ای.تی.اف‌های مبتنی بر ارز دیجیتال، فرصتی برای بورس‌های جهان

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، مدیریت تحقیق و توسعه بورس تهران، اخیرا در گزارشی با عنوان ظهور رمز دارایی‌ها، فرصت‌ها و چالش‌های آن برای بورس‌های اوراق بهادار، به بررسی بازار رمز ارزها، فرصت‌ها و چالش‌های این حوزه پرداخته است.

طبق این گزارش، سرعت رو به رشد بازار رمز ارزها در یک دهه بسیار بیشتر از بازارهای سهام بوده و همین موضوع بورس‌های دنیا را برآن داشته تا برای حفظ فضای رقابتی از ابزار های مختلفی برای متنوع‌سازی دارایی‌های‌شان استفاده کنند.

در این گزارش آمده است: در دهه گذشته بازارهای سهام رشدی آهسته را تجربه کردند به طوری که ارزش بازارهای سهام در دنیا از ۶۵ تریلیون دلار در سال ۲۰۱۳ به ۱۱۱ تریلیون دلار در پایان سال ۲۰۲۳ رسیده است.

به عبارت دیگر در حدود یک دهه ارزش بازارهای سهام دنیا نزدیک به دو برابر شده ، در حالی که بازار رمزارزها رشد حدود ۵۰۰ برابری را تجربه کرده است.

طبق آمارها ارزش بازار رمزارزها در دنیا در آوریل سال ۲۰۱۴ حدود۵ میلیارد دلار بود که با رشد چشمگیر در ژانویه ۲۰۲۵ به ۳.۵ تریلیون دلار رسیده است.

روند توسعه رمزارزها به حدی بالا بوده که امروزه تعداد رمزارزهای قابل معامله در صرافی های دنیا به بیش از۲۰ هزار رمزارز رسیده است.

هم‌چنین به منظور انجام معاملات در این بسترها، بیش از ۱۸۰۰ صرافی رمزارز تأسیس و در دسترسی سرمایه گذاران قرار گرفته است.

در چنین شرایطی بازارهای سهام دنیا در مواجهه با بازار رمز ارزها و برای آن‌که در جریان این رقابت با چالش مواجه نشوند ابزارهای مختلفی را به کار گرفته‌اند.

راه اندازی مشتقات مبتنی بر رمز ارزها، تاسیس بورس های دیجیتال، ایجاد توکن های اوراق بدهی، انجام معاملات رمز ارزها از طریق بورس، ارایه خدمات شاخص رمز ارز از جمله این ابزار ها هستند.

اما یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که بورس‌های دنیا به کار گرفته‌اند تا از گردونه رقابت با بازار رمز ارزها عقب نمانند تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله ( ای.تی.اف) مبتنی بر رمزارزهاست.

تاسیس صندوق های قابل معامله مبتنی بر رمز ارز

نخستین صندوق قابل معامله مبتنی بر رمز ارز در سال ۲۰۲۱ در بورس تورنتو کانادا بر اساس بیت کوین رونمایی شد که مورد استقبال سرمایه گذاران قرار گرفت. هم اکنون در این بورس بیش از ۳۰ صندوق قابل معامله مبتنی برانواع رمزارزها طراحی شده و قابل معامله هستند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده(SEC) نیز ۲۰ دی ماه پارسال مجوز تأسیس صندوق های قابل معامله بیت کوین را به تصویب رساند. در همان روز مجوز تأسیس ۱۱ صندوق قابل معامله دیگر نیز صادر شد.

بورس سوئیس نیز در این حوزه فعال است و هم اکنون ۲۰۶ صندوق قابل معامله برای انواع رمزارزها طراحی شده است. این صندوق ها به یورو، دلار و فرانک سوئیس در دسترس سرمایه گذاران قرار گرفته اند.

صندوق‌های قابل معامله مبتنی بر رمز ارز هم‌چنین در بورس‌های هنگ کنگ و فرانکفورت نیز فعالند و بورس‌های استرالیا، ژاپن، امارات متحده عربی، سنگاپور و برخی دیگر از بورس های دیگر دنیا نیز در صدد اعطای مجوز های لازم برای تاسیس صندوق های قابل معامله مبتنی بر رمز ارز هستند.

اما تاسیس این صندوق ها از جنبه‌های مختلف نقاط ضعف و قوت خود را دارد با این حال یک ابزار مناسب برای بورس‌های دنیا برای مواجهه با بازار رو به رشد رمز ارزهاست.

مزایای صندوق های قابل معامله مبتنی بر رمز ارز

مزایای متعدد این صندوق‌ها نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در رمزارزها، موجب شده سرمایه‌گذاران استقبال گسترده‌ای از صندوق‌های قابل معامله مبتنی بر رمز ارز داشته باشند.

در بیان مهم‌ترین مزیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر رمرز ارز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- معامله آنها بسیارساده و همانند سایر صندوق های قابل معامله است و سرمایه گذاران بورس با آن آشنا هستند.

۲- سرمایه گذاران برای خرید و فروش آنها نیازی به کیف پول و چالش های مربوط به گم شدن کیف پول ندارند.

۳- معاملات به صورت قانونمند و با استفاده از کارگزاران دارای مجوز انجام می شود و سرمایه گذاران دارای اعتماد بیشتری به این ساختار هستند.

۴- با توجه به اینکه این صندوق ها جزو دارایی سرمایه گذاران بورس تعریف می شود، سهامداران می توانند با وثیقه کردن واحدهای صندوق های قابل معامله، از کارگزاران اعتبار دریافت کنند و به پشتوانه آن سایر اوراق بهادار را خرید و فروش کنند.

۵- سرمایه گذاران می توانند بدون ورود به صرافی های رمزارز و بدون خرید رمزارز به صورت غیرمستقیم در این دارایی ها سرمایه گذاری کنند و به سبد سرمایه گذاری خود تنوع بیشتری بدهند.

کاستی‌های ای.تی.اف‌های مبتنی بر رمز ارز

در کنار این مزایا، صندوق‌های قابل معامله مبتنی بر رمزارز کاستی‌هایی نیز دارند که عبارتند از:

۱- زمان معاملاتی این صندوق‌ها همانند سایر صندوق‌های قابل معامله در بورس است و مانند بازار رمزارزها معاملات ۲۴ ساعته و ۷ روزکاری در دسترس نیستند.

البته بورس نیویورک طرحی را در اکتبر سال ۲۰۲۴ به کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا پیشنهاد داد که در صورت تأیید آن، معاملات تمام بازارها از جمله سهام، اوراق بدهی و صندوق های کریپتویی ۵ روز کاری در هفته و به صورت ۲۲ ساعت در روز انجام می شود.

۲- مدت زمان تسویه و پایاپای در بیش‌تر بورس‌های دنیا ۲ روزکاری است و دیگر نمی توان از مزایای تسویه آنی بهره برد.

۳- کارمزد مدیریت صندوق بالاست و ممکن است از خرید و فروش خود رمزارز هزینه بیش‌تری برای سرمایه‌گذار ایجاد کند.

۴- خرید و فروش صندوق قابل معامله تابع قوانین بازار سرمایه است و همانند بازار رمزارز از هر نقطه دنیا امکان معامله ندارند و با محدودیت هایی مواجه هستند.

۵- مجوز تأسیس صندوق به هر رمزارزی اعطا نمی‌شود و در نتیجه صندوق‌های مبتنی بر رمز ارز دارای تنوع کم‌تری نسبت به بازار اصلی هستند.