انتشار چهل‌ و نهمین جلد از کتاب «المعجم فی فقه‌ لغه القرآن»

به گزارش «مبلغ»- چهل و نهمین جلد کتاب «المعجم فی فقه‌ لغه القرآن و سر بلاغته» توسط بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر شده و در اختیار علاقه‌‎مندان قرار گرفت.

این کتاب معجم اختصاصی الفاظ قرآن کریم است. در این معجم، به بیان تعداد بسامد هر واژه و مشتقاتش در قرآن اشاره شده و در ذیل هر واژه علاوه بر معنای لغوی، به نصوص تفسیری درباره آن کلمه نیز پرداخته شده است. از این رو، این معجم را می‌توان نوعی تفسیر موضوعی با محوریت اصطلاحات نیز به شمار آورد.

آنچه اهمیت این کتاب را برای پژوهشگران افزون می‌کند گستردگی و حجم مطالب جمع‌آوری شده از مهمترین منابع لغوی ادبی و تفسیری است. ذکر مشتقات با معانی متفاوت و بیان استعمالات قرآنی از دیگر ویژگی‌های این معجم است. جمع آوری و تتبع کامل از نصوص لغوی و ادبی و تفسیری مهم برای هر ماده قرآنی به ترتیب زمانی نویسندگان آن‌ها که خواننده را نیز با تطور واژه آشنا می کند.

جدیدترین و جامع‌ترین کتاب‌ در زمینه‌ شرح لغات قرآن کریم

این اثر جدیدترین و جامع‌ترین کتاب‌ها در زمینه‌ شرح لغات قرآن کریم است.

کتاب المعجم فی فقه‌ لغه‌ القرآن و سربلاغته همان‌گونه که از نامش پیداست، مربوط به حوزه واژه‌ها، مفردات قرآن، بلاغت و اعجاز بلاغی است که در آن هر یک از کلمات قرآن به‌ترتیب حروف الفبایی با سه رویکرد لغوی، بلاغی و تفسیری مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

مراحل کار این اثر به‌گونه‌ای است که در آن سیر تحول و تطور معنایی هر یک از کلمات قرآن نزد دانشمندان علم لغت، بلاغت و تفسیر مورد توجه قرار گرفته و تمام مطالب مربوط به مباحث‌ لغوی، تفسیری و بلاغی و… با رعایت ترتیب زمانی در یک‌جا گردآوری شده است تا امکان تطبیق و مقایسه دیدگاه‌ها برای خوانندگان و پژوهشگران فراهم شود.

دایره‌المعارفی‌ درباره‌ قرآن و معارف علوم قرآنی

کتاب «المعجم» دایره‌المعارفی‌ درباره‌ قرآن‌، معارف‌ و علوم‌ قرآنی‌ است که مدخل‌های آن بر اساس‌ ریشه‌ اصلی‌ کلمات‌ قرآن‌ تنظیم‌ شده‌ و هر مدخل‌ از جنبه‌های‌ مختلف‌ علوم‌ قرآنی‌ مورد بررسی‌ قرار گرفته‌ است‌. به این ترتیب‌ که‌ هر مدخل‌ در آغاز از لحاظ‌ لغوی‌ و دانش‌ ریشه‌شناسی‌ بررسی‌ و سپس‌ آرای‌ دانشمندان‌ صاحب‌نظر در مورد آن‌ مطرح‌ می‌شود، همین‌ فرآیند از منظر علم‌ تفسیر، بلاغت‌، شأن‌ نزول‌، تاریخ‌ و… نیز اعمال‌ می‌شود و در ابتدای‌ هر مدخل‌ مشتقات‌ هر ریشه‌ اصلی‌ و آمارهای‌ گوناگون‌ بسامدی‌آنها در قرآن‌ نیز مورد توجه‌ قرار گرفته‌ است‌.

این اثر دارای ۴ بخش است که بخش اول آن با عنوان «نصوص لغویّه» نام‎گذاری شده است. در بخش دوم نیز همه متون تفسیری از قرن اول هجری تا زمان معاصر با عنوان «نصوص تفسیریّه» به شیوه‌ای خاص که با حذف و ارجاع مکررات همراه بوده، جمع ‎آوری و تنظیم شده است. بخش سوم، سیر تحول معنایی و لغوی هرکلمه با عنوان «الأصول اللّغویه» را مورد بررسی قرار داده و به کاربردهای حقیقی و مجازی هر کلمه اشاره شده است، در واقع این بخش بیان ارتباط معنای حقیقی و مجازی است و بخش چهارم این اثر که بخشی اساسی و بسیار مهم است، به کاربردهای متعدد الفاظ قرآنی و میزان ارتباط آن‎ها با یکدیگر اختصاص دارد، این بخش به قلم مرحوم آیت الله محمد واعظ زاده خراسانی با عنوان «الاستعمال القرآنی» تحریر شده است.

شایان ذکر است، در سال ۱۳۸۴ بنا بر توصیه رهبر انقلاب عنوان «الموسوعه القرآنیه الکبری» به نام این کتاب اضافه شد.

منبع: شفقنا