بازار زنانه در روستای ملی حصیربافی + عکس-راهبرد معاصر

به گزارش راهبرد معاصر؛ کسب‌وکار بانوان از جوان تا موسپیدکرده تا نزدیکی‌های غروب ادامه دارد. اینجا شنبه‌بازار خمام در استان گیلان است که از قدیم‌الایام برپا بوده، اما چندسالی است شکل و شمایلی کاملا متفاوت پیدا کرده و به محلی برای فروش صنایع‌دستی حصیری با حضور بانوان تبدیل شده؛ یک بازار کاملا زنانه که به‌دست بانوان تولیدکننده و کارآفرین می‌چرخد.
مخاطبانی از سراسر کشور
بانوان جوان معمولا با بچه‌های قد و نیم‌قد خود به بازار آمده‌اند. دختربچه‌ها سبد‌ها را یک طرف می‌چینند و کلاه‌ها را یک طرف دیگر تا کمک مادر کرده باشند. سر و کله مشتری‌ها هم به‌زودی پیدا می‌شود. شهناز فرزانه که از یک سال پیش به جمع فروشندگان این بازار پیوسته، به همشهری می‌گوید: «از لاهیجان تا تهران مشتری داریم. بعضی‌ها فقط برای خرید از شنبه‌بازار، راهی خمام می‌شوند. بعضی گلدان و سینی را از ما می‌خرند و با چسب حرارتی به آن تزئیناتی اضافه می‌کنند و در شهر خودشان می‌فروشند.» فرزانه ادامه می‌دهد: «دلخوشم که هنرم در این بازار دیده می‌شود.»
شنبه‌بازار خمام نه‌تن‌ها یک نمایشگاه صنایع‌دستی بلکه یک کارگاه پویا هم هست. بانوان در فاصله بین سر و کله‌زدن با مشتری، دستی هم در بافتن حصیر‌ها دارند. یکی زنبیل نیمه‌تمام را دست گرفته و دیگری مشغول دوردوزی سفره حصیری است.
خلاقیت در تولید
شکل‌گیری شنبه‌بازار حصیربافی خمام به سال‌های دور برمی‌گردد. مهسا صبوری فشتکی، یکی دیگر از بانوانی که به شنبه‌بازار خمام آمده به همشهری می‌گوید: «پدربزرگم تعریف می‌کرد که قدیم‌ها بازارروز خمام یکشنبه‌ها دایر بود و مردان روستا‌های اطراف برای اینکه پولی برای خرید داشته باشند، شنبه‌شب‌ها دستبافته‌های حصیری را برای فروش می‌آوردند و بازار تا نزدیکی‌های صبح برپا بود؛ بازاری که اصلا خانم‌ها به آن رفت‌وآمد نداشتند، اما دستبافته‌های حصیری‌شان فروخته می‌شد. مردان با پولی که از فروش حصیر‌ها کسب کرده بودند با روشن‌شدن هوا به یکشنبه‌بازار می‌رفتند و برای خانه خرید می‌کردند. کم‌کم در طول سال‌ها بانوان هم برای فروش دستبافته‌ها علاقه‌مند شدند و ساعت شنبه‌بازار به روز کشیده‌شد.»
حالا مردان همچنان در این بازار حضور دارند، اما از بین ۱۰۰فروشنده بازار، تعدادشان از انگشتان یک دست بیشتر نمی‌شود. صبوری فشتکی معتقد است بانوان با خلاقیتی که در ترکیب حصیر با پارچه و چرم داده‌اند، توانسته‌اند با کاربردی‌تر کردن محصولات خود، فروش‌شان را بیشتر کنند.
ماهور جهاندیده، دانش‌آموز کلاس پنجم، کوچک‌ترین تولیدکننده این بازار است که حصیربافی را از کودکی مثل مهارت‌های دیگر زندگی از مادر خود یاد گرفته. او به همشهری می‌گوید: «دوست دارم این هنر بومی را آموزش بدهم.»
بازار حصیربافی خمام با تاریکی هوا جمع می‌شود، اما چراغ ایده‌های تازه روشن می‌ماند.
روستای ملی حصیربافی
حصیربافی در ۱۱ استان انجام می‌شود. این حرفه در گیلان با توجه به قرارگرفتن در حاشیه تالاب انزلی و سایر تالاب‌های استان که محیط رویش نیزار‌ها و گیاه خودروی «گالی» است که در زبان محلی به آن «لی» گفته می‌شود، رونق بیشتری دارد. فرزاد رشیدی، معاون صنایع‌دستی اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان گیلان به همشهری می‌گوید: «روستای فشتکه خمام با داشتن حدود ۷۰۰حصیرباف به‌عنوان نخستین روستای ملی حصیربافی در کشور معرفی شده است و ۸۰درصد بافندگان بانوان هستند.» / همشهری آنلاین