تحلیل ۱۸ چهره دانشگاهی و فرهنگی درباره پدیده راهپیمایی اربعین

سخن این است که امروز جایگاه ایران و تشیع در جهان و منطقه خاورمیانه چگونه تعریف می شود؟ مقالات بسیاری در طی یک سال اخیر در رسانه های جهان نوشته شده و می شود و نیز اظهارنظرهای افراد مطلع اعم از تحلیلگران، سیاستمداران و سیاست‌سازان جهان، همگی بر این نکته تأکید دارد که نقش ایران در مرکزیت ثقل تشیع  چیست؟ 

این درک نکردن شرایط جدید ایران در جهان، موجب بی اعتنایی به اصول و مسئولیت هایی است که موجب غفلت یا گم کردن «نقشه راه» است. جای تاسف است اگر امروز به دلایل مختلف از جمله فشار تحریم ها و عدم ساماندهی اقتصادی و…، در لایه هایی از جامعه ایران، نوعی بی اعتنایی و بی تفاوتی را نسبت به شرایط جدید ایران در خاورمیانه و « ژئوپلتیک تشیع » شاهد باشیم؛ از سویی ببینیم که انواع مختلف «ستیز» در درون ایران ترغیب و تشویق می شود. این بیدارباش نخبگان و چهره های مرجع اجتماعی را می طلبد که هر نوع تفکر «ستیز» با کشورهای منطقه به هر بهانه ای، خصوصا رگه های «عرب ستیزی» و «سُنی ستیزی» و «شیعه ستیزی» از جمله خطراتی ست که به انسجام اجتماعی داخل ایران و به جایگاه ایران در جهان و منطقه آسیب می زند.

اینک طی یک دهه گذشته، راهپیمایی اربعین، «گرانیگاه وحدت» جوامع، اقوام و گروه های مختلف از کشورهای منطقه شده است. این است که نخبگان و مراجع اجتماعی ایران، وظیفه  دارند این گرانیگاه وحدت و دوستی و انسجام ملت های مسلمان و غیرمسلمان، شیعه و سنی، ایرانی و عرب را با تمام توان حفظ کنند و در میان عموم مردم از این ظرفیت دوستی برای گسترش وحدت و انسجام ملی بهره بگیرند که محور پیام فراگیر آن در قلب «انسان» گره خورده است که: «حُب الحسین یَجمعُنا»

این پرونده با محوریت یادداشت های چهره های فرهنگی و دانشگاهی در گروه نخبگان خبرآنلاین شکل گرفته است. این یادداشت ها، محورهایی همچون: جایگاه تاریخی اربعین، فرصت جهانی وحدت و دوستی، انسجام عمومی، تمدن سازی، دیپلماسی عمومی تشیع و خلاصه فرصت راهپیمایی اربعین را برای ما تحلیل یا تاکید می کنند. ما از همه بزرگوارانی که نام و متن یادداشت های گرامی شان را در زیر ملاحظه می کنید، سپاسگزاریم که در ترویج و تبیین «اربعین» در رسانه، ما و مخاطبان را یاری کرده اند.

اینک نگاه ۱۸ چهره فرهنگی و دانشگاهی برای تحلیل « اربعین و راهپیمایی اربعین» که در گروه نخبگان خبرآنلاین منتشر شده اند، با عناوین و موضوعات زیر تقدیم می شود:

محسن الویری، دکترای رشته تاریخ و تمدن از دانشگاه تهران نوشت: ظرفیت‌های تمدنی اربعین برای ایران و عراق

محمد مسجدجامعی، عضو هیئت علمی دانشگاه وزارت خارجه نوشت: ایران و ژئوپولتیک تشیع

رسول جعفریان، استاد تاریخ و رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نوشت: منشأ اربعین امام‌حسین (ع)

غلامرضا فدایی، دکترای اطلاع رسانی دانشگاه تهران نوشت: راهپیمایی و فرهنگ سازی و نیز اربعین و مجاهدان اقتصادی

سیدیحیی یثربی، دکترای فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی نوشت: «اربعین» و نقش متفکران و هنرمندان

محسن غرویان، عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی: الگوی یک وحدت اسلامی و انسانی بزرگ

رضا پورحسین، دکترای روانشناسی دانشگاه تربیت مدرس نوشت: روان شناختی راهپیمایی اربعین

محسن اسماعیلی، دکترای حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس نوشت: اسرار اربعین

محسن پاک آیین، سفیر اسبق ایران در آذربایجان نوشت: راهپیمایی اربعین، سیاست خارجی و دیپلماسی وحدت

هادی انصاری، عضو فرهنگستان علوم پزشکی نوشت: دعوتی تاریخی و ندایی جهانی و نیز اربعین و شرایط ظهور

علی اکبر اشعری، رئیس اسبق کتابخانه ملی ایران نوشت: حرکت اربعین و همگرایی ملت‌های مسلمان

نصراله تاجیک، سفیر اسبق ایران در اردن نوشت: ظرفیت اربعین برای توسعه سیاست خارجه ایران

احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران نوشت: ارتباط اربعین با گذشته ایرانیان

جواد محدثی، محقق و مولف کتب دینی نوشت: تحلیل محتوای زیارت اربعین

محمود اسعدی، دکترای مدیریت رسانه از دانشگاه تهران نوشت: عزت و عزیمت ایرانی

محمدرضا زائری، دکترای ادیان از دانشگاه فرانسوی بیروت نوشت: راهی برای سنی و شیعه، سنتی و مدرن

حسن بشیر، دکترای جامعه‌شناسی ارتباطات بین‌الملل از دانشگاه لیستر انگلستان نوشت: برای زائران اربعین

حسین شیخ الاسلام، معاون بین‌الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی نوشت: وحدت و مقاومت اقوام

حسن ختام این مجموعه، یادی باشد از سیدشهیدان اهل قلم، سید مرتضی آوینی که همواره بیدارباش می داد نخبگان و مراجع اجتماعی را و نوشت: « …. ما همچنان چشم به راه روزگاری نو هستیم. اکنون که جهان و جهانیان مرده اند، آیا وقت آن نرسیده است که مسیحای موعود سر رسد؟ و یحی الارضَ بعد مَوتِها… . »

                                                             * ابیاتی از غزل استاد شفیعی کدکنی:

به هواداری‌ات ای پاک، نسیم سحری            شور و آشفتگی گَرد بیابان دارم

                                                                               شمع سوزانم و روشن بود از آغازم                که من سوخته، سامان چه به پایان دارم

* این گزارش در اربعین سال 1399 در گروه وبلاگ نخبگان منتشر شده و به دلیل اهمیت آن، امسال نیز با تغییرات و یادداشت های تازه ای تکمیل شده است.

/6262