تخریب لایه‌های تاریخی با احداث گذر کمر زرین در اصفهان

در حالی که دو روز قبل و در تاریخ ۳۰ دی‌ و در بازدید شهردار اصفهان از روند عملیات عمرانی احداث گذر کمر زرین، مدیر منطقه سه‌ این شهرداری این‌طور بیان کرده بود که «یکی از پروژه‌های مهم این منطقه، همسطح‌سازی گذر کمر زرین با میدان جلوخان است که موجب معضل رفت‌وآمد و نیز ترافیک در این محل شده است.» اما یک باستان‌شناس تأکید کرد که نقض قوانین مصوب مجلس توسط شهرداری در این اقدام مشهود است.

عقیل عقیلی دراین‌باره به ایسنا گفت: این محل به علت مجاورت با پشته‌ای که مسجد جامع اصفهان روی آن قرار گرفته است، از نظر باستان‌شناسی در شهر اصفهان بسیار حائز اهمیت است.

این باستان‌شناس افزود: محل این پروژه در فاصلۀ کمتر از ۳۰۰ متری شمال‌شرق مسجد جامع عتیق اصفهان و روبه‌روی آرامگاه پیر پینه‌دوز واقع‌ شده است.

او در این‌باره توضیح داد: طبق قانون، هرگونه عملیات عمرانی در نقاط باستانی باید با نظارت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان انجام شود و در صورت برخورد با لایه‌ها و نهشت‌های باستانی، پروژه تا روشن شدن ابعاد قضیه متوقف شود. بر این اساس و در رابطه با اقدام اخیر شهرداری، قانون به‌طور مشخص نقض شده است.

این باستان‌شناس با حضور در محل این پروژه و بررسی لایه‌های تخریب‌شده، از وجود آثار استخوانی به‌جامانده از تدفین انسانی، اشیای تاریخی تخریب‌شده مانند آجرهایی در ابعاد مختلف، انواع ظروف سفالی منقوش، ظروف ساده، لعاب‌دار، تنبوشه‌های سفالی متعلق به دوران اسلامی و حتی آثاری مشکوک از دوران پیش از اسلام خبر داده است.

عقیلی در ادامه این‌طور بیان کرد: با نگاه مختصری به آثار مورخینی مانند حافظ ابونعیم، می‌توان دریافت که دیرینگی احداث مسجد جامع اصفهان به اواسط قرن دوم هجری می‌رسد.

او گفت: پیش‌تر کاوش‌ها و پژوهش‌هایی از سال ١٩٧١ تا ١٩٨۴ میلادی توسط پروفسور گالدیری از گروه باستان‌شناسی موسسه ایزمئو در محل مسجد جامع اصفهان انجام‌شده بود. پس‌از آن فعالیت‌ها و از سال ١٣٧٧ شمسی، بار دیگر هیأت باستان‌شناسی ایتالیایی به ریاست پروفسور برونو جنیتو، فصل جدید مطالعات خود در مسجد عتیق را آغاز کردند.

این باستان‌شناس افزود: بر اساس صحبت‌های پروفسور برونو جنیتو به‌ احتمال فراوان، آثاری پیش‌از اسلام در محل تپه درست در زیر محل قرارگیری مسجد جامع فعلی، پیش از ساخت آن وجود داشته است.

عقیلی ادامه داد: در ادامه، بررسی‌های مربوط به سال ١٣٨۴ شمسی توسط دکتر محسن جاوری در اطراف محل مسجد جامع اصفهان صورت گرفت که نتیجه این گمانه‌زنی‌ها از دیرینگیِ محلات اطراف مسجد حکایت داشت. محسن جاوری در سال ١٣٨۴ در اطراف مسجد جامع و خیابان مجلسی گمانه‌هایی حفر کرده که نتیجه این ترانشه‌ها و لایه‌نگاری آن‌ها، کشف نهشت‌هایی از اعصار صدر اسلام بود.

او با اشاره به یافته‌هایی که در محل پروژه همسطح‌سازی گذر کمر زرین با میدان جلوخان در خیابان کمر زرین به‌دست‌آمده است، افزود: این‌بار اما کمی دورتر و جایی در محل خیابان کمر زرین و در مقابل آرامگاه پیر پینه‌دوز واقع در شمال‌شرقی مسجد جامع اصفهان و پشته باستانی که مسجد روی آن واقع‌ شده، آثاری ارزشمند شامل آثار استخوانی، سفالی و تأسیسات به چشم می‌خورد.

او تأکید کرد: بی‌تردید شروع فصل جدید یک بررسی نظام‌مند، گمانه‌زنی و کاوش دقیق باستان‌شناسی در این محل قادر به پاسخگویی سؤالات متعدد باستان‌شناسان در رابطه با پیشینه تاریخی و استقرارهایی کهن‌تر در شهر اصفهان خواهد بود.

عقیلی گفت: اقدام اخیر شهرداری اصفهان بدون رعایت موازین قانونی، رفتاری آسیب‌رسان بوده و باعث امحای لایه‌های باستانی شده است. تداوم این اقدامات ضد قانون باعث نابودی هویت تاریخی اصفهان شده و آن را از شهری با سابقۀ کهن به شهری بی‌هویت تبدیل می‌کند.

انتهای پیام