انتفاع عادلانه سهامداران، کارخانه‌ها و مصرف‌کنندگان با عرضه سیمان در بورس کالا

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه(سنا)، دکتر محمدعلی دهقان دهنوی به قطعی بودن تغییر و افزایش تدریجی دامنه نوسان اشاره کرد و به «رادیو اقتصاد» گفت: یکی از برنامه‌های سازمان بورس و اوراق بهادار که البته موضوع جدیدی نیز نیست، افزایش دامنه نوسان است. این موضوع کاملا قطعی و شیوه و روش اجرای آن در دست بررسی است.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه در همین راستا برنامه جامعی در مرکز پژوهش سازمان بورس در حال اجرا است، افزود: برای اینکه افزایش دامنه نوسان به صورت تدریجی و نظام‌مند باشد، طرحی در دست بررسی است.

دکتر دهقان دهنوی با اشاره به تغییر دامنه نوسان در سال گذشته به منفی ۲ و مثبت ۶، اظهار داشت: کاهش دامنه نوسان در آن برهه از زمان، برای یک دوره کوتاه‌مدت و به صورت موقت و محدود انجام شد.

او یادآور شد: همزمان با این اتفاق، طبق مصوبه شورای‌عالی بورس و مصوبات بعدی شورا، دامنه نوسان برای کنترل رفتارهای هیجانی و بازگشت آرامش به بازار، بازتر شد. البته پس از بازتر کردن دامنه نوسان، دوباره به حالت پیشین برگردانده شد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار امیدواری کرد: با کامل شدن مطالعات بر دامنه نوسان، خروجی این مطالعه در اختیار فعالان و صاحب‌نظران بازار سرمایه قرار داده می‌شود تا به اجماع کاملی برسیم و طرح مناسب و خوبی را اجرا کنیم.

او برطرف شدن پدیده صف‌نشینی را یکی از پیامدهای افزایش دامنه نوسان عنوان کرد و گفت: درکنار اتفاقات و تحولات مثبت یا منفی  اقتصاد که بر انتظارات سهامداران از قیمت‌ سهم‌ها تاثیرگذار است؛ افزایش دامنه نوسان نیز در تشکیل پدیده صف‌نشینی موثر است.

دکتر دهقان دهنوی در ادامه با بیان مثالی عنوان کرد: فرض کنید خبر مثبتی درخصوص شرکتی اعلام شود؛ سهامداران براساس ارزیابی خود به این نتیجه می‌رسند که این سهم باید ۲۰ درصد بیشتر از آن چیزی که در حال حاضر است، ارزش داشته باشد. بنابراین، زمانی که دامنه مثبت ۵ باشد، تقاضا برای خریداران سهم بیشتر از عرضه آن می‌شود، زیرا همه بر این باورند که سهم یادشده ارزنده است و خواستار خرید آن می‌شوند و چون قیمت نمی‌تواند در یک روز بیشتر از ۵ درصد افزایش یابد، صف خرید تشکیل می‌شود و از طرفی دیگر، افرادی که این سهم را دارند، ممکن است حاضر به فروش در آن قیمت نشوند.

او گفت: این اتفاق منجر به ایجاد صف در بازار می‌شود. صف‌نشینی پدیده مطلوبی نیست و به معنای نبود نقدشوندگی در بازار سرمایه تلقی می‌شود.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه با بازتر شدن دامنه نوسان به ندرت شاهد چنین اتفاقاتی هستیم، عنوان کرد: تصور کنید اگر دامنه ۲۰ باشد، شاهد اتفاقات فوق نخواهیم بود. اگر دامنه ۱۰ باشد، صف طی دو یا چند روز از بین خواهد رفت. اما اگر دامنه کوچک باشد ممکن است روزهای متوالی صف خرید یا صف فروش شکل بگیرد.

به گفته دکتر دهقان دهنوی، هر چه دامنه بازتر باشد، نقد شوندگی و کارایی بازار افزایش پیدا خواهد کرد. البته در دامنه بزرگ‌تر، سهامداری که از آگاهی، دانش و تسلط کافی برخوردار نیست، ممکن است گرفتار رفتارهای هیجانی شود.

رئیس سازمان بورس تاکید کرد: افزایش دامنه نوسان باید همراه با آموزش، فرهنگ‌سازی و تشویق بیشتر افرادی که سرمایه کمتر دارند یا با بازار سرمایه آشنایی کافی ندارند، به روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم باشد.

سهام عدالت؛ دارایی ارزشمند

او درباره تغییرات در بازار سرمایه و نگرانی‌های سهامداران در موضوعاتی همچون تغییر دامنه نوسان و آزادسازی سهام عدالت و تاثیر آن بر بازار سرمایه گفت: در بحث مربوط به اجازه فروش سهام با توجه به اینکه سهام مورد نظر خارج از بازار و در واقع بین مردم توزیع شد و از حجم بالایی برخوردار است، امکان اینکه به افراد گفته شود سهام عدالت خود را نفروشند، وجود ندارد؛ زیرا فشار عرضه‌ای بر بازار وارد خواهد کرد که می‌تواند جو بازار را منفی کند.

