این ماه چشمتان به آسمان باشد

فرادید: زمان اوج بارش شهابی مصادف خواهد شد با ماه نو، بنابراین در آسمان شب هنگامی که آلودگی نوری از سوی ماه وجود ندارد، بسیار درخشان به نظر خواهد رسید.

تقویم نجوم سال ۲۰۲۰ پر است از وقایع سماوی که مهم‌ترین آن‌ها ابر ماه، کسوف، ماه آبی، بارش شهابی و حتی جریان بشقاب‌پرنده‌گونه ماهواره‌ها هستند. با ورود به آخرین ماه سال، دسامبر هنوز هم چند جایزه برای شیفتگان نجوم در چنته دارد.

دسامبر امسال شاهد انقلاب زمستانی، پیوند سیاره‌ای، ماه کامل، دو بارش شهابی و حتی خورشیدگرفتگی کامل خواهیم بود که بستگی دارد در کجای جهان مستقر باشید.

فهرستی از وقایع سماوی دسامبر به قرار زیر است:

بارش شهابی جوزایی ۱۳ دسامبر(۲۳ آذر)

جوزایی‌های ۲۰۲۰ قرار است جزو بهترین بارش‌های شهابی ۲۰۲۰ باشند. این بارش شهابی که در اواخر شب ۱۳ دسامبر و اوایل صبح ۱۴ دسامبر به اوج می‌رسد، به مدت تقریبا دو هفته از ۴ تا ۱۶ دسامبر قابل مشاهده خواهد بود.

بارش جوزایی گرچه از همه جای جهان دیده می‌شود، ولی بهترین زاویه دید آن در نیم‌کره شمالی خواهد بود.

زمان اوج بارش شهابی مصادف خواهد شد با ماه نو، بنابراین در آسمان شب هنگامی که آلودگی نوری از سوی ماه وجود ندارد، بسیار درخشان به نظر خواهد رسید. انتظار می‌رود هر ساعت حدود ۵۰ بارش دیده شود و بهترین زمان تماشای آن‌ها معمولا حدود ساعت دو صبح است.

خورشیدگرفتگی کامل ۱۴ دسامبر(۲۴ آذر)

ماه در چهاردهم دسامبر به طور مستقیم از مقابل خورشید عبور می‌کند و یک خورشیدگرفتگی کامل را تشکیل می‌دهد.

متأسفانه این جلوه شکوهمند فقط از مناطق خاصی در نیم‌کره جنوبی قابل مشاهده خواهد بود. خورشیدگرفتگی کامل از بخش کوچکی از آمریکای جنوبی دیده می‌شود و مناطق جنوبی آرژانتین و شیلی را در بر می‌گیرد.

خورشیدگرفتگی جزئی در برزیل، پاراگوئه، اروگوئه، پرو و اکوادور و بخش‌هایی از قطب جنوب و جنوب غربی آفریقا قابل مشاهده خواهد بود.

بارش اورسید ۲۱ دسامبر(۱ دی)

آخرین بارش شهابی سال با انقلاب زمستانی هم‌زمان خواهد شد و در ۲۱ دسامبر به اوج می‌رسد. اگر در فاصله روز‌های ۱۷ تا ۲۶ دسامبر به آسمان شب نگاه کنید، ممکن است بتوانید بارش اورسید را نیز تشخیص دهید، که معمولا به صورت یک ستاره پرتاب شده دیده می‌شود.

این بارش حتی در زمان اوج نیز به پای بارش جوزایی نمی‌رسد و فقط ۵ تا ۱۰ بارش در هر ساعت ایجاد می‌شود.

انقلاب زمستانی ۲۱ دسامبر(۱ دی)

کوتاه‌ترین روز سال اهمیت خاصی برای پگان‌ها (طرفداران مذهبی که تغییر فصول را گرامی می‌دارد) دارد، که در بریتانیا در کنار مجموعه سنگی استون‌هنج گرد هم می‌آیند تا بازگشت روز‌های طولانی‌تر را جشن بگیرند.

این روز برای ستاره‌شناسان در نیم‌کره شمالی نیز اهمیت خاصی دارد چرا که می‌توانند از طولانی‌ترین شب سال برای مشاهده آسمان بهره‌مند شوند (به شرطی که هوا خوب باشد).

پیوند بزرگ ژوپیتر و ساترن ۲۱ دسامبر(۱ دی)

انقلاب زمستانی با پیوند بزرگ نیز مصادف می‌شود. این واقعه زمانی اتفاق می‌افتد که دو بزرگ‌ترین سیاره منظومه خورشیدی در آسمان شب به هم نزدیک می‌شوند.

دسامبر امسال نزدیک‌ترین پیوند بزرگ ژوپیتر و ساترن پس از ۳۹۷ سال صورت می‌گیرد و این دو سیاره به فاصله ۰.۱ درجه‌ای از یکدیگر می‌رسند (حدود یک پنجم قطر ماه).

این واقعه نادر درست پس از غروب خورشید در غرب آسمان قابل مشاهده است، به طوری که دو سیاره شبیه به یک سیاره دوقلو به هم چسبیده به نظر می‌رسند.

ماه کامل ۳۰ دسامبر(۱۰ دی)

آخرین ماه کامل سال، موسوم به ماه سرد، در ۳۰ دسامبر رخ خواهد داد. ماه کامل دسامبر با توجه به تقارن آن با انقلاب زمستانی، تاریک‌ترین آسمان را نسبت به تمام ماه‌های کامل سال جاری خواهد داشت.

با توجه به تنظیم تقویم نجوم ۲۰۲۰، ماه کامل دسامبر در واقع سیزدهمین ماه کامل سال خواهد بود.