بررسی Mary Queen Of Scots؛ یک درام فمینیستی مسرور

وبلاگ نماوا – فرناز آشفته‌فرد: برخلاف لباس‌های پف‌دار و پرزرق‌وبرق و لهجه انگلیسی غلیظ، «ماری ملکه اسکاتلند» یک درام تاریخی سنگین به حساب نمی‌آید. در عوض، این فیلم یک فیلم مهم و سرشار از ناگفته‌هاست. جوزی رورک Josie Rourke کارگردان تئاتر که اولین فیلم بلندش را کارگردانی کرده، داستان رقابت میان ماری استورات Mary Stuart (سورشا رونان Saoirse Ronan) و دخترعمویش ملکه الیزابت اول (مارگو رابی Margot Robbie) را به تصویر کشیده است.

فیلم با صحنهٔ مرگ و اعدام ماری آغاز می‌شود. این صحنه به لطف فیلم‌برداری عالی جان ماتیسون John Mathieson و طراحی لباس آلکزاندرا برن Alexandra Byrne بسیار باشکوه و زیبا به تصویر کشیده شده است. پیش از پایین آمدن تبر، به صحنهٔ بازگشت ماری به سرزمین مادری‌اش یعنی اسکاتلند می‌رویم که پس از گذراندن چندین سال در فرانسه، به عنوان ملکه بحق اسکاتلند بازگشته است. ماری یکی از اهداف همیشگی موعظه‌های جان ناکس John Knox روحانی مسیحی کلیسای اسکاتلند است.

دیوید تننت David Tennant با ریش و کلاه‌گیس و گریم متفاوتش به سختی در نقش این روحانی پروتستانی قابل شناسایی است. عمده داستان‌گویی فیلم به رابطهٔ پیچیده‌ٔ ملکه ماری و ملکه الیزابت بازمی‌گردد. نامه‌های ردوبدل شده بین دو ملکه، خویشاوندی و نزدیکی آن‌ها با یکدیگر را پررنگ‌تر می‌کند؛ چرا که هردوی آن‌ها دو زن فرمانروای تنها هستند که توسط مرد‌ها احاطه گشته‌اند.

الیزابت از سر ویلیام سسیل Sir William Cecil (گای پیرس Guy Pearce) و دادگاهی مردانه شامل رابرت دادلی Robert Dudley (جو آلوین Joe Alwyn) معشوقش، مدام در حال شنیدن توصیه‌های متفاوت است. او در کنترل کردن حاکم اسکاتلند درمانده شده. او پیوسته درحال فرستادن مأمور مخصوصش (ادرین لستر Adrian Lester) به اسکاتلند است. اما ماری خواستار ایجاد برابری میان خود و ملکه الیزابت است که همین مسئله باعث بحرانی‌تر شدن درگیری بین دو کشور و این دو زن می‌شود.

بو ویلیمن Beau Willimon نوشتن فیلم‌نامه را با اقتباس از کتاب بیوگرافی «ملکه ٔ اسکاتلند: زندگی واقعی ماری استوارت» Queen of Scots: The True Life of Mary Stuart اثر جان گای John Guy نوشته است. ظاهرا این پروژه برای نویسندهٔ «خانه پوشالی» House of Cards از نظر تم داستان بسیار راحت است. صحت وقایع تاریخی «ماری ملکه اسکاتلند» ویلیمن نیز مثل سریالی که در نت‌فلیکس داشت کمی تحریف شده، اما این فیلم بیشتر روی مسأله قدرت و طرح‌هایی برای بالا بردن و سرنگونی کسانی که به دنبال آن هستند متمرکز است. با این حال، مرکز توجه فیلم روی زنان در منصب قدرت و واکنش مردان به اطاعت از چنین زنانی است.