دکتر دهقان دهنوی با بیان اینکه در سال گذشته آزادسازی سهام عدالت به مفهوم اینکه مالکیت و مدیریت به مردم منتقل شود در سهامداران مستقیم، به طور کامل انجام شد، گفت: در حال حاضر سهامداران مستقیم عدالت می‌توانند در مجامع شرکت‌ها حضور یابند و در انتخاب هیات مدیره نقش داشته باشند.

رئیس سازمان بورس  تصریح کرد: در حال برنامه‌ریزی برای آزادسازی سهام عدالت هستیم. در ارتباط با سهام عدالت، سه نکته مطرح است، نخست اینکه، توصیه ما به مردم این است که سهام عدالت یک دارایی ارزشمند است. تا حد امکان از فروش آن منصرف شوند و حتی در صورت امکان، آن را افزایش دهند.

دکتر دهقان دهنوی نکته دوم را استفاده از روش‌هایی خواند که منجر به جذب سهام عدالت در صندوق‌ها می‌شود و ادامه داد: سازمان بورس در تلاش است با ایجاد روش‌هایی از عرضه سهام عدالت به صورت خرد در بازار عرضه جلوگیری کند.

او نکته سوم را آزادسازی تدریجی سهام عدالت در صورت عدم موفقیت در جذب این سهام در صندوق‌ها خواند تا از این طریق امکان کنترل آزادسازی سهام عدالت میسر شود و از ایجاد جو منفی در بازار پرهیز شود.

حذف رانت‌خواری با عرضه سیمان در بورس کالا

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ارتباط با بحث‌های پیرامون خروج سیمان از بورس کالا گفت: لازم است افرادی که در خصوص خروج سیمان از بورس کالا اظهارنظر می‌کنند، وضعیت سیمان پیش از ورود به بورس را مد نظر داشته باشند. پیش از ورود سیمان به بورس کالا، قیمت‌گذاری که روی محصولات سیمان انجام می‌شد به هیچ وجه مطلوب کارخانه‌های سیمان نبود و امکان سرمایه‌گذاری مجدد یا تعمیر و بازسازی دستگاه‌ها و خط تولید کارخانه‌ها را هم حتی به آنها نمی‌داد .

او عنوان کرد: سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان قیمت تعیین می‌کرد و متاسفانه این قیمت به دست‌ مصرف‌کننده هم نمی‌رسید؛ برای نمونه، در حالی‌که هر پاکت سیمان ۱۷ هزار تومان قیمت‌گذاری می‌شد، در بازار  بالای ۳۰ هزار تومان به فروش می‌رفت و به دست عوامل معدودی توزیع می‌شد و این قیمت‌های بازار، رانت قابل توجهی نصیب دلالان می‌کرد .

به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، زمانی که سیمان وارد بورس کالا شد در یک مرحله تا ۲۱ هزار تومان قبل از ورود به بورس کالا افزایش قیمت گرفت و بعد از آن هم در بورس کالا حدود ۲۵ هزار تومان معامله شد و این قیمتی است که به دست مصرف‌کننده می‌رسد.

دکتر دهقان دهنوی با اشاره به ثبت‌نام ۴ هزار متقاضی سیمان در بورس کالا گفت: اکنون به جای ۱۰ یا ۲۰ نفر خریدار سیمان از کارخانه‌های سیمانی، ۱۳۹۵ نفر در مدت زمان کوتاهی توانستند مقادیری بیش از ۲۰ تن سیمان از بورس کالا خریداری کنند. ۴ هزار نفر ثبت‌نام کرده و با گرفتن کد می‌توانند اقدام به خرید کنند.

او کوتاه شدن دست واسطه‌ها و دلالان را نکته مهم عرضه سیمان در بوس کالا خواند و اذعان داشت: اکنون بسیاری از مصرف‌کنندگان می توانند به طور مستقیم از طریق بورس کالا و از کارخانه خرید کنند.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: این موضوع برای سهامداران کارخانه‌های سیمان نیز خوب بود، چرا که به سودآوری قابل قبولی برای آنها انجامید و برای مصرف‌کننده نیز دریافت سیمان با نرخ پایین‌تر امکان‌پذیر شد.

توقف تولید سیمان در پی قطعی برق

او با اشاره به اثر قطعی برق بر صنعت سیمان گفت: با قطعی برق، تولید کارخانه‌های سیمان متوقف شد؛ چرا که کارخانه‌های سیمان و تکنولوژی روش تولید آنها به گونه‌ای است که امکان کاهش تولید ندارند. بنابراین، باید تولید را صفر کنند. به بیانی دیگر،با قطع برق، دما کاهش می‌یابد و یکی یا دو روز زمان می‌برد تا کوره‌ها به دمای پیشین خود برسد، لذا برای آنها امکان کاهش تولید وجود ندارد.

