اهرام باشکوهی که در مصر نیستند

اهرام فقط به کشور مصر خلاصه نمی‌شوند و برخی از حیرت‌آورترین اهرام در نقاطی به‌غیر از مصر ساخته شده‌اند و به‌هیچ عنوان شبیه هرم‌های معمولی نیستند. از زیگورات اور در عراق که هنر فوق‌العاده سومری‌ها را به نمایش می‌گذارد تا اهرام زیرزمینی چینی با ساختارهای باستانی که به‌اندازه اهرام جیزه باید مورد توجه قرار بگیرند. برای آشنایی بیشتر با این اهرام‌، با ما همراه شوید.

اهرام آزتک، مکزیک

شاید بتوان مشهورترین اهرام در نیم‌کره غربی کره زمین را متعلق به آزتک‌ها در سرزمین فعلی مکزیک دانست. اهرام آزتک که در شهر باستانی «تئوتیئواکان» (Teotihuacan) ساخته شده‌اند، فونداسیون‌های (پایه و پی) بزرگی دارند؛ اما از نظر قد و قامت به اهرام مصر نمی‌رسند. هرم خورشید به‌عنوان بزرگ‌ترین هرم آزتک و سومین هرم بزرگ جهان حدود ۷۱ متر ارتفاع دارد که تقریبا نصف ارتفاع هرم جیزه است.

همچنین قدمت آن از اهرام مصر بسیار کمتر است؛ به‌طوری که ساخت آن حدودا ۱۰۰ سال پس از میلاد آغاز شد. باستان‌شناسان موفق به کشف مجموعه‌ اتاق‌هایی در درون این هرم شده‌اند که ظاهرا برای انجام آیین‌های مرتبط با آب و آتش بوده است. در کنار آن، هرم ماه با همان اندازه شکوه و عظمت قرار دارد که بین سال‌های ۲۰۰ و ۴۵۰ میلادی ساخته شده است. این سازه شامل چندین هرم می‌شود که در لایه‌هایی روی یکدیگر قرار گرفته‌اند و اتاقی برای دفن مردگان در هر یک از آن‌ها وجود دارد.

اهرام تیکال، گواتمالا

اهرام تیکال گواتمالا در منطقه‌ای بی‌نظیر قرار گرفته و به‌صورت پراکنده در سراسر جنگل ساخته شده‌اند. در این محوطه میراث جهانی یونسکو، پنج معبد هرمی از سنگ آهک وجود دارد که مایاها برای احترام به خدایان خود ساخته‌‌اند. این اهرام در فاصله سال‌های ۴۰۰ تا ۹۰۰ میلادی ساخته و تقریبا برای ۸۰۰ سال به حال خود رها شده‌ بودند. این بی‌توجهی را می‌توان از روی نفوذ تدریجی درختان جنگل در سازه‌ها مشاهده کرد. هرم چهارم با ارتفاع حدود ۶۵ متر، بزرگ‌ترین هرم است که معبد مار دو سر بالای آن قرار دارد؛ جایی که چشم‌انداز وسیعی به جنگل را پیشکش گردشگران می‌کند. این مکان به‌عنوان یک مرکز تشریفاتی کاربرد داشته است و عمدتا شامل کاخ‌ها، معابد و میدان‌ها عمومی می‌شود که بقایای آن‌ها هنوز هم قابل‌مشاهده است. از بالای معابد تیکال می‌توان سقف‌ معابد دیگر را مشاهده کرد که در میان جنگل‌ انبوه خودنمایی می‌کنند.

شهر باستانی تیکال، از بزرگ‌ترین مناطق اسرارآمیز دوران باستان در غرب و یکی از کلان‌شهرهای تمدن مایا است که قدمت شکل‌گیری آن به قرن ۶۰۰ قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. با اینکه برخی سازه‌های این منطقه مرمت شده‌اند، تعداد زیادی از سازه‌های ویران همچنان در جنگل‌های آن از نظرها پنهان مانده‌اند.

