بریتانیا کجاست و شامل چه کشورهایی می‌شود؟

 _{این مقاله  از محتوای منتشر شده توسط سودا سلیمی در تاریخ ۱۳۹۷/۰۵/۳۰ و هانیه احمدی در تاریخ ۱۳۹۴/۱۰/۲۹ برگرفته شده است.}

این روزها با انتشار خبر فوت ملکه الیزابت دوم، نگاه‌ها به‌سمت بریتانیا معطوف شده است. وی باسابقه‌ترین فرمانروای بریتانیا بود که در سال ۱۹۵۲ به سلطنت رسید و پس از ۷۰ سال سلطنت، روز پنچشنبه، هشتم سپتامبر ۲۰۲۲ در اقامتگاهش در اسکاتلند و در سن ۹۶ سالگی چشم از جهان فروبست.

تعداد کشورهای تحت ریاست ملکه الیزابت دوم در طول ۶۹ سال سلطنت او متفاوت بود؛ ولی درمجموع، وی حاکم بریتانیا و کشورهای مشترک‌المنافع محسوب می‌شد. گفتنی است حدود ۱۵۰ میلیون نفر در قلمروهای مشترک المنافع بریتانیای کبیر زندگی می‌کنند.

اکنون سوالی که مطرح می‌شود، این است که تفاوت انگلیس، بریتانیا و پادشاهی متحد بریتانیای کبیر در چیست؟ آیا این سه عنوان اشاره به مردم و سرزمینی یکسان دارند؟

تفاوت انگلیس، بریتانیا و پادشاهی متحد بریتانیای کبیر

مجمع‌الجزایر بریتانیا (British Isles) شامل بریتانیای کبیر، ایرلند و حدود ۶,۰۰۰ جزیره بزرگ و کوچک است که مساحتی معادل ۳۱۵,۱۵۹ کیلومتر مربع و جمعیتی معادل ۷۰ میلیون نفر را در برمی‌گیرد.

بریتانیای کبیر حدود ۷۳ درصد از قلمرو مجمع‌الجزایر بریتانیا را با ۲۲۹,۸۴۸ کیلومتر مربع مساحت به خود اختصاص داده است. بریتانیای کبیر در ابتدا شامل سه کشور انگلستان، ولز و اسکاتلند بود که تا به امروز این کشورها همگی زیرمجموعه پادشاهی متحد قرار دارند. البته پس از پیوستن ایرلند شمالی به بریتانیا در سال ۱۸۰۱ به پادشاهی کبیر (United Kingdom of Great Britain) تبدیل شد. به‌عبارت دیگر، پادشاهی متحد بریتانیای کبیر از چهار کشور انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی تشکیل شده است.

• انگستان بزرگترین کشور بریتانیای کبیر است که حدود ۵۳٫۷ درصد مساحت و ۸۴٫۳ درصد از جمعیت آن را تشکیل می‌دهد.
• اسکاتلند با ۳۲٫۱ درصد از مساحت و ۸٫۲ درصد از جمعیت، دومین کشور بریتانیای کبیر محسوب می‌شود.
• ولز کوچک‌ترین کشور بریتانیای کبیر است که فقط ۸٫۵ درصد مساحت و ۴٫۷ درصد از جمعیت قلمروی مذکور را شامل می‌شود.
• ایرلند شمالی نیز ۵٫۷ درصد مساحت و ۲٫۸ درصد از کل جمعیت جزیره ایرلند را به خود اختصاص داده است.

کشورهای انگلیس، اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی دارای پارلمانی مشترک در لندن هستند. شاید در نگاه اول، سیستم اداره این کشورها تحت عنوان یک قلمرو پیچیده به‌نظر برسد؛ این پیچیدگی حاصل تجاوزات، اختلافات سلطنتی و امپراتوری‌هایی است که به تاریخی هزار ساله مربوط می‌شود؛ برای مثال، اسکاتلند و ولز در سال ۱۷۰۷ میلادی به انگلیس ملحق شدند تا بریتانیای کبیر را تشکیل دهند. قبل از این تاریخ، اسکاتلند پارلمان و پادشاهان خود را داشت و به‌صورت مستقل اداره می‌شد؛ ولی در زمان الحاق به انگلیس و ولز تمام آن‌ها را از دست داد. در سه قرن اخیر، تنها حرکت مستقل اسکاتلند این بود که نماینده‌ای مستقل به پارلمان انگلیس بفرستد.