دکتر دهقان دهنوی تصریح کرد: با توجه به کاهش تولید سیمان قیمت‌ها در بازار آزاد به شدت افزایش یافت. افراد منفعت‌طلب، موضوع افزایش قیمت را در پی عرضه سیمان در بورس کالا مطرح کردند. خوشبختانه مراجع سیاست‌ و قانون‌گذار متوجه این موضوع شدند و همگی بر ورود سیمان به بورس کالا تاکید کردند.

او ادامه داد: به محض کاهش تولید، بازار متوجه توقف تولید و همینطور کاهش موجودی انبارها شد که این امر، انبار شدن سیمان توسط افرادی فرصت‌طلب را در پی داشت.

رئیس سازمان بورس خواستار پیگیری رسانه‌ها درخصوص عرضه سیمان در بورس کالا شد و خاطرنشان کرد: لازم است سیمان همه کارخانه‌ها در بورس کالا عرضه شود زیرا کارخانه‌های سیمانی که محصول خود را در بورس کالا عرضه نمی‌کنند به این موضوع دامن می‌زنند.

دکتر دهقان دهنوی به اتفاق نظر درباره عرضه سیمان در بورس کالا تاکید کرد و گفت: متاسفانه کارخانه های سیمان مخالف این موضوع هستند و چنانچه محصولات کارخانه‌ها در بورس کالا عرضه شود، قیمت‌ها از بازار آزاد هم کمتر می‌شود و برای این منظور برنامه‌ریزی برای عرضه قابل‌توجهی در بورس کالا انجام شده است. از این‌روی تاکید می‌شود همه کارخانه‌های سیمانی در بورس کالا حضور داشته باشند.

به گفته این مقام مسوول، مشکل برق نیز بنا بر قول مسئولان وزارت نیرو مبنی بر وصل برق کارخانه های سیمان با به جریان افتادن خط تولید آنها مشکل کمبود سیمان برطرف خواهد شد.

بازار سرمایه، بازار شانسی نیست

او با بیان اینکه بازار سرمایه از اصولی برخوردار است که ارتباطی به شانس ندارد، گفت: چنانچه اصول مربوط به بازار رعایت نشود، دارایی افراد ممکن است به سبب پرریسک بودن بازار، در معرض کاهش قیمت ها قرار بگیرید. البته، تجربه، سوابق، آمار و عملکردها نشان داده که در بلندمدت بازدهی این بازار از دیگر بازارها بیشتر است.

به گفته رئیس سازمان بورس، کسی که وارد بازار سرمایه می‌شود باید بخشی از دارایی خود که در آینده نزدیک به آن نیاز فوری ندارد را وارد بازار کند و با توجه به میزان آگاهی و دانش خود نسبت به بازار و انتخاب سهم‌ها، سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیر مستقیم را انتخاب کند. اگر سرمایه‌گذاران اصول را رعایت کنند به طور حتم در بلندمدت سود خوبی از بازار دریافت می‌کنند که ربطی به شانس ندارد.

بازار سرمایه؛ آینه اقتصاد 

دکتر دهقان دهنوی با اعلام اینکه بازار سرمایه آینه اقتصاد است، خاطر نشان کرد: به‌طور کلی هر اتفاق در اقتصاد، در بازار سرمایه منعکس می‌شود. اکنون وضعیت شرکت‌ها در داخل بورس بسیار خوب است و گزارش‌های تحلیلگران از فروش و سود آوری دلالت بر مثبت بودن بازار دارد.

او در پایان سخنان خود تاکید کرد: زمانی که اقتصاد با شرایط و انتظارات تورمی مواجه است، فعالان اقتصادی فکر می‌کنند در آینده نزدیک به دلیل رشد نقدینگی زیاد و نیز تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، ممکن است قیمت ارز افزایش و ارزش پول ملی کاهش یابد، بنابراین، پول خود را از بانک‌ها به سوی بازارهای دیگر از جمله بازار سهام می‌آورند.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه افزایش قیمت‌ها برای اقتصاد کشور مطلوب نیست، گفت: افزایش قیمت‌ها از اقتصاد منبعث می‌شود و همچنین تحولات اقتصادی را رقم می‌زند.

به گفته دکتر دهقان دهنوی، اگر شرکت‌ها سودآوری خوبی داشته باشند، تاثیر مثبت آن نمایان خواهد شد و هر تحول اقتصادی تاثیر خود را بر عملکرد شرکت‌ها و ارزش دارایی‌ها می‌گذارد.

*تهیه و تنظیم: پروین خدادادی