امشب؛ آخرین ماه‌گرفتگی قرن ما

روزنامه همشهری: سه‌شنبه شب و بامداد چهارشنبه بیشتر از نیمی از کره‌ماه در سایه زمین قرار می‌گیرد؛ آنطور که ستاره‌شناسان می‌گویند، ماه دچار گرفتگی جزئی خواهد شد. این گرفتگی جزئی ۶۵ درصد از سطح ماه را برای چند ساعت از دید اهالی زمین پنهان می‌کند و آخرین مورد تا سال۱۴۰۰ و آغاز قرن جدید شمسی خواهد بود.

این ماه‌گرفتگی در سراسر ایران و بیشتر نقاط جهان قابل دیدن است و برای بررسی بخش اعظم آن، مشاهده‌گران نیازی به وسایل کمکی رصدی ندارند. پیش از رصد آسمان شب، این نقشه راهنما را همراه داشته باشید تا برای رصد بهتر کمک‌تان کند.

قابل مشاهده در تمام ایران

این ماه‌گرفتگی جزئی در تمام ایران دیده می‌شود. مثل تمام پدیده‌های نجومی اگر در شرایط آب‌وهوایی خوب یعنی دور از ابر، گردوغبار و آلودگی نوری باشید، می‌توانید جزئیات بیشتری را ببینید. برای عکاسی از این پدیده نیز، متخصصان عکاسی نجومی پیشنهاد می‌کنند به ارتفاعات و نقاط خلوت خارج از شهر بروید؛ جایی که آلودگی نوری در کمترین حالت ممکن است. این ماه‌گرفتگی جزئی به جز ایران در استرالیا، آفریقا، بیشتر مناطق اروپا و آمریکای جنوبی دیده می‌شود. بخش‌های جنوبی ایالات متحده نیز می‌توانند این پدیده را ببینند.

زمانبندی ماه‌گرفتگی

این ماه‌گرفتگی، جزئی خواهد بود. به این معنا که، فقط بخشی از ماه تاریک خواهد شد. گرفتگی از حدود ۳۰ دقیقه بعد از نیمه‌شب امشب آغاز می‌شود و حدود ۲ ساعت بعد به اوج خودش می‌رسد. به‌خاطر جزئی بودن این ماه‌گرفتگی، حتی در ساعت ۲ بامداد که‌ماه در تاریک‌ترین حالتش قرار دارد، فقط بخشی از آن را به‌صورت تیره می‌بینید. از نظر نجومی، ماه‌گرفتگی از حوالی ساعت ۲۳:۱۰ سه‌شنبه به وقت ایران آغاز می‌شود، اما دیدن این مرحله از گرفتن، با چشم غیرمسلح تقریبا غیرممکن است و آنچه برای انسان با چشم غیرمسلح دیدنی است، از ۲۳ دقیقه بعد از نیمه‌شب آغاز خواهد شد و تا حدود ۳ و ۲۹ دقیقه بامداد ادامه دارد.

غیرقابل دیدن با چشم غیرمسلح

• زمان ورود ماه به نیم‌سایه زمین سه‌شنبه شب ۲۳:۱۰

قابل دیدن با چشم غیرمسلح

• زمان آغاز ماه‌گرفتگی: چهارشنبه ۰۰:۳۱
• زمان کامل شدن ماه‌گرفتگی جزئی: چهارشنبه ۰۲:۰۰

 پایان بخش قابل‌دیدن توسط مردم

• پایان ماه‌گرفتگی جزئی: چهارشنبه ۰۳:۲۹

پایان کل گرفتگی

• چهارشنبه: ۴:۴۷ دقیقه

تعریف ماه‌گرفتگی از نظر نجومی

ماه‌گرفتگی زمانی رخ می‌دهد که زمین بین ماه و خورشید قرار بگیرد. در این حالت، ماه در نیم‌سایه و سایه زمین قرار می‌گیرد. ماه‌گرفتگی فقط در حالتی رخ می‌دهد که ماه کامل در آسمان باشد. به‌عبارت ساده‌تر، وقتی‌ماه در حالت هلال قرار داشته باشد، هیچ‌گاه گرفتگی رخ نمی‌دهد. به‌خاطر اینکه ماه کامل تنها حالتی است که کره ماه می‌تواند در آسمان کاملا روبه‌روی خورشید قرار بگیرد.

در ماه‌گرفتگی پیش‌رو محل قرارگیری زمین، خورشید و‌ماه طوری بوده که زمین به‌طور کامل نمی‌تواند ماه را بپوشاند و به همین دلیل، فقط ۶۵ درصد ماه می‌گیرد.

برنامه رصدی ویژه برای علاقه‌مندان

انجمن نجوم آماتوری ایران با همکاری شهرداری تهران برنامه ویژه رصدی را برای علاقه‌مندان به ستاره‌شناسی تدارک دیده است. در این برنامه رصدی رایگان، مردم می‌توانند همراه خانواده‌هایشان به بوستان ملت (ورودی ولیعصر)، مجاور دریاچه پارک بروند و این پدیده نجومی را ببینند. این برنامه از حوالی ساعت ۲۳ تا زمان پایان گرفتن جزئی یعنی حدود ۴ بامداد ادامه خواهد داشت.

در این برنامه، کارشناسان انجمن نجوم آماتوری ایران هم حضور خواهند داشت تا برای رصد بهتر این پدیده به شهروندان کمک کنند. به‌جز این، اگر دوست دارید از ماه‌گرفتگی عکاسی کنید نیز می‌توانید از کمک‌های این کارشناسان بهره ببرید. هرچند رصد با چشم غیرمسلح هم امکان‌پذیر است، اما امکانات رصدی پیشرفته‌تری نیز در پارک فراهم خواهد بود که شهروندان می‌توانند از آن استفاده کنند.