داستان ویلیمن بیش از یک شخصیت شرور دارد و اکثر مردان داستان سعی در انجام خیانت‌های بزرگ و کوچک نسبت به هر دو ملکه دارند و برای رسیدن به قدرت در تقلا هستند. تنها راه برای هر دو ملکه اعتماد به دوستان نزدیک از جنس خودشان است. Bess of Hardwick (الیزابت هاردویک Elizabeth Hardwick) با بازی جما چان Gemma Chan دوست نزدیک ملکه الیزابت است و ماریا دراگوس Maria Dragus، الین اُهیگینز Eileen O’Higgins و لیاه اُپری Liah O’Prey نقش همراهان باوفای ملکه ماری را بازی می‌کنند. این فیلم روابط دوستی میان زنان داستان را می‌ستاید و یک داستان فمینیستی مسرور را به تصویر کشیده است. این دو ملکه نه تنها توانایی حکمفرمایی دارند، بلکه می‌توانند به جنگ بروند و از مردان هم‌رزم‌شان عملکرد بهتری داشته باشند.

ماری و الیزابت عاری از عیب نیستند،، اما کمتر تصویری از آن‌ها نمایش داده می‌شود که حس همدردی میان آن‌ها با یکدیگر را بیدار نکند. رونان در نقش ملکه ماری به شدت پرشور ظاهر شده است. تمرکز اصلی این فیلم روی ملکه اسکاتلند و ماجرا‌های اوست و در مقابل از نشان دادن بُعد شیطانی الیزابت طفره می‌رود. رابی اغلب زیر آرایشی غلیظ و کلاه‌گیس است، اما بالاخره شخصیت الیزابت نیز مثل یک انسان معمولی ترد و در عین حال جسور است. رورک نسبت به پیشینه تئاترش برای ساخت فیلم بی‌اعتنا است. در عوض، با کلوزآپ‌های زیاد و بدون ترس، بازیگران فیلم و بازی‌شان را نشان می‌دهد. در آخر «ماری ملکه اسکاتلند» یک فیلم بیوگرافی بسیار جذاب و تأثیرگذار است.

این مقاله برگرفته از نوشته ٔ کیمبر مایرز Kimber Myers در سایت theplaylist.net است.

نظر سایر منتقدان درباره این فیلم چیست؟

بنجامین لی Benjamin Lee | گاردین The Guardian

«ماری ملکه اسکاتلند» یک درام خوش‌ساخت و سرگرم‌کننده است. هرچند تاریخ‌دان‌های سرسخت صحت وقایع داستان را تأیید نمی‌کنند، اما دیگر مخاطبان به شدت از فیلم لذت خواهند برد.

راجر مور Roger Moore | مووی نیشن Movie Nation

این فیلم یک داستان جذاب با بازی‌های فوق‌العاده است که نشان می‌دهد این دو ملکه دشمن واقعی یکدیگر نیستند، بلکه مردان جاه‌طلب، حریص و تحمیل‌گر اطراف خودشان با آن‌ها دشمنی دارند.

استفانی زاکارک Stephanie Zacharek | تایم Time

همانقدر که فیلم‌هایی مثل «ماری ملکه اسکاتلند» و «موردعلاقه» The Favourite سرگرم‌کننده هستند، اما به جای پایانی خوش با ناامیدی تمام می‌شوند. به این دلیل که در دنیای فریب‌آمیز آنها، به سختی می‌توان به کسی اعتماد کرد و متأسفانه مردان نیز هیچ کمکی به این قضیه نکردند.

آلیسون شومیکر Allison Shoemaker | کانسیکوئنس آف ساوند Consequence of Sound

اگر با تماشای «ماری ملکه اسکاتلند» به دنبال تجربه‌ای خیره‌کننده از بازی‌ها و کارگردانی قوی هستید، حتما به آن خواهید رسید. جای هیچ سوالی نیست. اگر به دنبال چیزی فراتر از این هستید، احتمالا واکنش پیچیده‌تری خواهید داشت.

مویرا مک‌دونالد Moira Macdonald | سیاتل تایمز The Seattle Times

ممکن است به جای دنبال کردن داستان، بیش از همه محو جزئیات لباس‌های آلکزاندرا برن و یا گریم رابی و صورت ناصافش شوید. به جز زمانی که به صورت رنان نور می‌تابد؛ اینجا نقطه‌ای است که فیلم در اوج خودش قرار می‌گیرد.