نکته عجیب‌تر اینکه اسکاتلند بعضی از مزایای الحاق را نداشت؛ تا زمانی که در سال ۱۹۹۹ میلادی، پارلمان اسکاتلند دوباره راه‌اندازی شد. در این سال بود که ولز هم تشکیل گردهمایی ملی را (که شبیه به پارلمان است) اعلام کرد؛ این مجلس قدرتی کمتر از پارلمان دارد. گردهمایی ملی ایرلند شمالی نیز یک سال قبل‌تر، در سال ۱۹۹۸ میلادی برپا شد و نام پیمان جمعه نیک (Good Friday Agreement) را گرفت.

در این میان، جالب است بدانید که انگلیس، مجلس مستقلی برای خودش ندارد؛ بنابراین بیش از ۲۰ سال است که هیچ نماینده‌ای به‌صورت مستقل برای انگلیس قانون‌گذاری نکرده است. این مسئله باعث شده است که کشورهای عضو بریتانیا حتی از ایالت‌های آمریکا هم استقلال کمتری داشته باشند.

همچنین، پرچم بریتانیا الهام گرفته شده از پرچم انگلیس، اسکاتلند و ایرلند است. از آنجایی که ولز هیچ‌وقت به‌صورت رسمی حکومت سلطنتی نداشته، پس پرچم آن در پرچم بریتانیا نادیده گرفته شده است.

دانستنی‌های جالب درباره بریتانیا

• حکمران بریتانیا به‌صورت قانونی، مالک یک ششم از خشکی‌های زمین است.
• در انگلستان تقریبا از هر ۱۰ زوج، یکی از آن‌ها ازدواج بین قومی کرده‌اند.
• نیروی دریایی بریتانیا از آهنگ‌های خواننده‌ مشهور، بریتنی اسپیرز برای ترساندن دزدان دریایی سومالی استفاده می‌کند.
• در بریتانیا هرگز نمی‌توانید در مکانی باشید که بیشتر از ۱۱۰ کیلومتر از دریا فاصله داشته باشد.
• در بریتانیا، زمانی که به سن ۱۰۰ سالگی برسید، یک کارت مخصوص از پادشاه دریافت خواهید کرد.
• تمامی اسب‌ها، پونی‌ها و الاغ‌ها باید یک پاسپورت مخصوص داشته باشند.
• لهجه مردم در بریتانیا حدودا هر ۴۰ کیلومتر به‌طور قابل ملاحظه‌ای تغییر می‌کند.
• فوت اشخاص در کاخ پارلمان انگلستان غیر قانونی تلقی می‌شود؛ زیرا آنجا کاخ سلطنتی است.
• تا ۶ آوریل ۲۰۱۰ برده‌داری در بریتانیا جرم قانونی محسوب نمی‌شد.
• حجم تولید یک سال از شکلات انگلیسی کیت‌کت به‌اندازه‌ای است که کنار هم چیدن آن‌ها می‌تواند بیش از ۳۵۰ بار خطوط متروی لندن را بپیماید.
• تعداد افرادی که در نیجریه انگلیسی صحبت می‌کنند، بیشتر از بریتانیا است.
• تخم‌مرغ‌های آمریکایی در بریتانیا غیرمجاز هستند؛ زیرا پیش از عرضه، شسته شده‌اند. به همین ترتیب، تخم‌مرغ‌های بریتانیایی نیز چون شسته نمی‌شوند، در آمریکا غیرقانونی هستند.
• مسیر هوایی که دو جزیره را در اسکاتلند به هم وصل می‌کند، کوتاه‌ترین پرواز در دنیا است که فاصله ۲٫۷ کیلومتری را می‌پیماید و فقط یک دقیقه و بیست ثانیه طول می‌کشد.
• مساحت بریتانیا از ایالت اورگن آمریکا کوچک‌تر است.
• امپراتوری بریتانیا در زمان اوج قدرت خود در سال ۱۹۲۰، مساحتی بزرگ‌تر از آفریقا داشت و حتی قابل‌مقایسه با مساحت کره ماه بود.