ال کاستیلو، بلیز

«ال کاستیلو» (El Castillo) بخش بسیار مهمی از شهر گمشده «Xunantunich» است؛ یکی از بزرگ‌ترین شهرهای مایا که تاکنون ساخته شده است. این هرم روی تپه‌ای در مجاورت رودخانه موپان قرار دارد و با حدود ۴۰ متر ارتفاع، دومین سازه بلند در بلیز به حساب می‌آید. هرم ال کاستیلو و شهر اطراف آن که در حدود سال ۸۰۰ میلادی ساخته شده‌اند، یک مرکز تشریفاتی در منطقه دره بلیز بوده‌اند. این هرم به داشتن شبحی موسوم به «بانوی سنگی» شهرت دارد. این شبح برای اولین بار در سال ۱۸۹۲ میلادی مشاهده شد و همیشه با لباسی سفید و چشمان قرمز ظاهر می‌شود و از هرم بالا می‌رود تا اینکه در یکی از دیوارهای سنگی ناپدید می‌شود.

اهرام نوبیان، سودان

سودان در مجاورت مصر قرار دارد و اثری مشابه اهرام همسایه‌اش را در خود جای داده است. اهرام نوبیان سودان دقیقا در جنوب مصر واقع شده‌اند که اغلب تحت‌الشعاع اهرام‌های همسایه شمالی‌شان قرار می‌گیرند. بیش از ۲۵۰ هرم نوبیان در حدفاصل سال‌های ۲۶۰۰ قبل از میلاد و ۳۰۰ میلادی در شهرهای باستانی کرما، ناپاتا و مروئه ساخته شد‌ه‌اند. این اهرام درست مثل اهرام مصر به‌عنوان محل دفن حاکمان نوبیان و خاندان آن‌ها استفاده می‌شد. با اینکه اهرام نوبیان از نظر ارتفاع مشابه اهرام مصر هستند؛ این اهرام فونداسیون بسیار کوچک‌تری دارند و در نتیجه به‌مراتب باریک‌تر هستند. اهرام مذکور همچنین به‌لحاظ تعداد نیز تفاوت دارند؛ به‌طوری که تعداد اهرام به‌جامانده نوبیان سودان دو برابر اهرام فعلی مصر است.

اهرام چینی، چین

اهرام چینی شاید از حیث نام‌گذاری، بحث‌برانگیزترین اهرام دنیا باشد؛ چراکه هیچ شباهتی به هرم ندارند. در حقیقت، آن‌ها به‌شکل کوه استتار شده‌اند. اهرام چینی محلی برای دفن امپراتورهای باستانی سلسله‌های چین، هان و تانگ بوده‌اند. این آثار هنری خاکی طوری طراحی شده‌اند که شبیه به گورپشته (تپه‌ای خاکی روی گورستان باستانی) به نظر برسند. این اهرام عمدتا در حوالی لوئویانگ و شی‌آن قرار دارند و فضای خارجی آن‌ها با خاک، چمن و درخت احاطه شده‌اند تا شکل ظاهری تپه و کوه داشته باشند.

مقبره‌ای در منطقه لینتون شی‌آن وجود دارد که به اولین امپراتور سلسله چین تعلق دارد؛ شخصی که به‌خاطر ساخت دیوار چین و اتحاد ایالات چین در سال ۲۲۱ قبل از میلاد مشهور است. در این مقبره همچنین ارتش معروف تراکوتا قرار دارد که از مقبره محافظت می‌کنند. ارتش سفالین چین شامل بیش از هفت هزار مجسمه‌، ۵۲۰ اسب و ۱۳۰ کالسکه نظامی می‌شود که در فضایی به بزرگی ۱۶ هزار و ۳۰۰ متر مربع خودنمایی می‌کنند. ابعاد مجسمه سربازها با اندازه یک انسان عادی برابر است و هیچ‌یک به هم شباهت ندارند.

