بی‌اعتنایی اردوغان؛ ترکیه سدی دیگر بر روی دجله می‌سازد

«ثائر مخیف الجبوری» رئیس کمیته منابع آبی پارلمان عراق امروز (دوشنبه) خبر داد که ترکیه قصد ساخت سد بزرگی بر روی رود دجله دارد که این سد، عراق را از آب دجله محروم خواهد کرد.

به نوشته وبگاه صوت العراق، او با بیان این که نام این سد الجزیره (به ترکی: سیزری) است، از آن چه «سکوت دولت عراق» درباره سیاست سدسازی ترکیه، می‌خواند، به شدت انتقاد کرد.

او افزود: «سدی که ترکیه قصد ساخت آن را دارد؛ برای آبیاری و از خطرناک‌ترین سدهاست و در صورت ساخت ، یک قطره آب هم از ترکیه وارد عراق نخواهد شد، به طوری که قرار است برای آبیاری زمین های کشاورزی ترکیه مورد استفاده قرار گیرد.»

به گفته الجبوری، این سد در ۳۵ کیلومتری مرز عراق ساخته خواهد شد و خطر بزرگی برای عراق دارد و با این حال هیچ تحرکی از جانب دولت بغداد برای مقابله با این موضوع وجود ندارد.

رئیس کمیته منابع آبی پارلمان عراق در ادامه استفاده از ابزار تبادلات تجاری برای مقابله با ترکیه را اشتباه خواند و گفت که این کار بهانه ساخت سد را به این کشور می‌دهد و به جای آن باید از مسیر قوانین بین‌المللی و مجرای دیپلماتیک وارد عمل شد.

او هشدار داد که در صورت ادامه سکوت در قبال ساخت این سد، ترکیه می‌‍تواند در عرض یک سال کار ساخت را به پایان برساند.

پیشنهاد ساخت این سد در می ۲۰۰۸ داده شد و در ۱۵ می ۲۰۱۴ کارهای مناقصه ساخت سد انجام و یک شرکت ترکیه‌ای کار ساخت را در دست گرفت. گفته می شود این سد قادر به تولید ۲۴۰ مگاوات برق و آبیاری ۱۲۱۰۰۰ هکتار از زمین‌های اطراف خود است.

هشدارها درباره ساخت سد الجزیره در حالی است که ترکیه پیش از این سد الیسو را بر روی دجله ساخته بود و اردوغان در آبان ۱۴۰۰ این سد را افتتاح کرد. به گفته منابع عراقی با اینکه سدالجزیره کوچک تر از الیسو خواهد بود، اما خطر آن برای دجله یه عنوان یکی از دو منبع اصلی آب عراق، به مراتب بیشتر است.

گفتنی است که دولت ترکیه در دهه‌های گذشته در قالب یک پروژه راهبردی به نام گاپ، (به ترکی استانبولی Guneydogu Anadolu Projesi و به اختصار GAP ) اقدام به سدسازی گسترده در مسیر دو رودخانه بزرگ دجله و فرات کرده است. در این راستا «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه در ۱۵ آبان ۱۴۰۰ سرانجام سد بحث‌برانگیز «ایلیسو» را بر روی رود دجله افتتاح کرد. این سد گنجایش ۴۳ میلیارد متر مکعب آب یعنی سه برابر سد کرخه (بزرگترین سد ایران) دارد و پس از سد آتاتُرک دومین سد بزرگ ترکیه محسوب می‌شود.

سدسازی‌های ترکیه تاکنون اعتراضات وسیعی را در ایران و عراق در پی داشته و بسیاری از محافل، گرد و غبار موجود در منطقه را حاصل خشک شدن زمین های کشاورزی در عراق به دلیل کم آبی شدید رود دجله و فرات می‌دانند. در سوریه نیز بسیاری از زمین های مرغوب کشت گندم و غلات در شمال شرق این کشور خشک شده است. با این حال ترکیه مدعی است که گرد و غبار یک پدیده طبیعی است و منشأ آن ارتباطی به سدسازی‌های این کشور بر روی دجله و فرات ندارد.

311311