انتشار مدارکی تازه از حضور القاعده در افغانستان

درحالی‌که طالبان همواره حضور شبکه تروریستی القاعده در افغانستان را انکار می‌کنند، اندیشکده آمریکایی «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها»، فهرست کاملی از ۴۳ رهبر ارشد این شبکه را منتشر کرده است که طی دوازده سال گذشته در استان‌های مختلف افغانستان کشته شده‌اند. این فهرست که جزئیات زمان و مکان رخدادها در آن ثبت شده است، نشان می‌دهد القاعده به‌طور پیوسته در افغانستان حضور داشته و طی بیست سال گذشته، در مناطق تحت نفوذ طالبان فعالیت می‌کرده است.

به نوشته ایندیپندنت، بر اساس این فهرست که بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها (اف‌.د.د) در وب‌سایت «لانگ‌وار ژورنال» (Long War Journal) منتشر کرده است، بیشترین رهبران ارشد، فرماندهان جنگی، رهبران محلی و تسهیل‌کنندگان فعالیت شبکه القاعده در دوازده سال گذشته در استان کنر، واقع‌در شرق افغانستان، حضور داشته‌اند. هلمند، پکتیکا و غزنی هم از لحاظ میزان حضور افراد مهم القاعده به‌ترتیب در ردیف‌های دوم، سوم و چهارم قرار دارند. براساس این فهرست، در هریک از استان‌های کابل، قندهار، زابل، ننگرهار و فراه در دوازه سال گذشته، فقط یک نفر از اعضای مهم القاعده شناسایی و کشته شده‌اند.

گروه طالبان، که حدود ۱۶ ماه پیش قدرت را در افغانستان به‌دست گرفتند، در توافقنامه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، که توافق دوحه نامیده می‌شود، به آمریکا و جامعه جهانی تعهد داده بودند که هرگونه ارتباطشان با القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی بین‌المللی را قطع می‌کنند و اجازه نمی‌دهند از خاک افغانستان برای رشد و تقویت گروه‌های تروریستی استفاده شود.

با این حال، در ژوئیه ۲۰۲۲، در آستانه یک‌سالگی به‌قدرت‌رسیدن طالبان در افغانستان، هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی، به خانه‌ای در منطقه دیپلمات‌نشین شهر کابل حمله کرد. دولت آمریکا مدعی شد که در این حمله، ایمن الظواهری، رهبر شبکه القاعده، را از بین برده است. اما رهبری طالبان همچنان این ادعا را تکذیب می‌کنند و می‌گویند هیچ مدرکی برای اینکه ایمن الظواهری در این خانه حضور داشته و کشته شده باشد، وجود ندارد. این گروه هنوز ادعاها درمورد ارتباط مستقیمشان با شبکه القاعده را رد می‌کنند.

در همین حال، وب‌سایت خبری «لانگ‌وار ژورنال»، وابسته به بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، فهرست مفصلی از ۴۳ رهبر و فرمانده جنگی شبکه القاعده منتشر کرد که بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ در افغانستان کشته شده‌اند. از این میان، ایمن الظواهری و عمرخالد خراسانی، از جمله رهبران ارشدند که در سال ۲۰۲۲ در افغانستان به قتل رسیده‌اند.

در این فهرست نام دست‌کم ۱۲ نفر از رهبران ارشد شبکه القاعده آمده است که بیشترشان در استان‌های کنر و هلمند کشته شده‌اند؛ همچنین، در آن به ۸ فرمانده عملیاتی، ۸ تن از رهبران محلی، ۹ نفر تسهیل‌کننده و دست‌کم شش بمب‌گذار داعش، با اسم، زمان، و محلی که هدف قرار گرفته‌اند، نیز اشاره شده است.

براساس این فهرست، بیشترین شمار این افراد در سال ۲۰۱۲ داخل افغانستان به قتل رسیده‌اند؛ یعنی درست پس از اعلام کشته‌شدن اسامه بن‌لادن، رهبر و بنیانگذار شبکه القاعده در ماه مه ۲۰۱۱ در ابیت‌آباد پاکستان، اتفاق افتاده است. در ادامه آن، به‌طور پیوسته تا سال ۲۰۲۲، رهبران و فرماندهان شبکه القاعده در داخل افغانستان شناسایی و کشته شده‌اند.

شبکه حقانی که رهبر کنونی آن سراج الدین حقانی، وزیر داخله (کشور) طالبان است، یکی از نزدیک‌ترین متحدان شبکه القاعده شناخته می‌شود و براساس اطلاعات منابع امنیتی آمریکا، جلال‌الدین حقانی، رهبر اصلی و بنیانگذار این شبکه، از  سال ۱۹۸۰ روابط نزدیکی با اسامه بن‌لادن، رهبر شبکه القاعده، داشت و نخستین حمله ارتش آمریکا با هدف کشتن اسامه بن‌لادن در پاکستان نیز خانه جلال‌الدین حقانی را به‌عنوان پناهگاه او، هدف قرار داد؛ اما بن‌لادن از این حادثه جان به‌در برد. جلال‌الدین حقانی و نیروهای او از پناه‌دهندگان و محافظت‌کنندگان ویژه اسامه بن‌لادن بودند که حاضر نشدند او را به دولت آمریکا تحویل دهند. 

با این اوصاف، مقام‌های امنیتی دولت پیشین افغانستان، و نیز گزارش‌های اندیشکده‌های امنیتی بین‌المللی، ادامه روابط نزدیک میان شبکه حقانی و شبکه القاعده را تایید می‌کنند. گزارش‌های آژانس‌های امنیتی روسیه و آمریکا، در بیشتر از یک سال گذشته پس از به‌قدرت‌رسیدن طالبان در افغانستان، نشان می‌دهند که القاعده پس از تسلط طالبان بر افغانستان، فضای بازی برای تجدید قوا و تقویت نیروهایش به‌دست آورده است و از این فرصت برای روی پا ایستادن مجدد تلاش می‌کند.

با توجه به جزئیات فهرست جدید «لانگ وار ژورنال»، حضور بیشترین تعداد افراد القاعده در استان‌های شرق افغانستان، همچون کنر و پکتیکا، خود دال بر رابطه نزدیک اعضای این گروه با شبکه حقانی است، زیرا این مناطق از مناطق به‌شدت تحت نفوذ حقانی‌ها به‌شمار می‌روند. 

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در نشست خبری روز چهارشنبه‌ در واشنگتن گفت که دولت آمریکا با دقت فعالیت‌های گروه‌های تروریستی بین‌المللی را در منطقه و افغانستان رصد می‌کند و درصورتی‌که مطمئن شود گروه‌های تروریستی در افغانستان دوباره درحال منسجم‌شدن‌اند، اقدام خواهد کرد. او به توانایی‌های آمریکا برای مهار تروریسم در افغانستان و منطقه تاکید کرد و قتل ایمن‌الظواهری در کابل را یکی از نشانه‌های توانایی آمریکا برای کنترل وضعیت از راه دور عنوان کرد.

311311