تاریخ سازی صوتی در سریال «رحیل»

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در سریال “رحیل” که اخیرا فصل دومش روی آنتن رفته، محمد نصرتی با درک درست از فضای سریال، قطعات مختلفی خلق کرده است به طوری که موسیقی آوازی رحیل با صدای میثم اکبری بین مردم و جوانها جای خود را باز کرده. با محمد نصرتی درباره ساختار موسیقی سریال و مسائلی که در آهنگسازی این سریال مدنظر داشته گفتگویی انجام داده ایم.

بر اساس چه ویژگی هایی ساخت موسیقی سریال رحیل را پذیرفتید؟

چند عامل برای قبول این پیشنهاد کاری برایم مهم بود. در وهله اول علاقه شخصیم به سریال های تاریخی است. نکته بعدی فضای داستانی فیلم نامه بود که بستر مناسبی را برای ساخت موسیقی فراهم کرده بود. هماهنگی، قدرت تولید و مدیریت ساخت سریال هم نکته مهمی بود که در رحیل به عنوان آهنگساز حضور پیدا کردم. از اینها گذشته سریال رحیل دست بر برهه ای از تاریخ ایران گذاشته که کمتر مورد توجه بوده؛ درباره قاجاریه زیاد سریال ساخته شده ولی حالا رحیل در دوران گذار از قاجار به پهلوی روایت می‌شود که پر از ناگفتنی ها و رمز و راز است.

*آیا برای ساخت موسیقی رحیل رجوعی به موسیقی قالب در اواخر قاجاریه و شروع عصر پهلوی داشتید؟

تاریخ سریال زیاد از تاریخ معاصر دور نیست و قابلیت دسترسی به فضای موسیقی آن دوران وجود دارد اما نکته مهم این است که در ساخت موسیقی رحیل اصلا قصد بازآفرینی موسیقی اواخر قاجاریه را نداشتیم. در سریال های تاریخی دیگر چنین رویکردی دنبال شده است ولی اگر دقت کنید در موسیقی رحیل سازهای ایرانی حضور چندانی ندارد. در آن دوران دو نوع موسیقی یکی موسیقی دستگاهی و سنتی و دیگری موسیقی نظامی بوده که وجود داشته که برای امورات و مناسبتهای ارتش مورد استفاده قرار می گرفت. با صحبت هایی که با رامین عباسی زاده طراح و تهیه‌کننده سریال داشتیم به این جمع بندی رسیدیم که زیاد وارد چنین فضاهایی نشویم و به سمت نوآوری برویم پس فضای موسیقی سریال را به شکلی پرداخت کردیم که جذاب باشد و در ساخت موسیقی از آواهایی استفاده کردیم که کمتر به آنها توجه شده؛ آواهایی که بخشی از آن فضای شرقی دارد و بخش دیگرش ایرانی است.

گویا در ساخت موسیقی رحیل از یک سری ساز خاص هم استفاده کردید؟

درساخت موسیقی این سریال برای بار اول از سازهایی نظیر نفیر که حالتی شبیه شاخ بز دارد استفاده شد؛ سازی که در قدیم برای اطلاع رسانی از آن استفاده می شد. در تیتراژ سریال صدای این ساز به خوبی شنیده می شود و یک شخصیت و هویت در داستان ایجاد کرد. ساز دیگر کار ما یسنای نام دارد. این ساز توسط بهروز غیبی اختراع شده که سعی کردیم با معرفی آن، جذابیت موسیقی افزایش یابد. در بخش دیگر استفاده ریتیمیک از سازهای مختلف انجام دادیم. در تیتراژ از موسیقی و سازهای ضربی تازه‌ای استفاده کردیم که در کارهای دیگر شنیده نشده است و رنگ صوتی سازهای ضربی و پراکشن جدیدی شنیده می شود.

موسیقی متن را هم به سمت ایجاد هیجان بردید؟

داستان سریال رحیل سیر هیجانی داشت پس ریتم‌هایی در ساختار موسیقی سریال استفاده شد که هیجان و استرس را ایجاد می کند و در ضمن بعد تاریخی اثر را تقویت می کند. یک جور تاریخ سازی صوتی انجام دادیم. برخی ها عنوان می کردند آوایی که در متن شنیده می شود هندی و پاکستانی است و برخی از جاها لحن سازها به سمت عربی شدن میرفت که البته خودخواسته بود چون در ساخت موسیقی روز دنیا هم چنین جریاناتی وجود دارد و نیاز نیست که حتما از موقعیت جغرافیایی استفاده شود. برخی از اشعار موسیقی سریال متعلق به عمان سامانی شاعر اواخر دوران قاجاریه است و برای این بخش هم موسیقی آیینی خلق شد. خوشبختانه رامین عباسی‌زاده تهیه‌کننده و طراح سریال در سریال‌هایی مثل پریدخت هم خیلی توجه نشان داده بود به ایجاد موسیقی مخاطب‌پسند در سریال و در رحیل هم به شدت ایده های خوبی به من داد برای اینکه هم نوای تازه ای بشنویم و هم آوای تازه ای را برای موسیقی تیتراژ انتخاب کنیم.

فضاسازی موسیقایی سریال رحیل نیز قابل توجه است یعنی برخی جاها به سمت نوعی کلیپ سازی رفتید و برخی جاها به سمت موسیقی مکمل تصویر.

در تیتراژ سریال رویکرد عاشقانه غالب است و موسیقی تیتراژ به صورت کلیپ روایت می شود و سهیلا اسدی شعر این بخش را سروده و احسان افشاری نیز شاعر قسمت بعدی است و میثم اکبری خواننده تیتراژ است.

تلاش کردم طراحی موسیقیایی سریال با برنامه ریزی و هدفمند باشد به طور مثال در فضای عاشقانه از آوای زن استفاده شد که نماد عشق است و در بخش آخر هم تلاش کردم فضای جدیدی خلق کنم و خواننده بدون ساز آواز می خواند تا روایت تنهایی و دردناکی عشق را واگویه کند.

استقبال خوب مخاطبان به خصوص جوانها از موسیقی تیتراژ سریال رحیل هم قابل ذکر است….

چه مخاطبی که موسیقی سنتی دوست دارد و چه مخاطبی که موسیقی پاپ و یا ارکسترال دوست داشتند با کار ما ارتباط برقرار کردند. دامنه سنی مخاطبان کار ما هم متنوع است. با تیتراژ عاشقانه سریال بعضا بچه هایی که موسیقی رپ گوش می کنند ارتباط برقرار کردند و مدام این موسیقی را درون گوشی تلفن همراهشان ضبط و گوش می کنند. این را خیلی از اطرافیانم به من گفته اند. خود ما هم که سازنده این تم عاشقانه هستیم مدتی مدام گوشش می‌کردیم. یک جور نقش درمانی و حسی برای مخاطب دارد و انرژی خوبی منتقل می کند…

۵۷۵۷ابزارک تصویر