شیلات ایران در سال گذشته صرفا ۵ تن تا نهایتا ۵.۵ تن خاویار صادر شده است. درحال حاضر نیز طبق داده‌های گمرک ایران این رقم به علاوه کنسرو بدل خاویار ۹ تن است. به تعبیر دیگر در ۷ ماهه سال جاری خالص میزان صادرات خاویار ۱.۵ تن گزارش شده است.

۴۰۰ تن خاویار در یک سال

اسدالله اکبر اف مسئول خاویار ایران در سال ۱۳۶۵ در گفتگویی با کتاب «تاریخ شفاهی خاویار» که در سال گذشته منتشر شده است؛ درباره میزان تولید و صادرات خاویار ایران در نیمه دوم سال ۶۵ می‌گوید: در سال ۶۵ از ۴۰۰ تن خاویار ایران، ۱۴۰ تن را به فروشگاه‌های زنجیره‌ای ، سوپر مارکت، با دفترچه بسـیج کیلویی هزار تومان به مردم می‌فروختند. سال ۶۵ و ۶۶ یعنی کیلویی هزار تومان با دفترچه بسیج شما خاویار می‌خریدید.آن زمان البته هزار تومان خیلی زیاد بود.هزار تومـان مـثالا ده دلار بـود. دلار ۱۳۰ -۱۲۰ تومـان ، یعنی هشت، نه دلار بود. قیمت رسمی خاویار ۱۸۰ دلار بود ، خاویار سوروگات ۲۲۰ دلار هم بود، مصرف داخـل کشور یک تن هم نبود بقیه بسته بندی فلاکسی یا بدون مدارک بهداشتی روانه دوبی، دوبـی بـه هامبورگ مـی‌شد. یک گروه قاچاقچی هم بودند یعنی قاچاقچی که غیر بهداشتی نبودند، فاقد مدارک مستند صادراتی بودند.

او می‌افزاید: در سال ۶۶ نیز ۱۳۰ تن به این صورت فروش رفت. ۱۴۰ تا۱۵۰ تن در انبار باقی ماند. ۱۰۰ تـن هـم صـادرات بـه غرب داشتیم. تا سال ۶۶ در هیچ سالی بیشتر از ۱۰۰ تن صادرات به غرب نداشتیم. به روسیه صادرات خاویار هم داشتیم چون کیفیت خاویار ایران از نظر بو و نرم بودن و کیفیت بهتر بود. هر سری خاویار تازه می‌آمد، خاویار تازه را انبار می‌کردند و کهنه می‌شد. اول خاویارهای مانده را به اروپا صادر می‌کردند و بعد تازه‌ها را صادر می‌کردند.

اکبر اف می‌گوید: صادرات ما به غرب از ۱۱۰ تن در سال ۶۶ به ۲۶۰ تـن در سـال ۶۹ یـا ۷۰ رسـید و ایـن یـک کـار سـخت و طاقت فرسا بود. به طوری که من در سال ۲۶۰-۲۵۰ روز برای بازاریابی با مشتریان خارج کشـور بـودم.

طبق داده‌های موجود صادرات ۲۶۰ تنی خاویار تا سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۲ نیز پا برجا بود. اگرچه استحصال خاویار از دریا کاهش یافته بود.

اما آخرین داده‌های موجود سازمان شیلات نشان می‌دهد، میزان تولید خاویار در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ حدود ۴تن و ۱۰۰ کیلوگرم افزایش داشته است. یعنی از ۱۲تن در سال ۱۳۹۹ به ۱۶ تن و ۱۰۰ کیلوگرم در سال ۱۴۰۰ رسیده است.

بر اساس آمار گمرک نیز در سال ۱۴۰۰ میزان صادرات خاویار به ۳۳ کشور ۳۷۷۴ کیلوگرم بوده است.طبق اعلام شیلات نیز برآورد می‌شود که حدود ۲ تن به صورت مسافری خارج شده باشد. این یعنی به طور کل ۵ تا ۵.۵ تن خاویار در سال ۱۴۰۰ از کشور خارج شده است. آمار صادرات در سال ۱۳۹۹ از مسیر گمرک ۲۲۸۱ کیلوگرم بوده که در مجموع حدود ۴ تا ۴.۵تن خاویار به ۲۴ کشور صادر شده است.

این روند به خوبی نشان می‌دهد؛ سیاستگذاران جهادکشاورزی در مدیریت تولید و صادرات خاویار ناکام بوده است.

بیشتر بخوانید:

۲۱۷ ۴۶