هرم بزرگ چولولا، مکزیک

هرم بزرگ چولولا واقع در ایالت مکزیکی پوئبلا دقیقا مانند اهرام چین، با چشم غیرمسلح به‌راحتی قابل‌مشاهده نیست. هرم مذکور با ارتفاع ۵۲ متر و پایه‌ای به بزرگی ۱۸۲ هزار متر مربع، بزرگ‌ترین هرم جهان به شمار می‌رود که حتی هرم بزرگ جیزه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این موضوع در کنار اینکه توانسته است مخفی بماند، آن را باشکوه‌تر می‌کند.

هرم بزرگ چولولا که تاحدودی پوشیده از خاک است و به یک تپه‌ بزرگ شباهت دارد، توسط مردم پیشاکلمبی ساخته شد. این هرم پیش از آنکه به حال خود رها شود، توسط آزتک‌ها به‌عنوان معبد استفاده می‌شد. گفته می‌شود که در سال ۱۵۰۹ آزتک‌ها با علم به اینکه اسپانیایی‌ها در حال پیشروی به‌طرف شهرشان هستند، آن را با خاک پوشاندند تا مانع از تخریب هرم توسط دشمن شوند. این حقه‌ جنگی موثر بود و وقتی استعمارگران اسپانیایی به این محل آمدند، تپه‌ای مملو از خاک و شاخ و برگ دیدند و تصمیم گرفتند کلیسای کوچکی در بالای آن بسازد.

امروزه این کلیسا نشانه‌ وجود هرم چولولا است و بازدیدکنندگان قبل از صعود از آن و تماشای چشم‌انداز اطراف می‌توانند گشتی در تونل‌ زیرزمینی آن بزنند. تقریبا ۸۰۰ متر از این تونل حفاری‌ شده که گردشگران با قدم‌زدن در آن می‌توانند عظمت و شکوه هرم را بهتر درک کنند.

زیگورات اور، عراق

زیگورات اور یکی از قدیمی‌ترین سازه‌های هرمی جهان به شمار می‌رود که در اوایل عصر برنز در حدود ۲۱۰۰ سال قبل از میلاد ساخته شده است. زیگورات مذکور در شهر سومری اور (عراق امروزی) به دستور امپراطور «اور نامو» بنا شد. این سازه ۶۴ متر ارتفاع دارد و شامل سه لایه می‌شود که با یک سری پله به هم متصل شده‌اند و به معبد بالای هرم منتهی می‌شوند. زیگورات اور بخشی از یک مجموعه معبد بزرگ‌تر است که به‌عنوان مرکز اداری شهر و زیارتگاهی برای خدای ماه «نانا» کاربرد داشته است. جالب است بدانید، حفره‌هایی روی لایه‌های بیرونی معبد وجود دارد که احتمالا برای تبخیر رطوبت از معبد ایجاد شده بودند. همچنین ناودان‌هایی در پلکان‌های زیگورات قرار داده بودند تا آب را به بیرون هدایت کنند.

این سازه علاوه بر نشان‌ دادن گذشته باستانی خود، تخریب‌ها و صدمه‌هایی را با خود یدک می‌کشد که در اثر جنگ خلیج فارس بر پیکره آن نشسته است. زیگورات اور تا پایان قرن ۶ قبل از میلاد مسیح به مخروبه تبدیل شده بود؛ چراکه زیگورات‌ها را با آجرهای گلی می‌ساختند و در نتیجه در اثر بارش‌های زمستانی و گرمای تابستان تخریب می‌شدند. این محل در طول قرن‌ها بارها مرمت و بازسازی شده است که آخرین مورد آن به زمان صدام حسین در دهه ۱۹۸۰ برمی‌گردد.

اگر با این اهرام آشنا هستید یا اطلاعات بیشتری درباره آن‌ها دارید، در پایین این مقاله از کجارو نظر خود را با مخاطبان ما در میان بگذارید.