اولین سریالی که ۴۱ سال پیش درباره انقلاب ساخته شد/ عکس

حالا که ۴۳ سال از وقوع انقلاب اسلامی می گذرد، بد نیست بدانیم اولین سریالی که با موضوع انقلاب ساخته شد، چه نام داشت و چه کسی آن را ساخته بود.

این سریال «شاه دزد» نام داشت و به کارگردانی احمد نجیب زاده ساخته شده است. نجیب زاده بیشتر فعالیت هایش در حوزه نویسندگی بود و در سال ۷۸ وقتی که ۵۹ سال سن داشت، درگذشت.

مجموعه تلویزیونی «شاه دزد» در دومین سالگرد پیروزی انقلاب به جدول پخش رسید و اولین بار روی آنتن رفت. اما پس از بهمن ۵۹، با توجه به استقبال زیادی که مردم از سریال کردند، چندین و چندبار بازپخش شد.

قصه یک زن و شوهر کلاه بردار

این سریال ماجرای یک زن و شوهر سودجو را روایت می کند که تلاش می کنند عده ای از رجال رژیم پهلوی را فریب بدهند و از این طریق پول بسیاری به جیب می زنند. اما درست زمانی که قصد فرار و خروج از کشور را دارند، دستگیر می شوند.

درگذشت بازیگران و کارگردان سریال

در این مجموعه تلویزیونی کیومرث ملک‌مطیعی، نعمت‌الله گرجی،  مهین شهابی، سروش خلیلی، منوچهر حامدی، محمد مطیع، فرهاد خان محمدی و سعید امیرسلیمانی ایفای نقش کرده اند که متاسفانه همه آنها جز سعید امیرسلیمانی درگذشته اند.

خیلی اطلاعاتی از این سریال ۹ قسمتی در دست نیست و حتی جزئیات ساخت سریال را «سعید امیرسلیمانی» هم خیلی به خاطر ندارد. اما او درباره تولید این سریال گفت: من از سال های جوانی تئاتر کار می کردم. این که می گویم جوانی یعنی تقریبا ۱۶ الی ۱۷ ساله بودم که روی صحنه می رفتم اما خیلی شناخته شده نبودم. چند سالی کار کرده بودم. آن زمان تئاترها همه زنده بودند و در استودیو ما اجرا می کردیم و همان جا هم  روی آنتن می رفت. اصلا خودمان تئاترهایمان را نمی دیدیم. چون همان طور که گفتم زنده بود و بعد از پخش هم تمام می شد. چیزی هم به نام آرشیو وجود نداشت و بسیار معدود اتفاق می افتاد.

وی ادامه داد: همان طور که می دانید آن زمان تلویزیون هم خیلی کم بود. کم و بیش مردم می گفتند دیشب تو بودی در تئاتر بازی میکردی؟ آنجا چقدر پیر شده بودی و از این حرفها. ولی بیشتر شهرت و معروفیتم به بعد از انقلاب برمی گردد. مخصوصا با سریال شاه دزد که آن زمان ساخته و پخش شد. 

ساخت «شاه دزد» در زمان محدود

امیرسلیمانی درباره جزئیات ساخت این سریال عنوان داشت: راستش را بخواهید سال ها از ساخت این سریال می گذرد و من هم همه خاطرات آن را به یاد ندارم. ولی خاطرم هست که برای ساخت این سریال زمان خیلی کم و محدودی در اختیار داشتیم، حتی آن زمان فرصت حفظ کردن دیالوگ‌ها هم نبود. بامزگی ماجرا در این بود که خدا بیامرز نجیب زاده هم نویسنده سریال بود و هم کارگردان آن. به همین دلیل مرتب حین کارگردانی مشغول نگارش متن ها هم بود و همین باعث شده بود خودمان صحنه را بگردانیم و فضایی شاد و مفرح در کار پدید آمده بود.

ماجرای شهرت در تلفنخانه!

این بازیگر پیشکسوت اظهارداشت: زمان پخش سریال خانواده ما و خانواده آقای مشایخی در روستایی رفته بودیم در جاده قزوین و آنجا مشغول استراحت بودیم. یک روز من و آقای مشایخی آمدیم تلفنخانه که به تهران زنگ بزنیم. مسئول تلفنخانه تا ما را دید جلویمان بلند شد و سلام و علیک کرد. من فکر کردم که آقای مشایخی را شناخته است. چون ایشان بالاخره چهره شناخته شده ای بود. اما بعد به سمت من آمد و احوال پرسی کرد. پرسیدم مگر من را می شناسی؟ گفت آقا شب ها ما خیلی با سریال شما کیف می کنیم.

رواج تکه کلام های بازیگران

وی درباره اینکه این سریال از جمله معدود سریال هایی است که تکه کلام های آن همان سالها رواج پیدا کرده بود، توضیح داد: بله. همان چند قسمت، تکه کلام هایمان بین مردم متداول شده بود. یکی تکله کلام تصدقت بود. دیگری هم «چی شد، گرفتنمون؟» بود.

امیرسلیمانی در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از تکه کلام ها پیش از این در فیلمنامه گنجانده شده بود یا فی البداهه بود؟ نیز گفت: این موارد که به آنها اشاره کردم، سلیقه خودم بود. مثلا در سریال فرار بزرگ به کارگردانی آقای لطیفی هم همین کار را کردم و به شهره لرستانی که نقش همسرم را ایفا میکرد میگفتم قندک. این تکه کلام هم خیلی گرفته بود. البته همه اینها از تجربه تئاتر بود. چون هر کلمه را ۳ بار تکرار کنید ملکه ذهن مخاطب می شود.

فقط من زنده هستم!

وی در پایان گفت: متاسفانه از این گروه کسی باقی نمانده و فقط من زنده هستم. در این سریال ایفاگر نقش فردی به نام خاک دوست بودم. همان طور که گفتم همه فوت کردند و از شاه دزد فقط من مانده ام.

به دلیل استقبال فراوانی که از سریال «شاه دزد» به عمل آمد، نجیب زاده کار ساخت دومین سریال بعد از انقلاب خود را هم آغاز کرد. این سریال «اشک تمساح» نام داشت که آن هم کم و بیش حال و هوای سریال قبلی را داشت و داستان آن درباره مردی به نام فضایلی (با بازی زنده‌یاد ولی‌الله شیراندامی) بود که تلاش می کرد از طریق سخنرانی و مصاحبه های مطبوعاتی، خود را چهره‌ای انقلابی معرفی کند تا از این طریق بتواند پست و مقامی کسب کند و به سرپرستی سازمانی دولتی منصوب ‌شود.

۵۸۵۸