اقدامات و تحرکات تازه اردوغان چه معنایی دارد؟

مهسا مژدهی: اردوغان در تب و تاب ترمیم روابط خود با سیاستمداران خاورمیانه است. او حتی این روزها می خواهد دل اروپایی ها را هم ببرد. سیاست خارجی بایدن در خاورمیانه هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد و به همین دلیل کشورها هر کدام به فکر آن افتاده اند که روابط خود را با یکدیگر ترمیم کرده و اتحادهای تازه ای بسازند و ترکیه هم از این قاعده مستثنی نیست. او پیش از این هر چد روابط فوق العاده ای با ترامپ نداشت اما به هر حال او را حامی برای خود می دید و با پشتیبانی واشنگتن دست به ماجراجویی هایی در منطقه و برابر با اروپا میزد. اما حالا آن وضعیت منتفی شده است و بایدن هم عجله ای برای روشن کردن مواضعش ندارد. 

آخر هفته گذشته پس از 8 سال قطع رابطه بین انکارا و قاهره، این دو اعلام کردند که قصد دارند روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند. وزیرخارجه ترکیه در این خصوص گفت که روابط تازه بین دو کشور در سطح اطلاعاتی و وزارت خارجه است. روابط مصر و ترکیه پیچیدگی های زیادی دارد . اما با سقوط محمد مرسی رییس جمهور منتخب مصری ها پس از کودتا، روابط انها به کلی قطع شد و بعد مسائلی چون لیبی و عراق پیش آمد که این دو را کاملا رو به روی هم قرار داد.

حمایت اردوغان از اخوان المسلمین در شرایطی اتفاق می افتاد که در مصر سیسی به شدت از این گروه واهمه داشته و سعی در تارومار کردن آنها دارد. همین موضوع باعث شده بود تا اشتی بین انکارا و قاهره رویایی دور از دسترس به حساب بیاید. اما بالاخره اخر هفته گذشته این اتفاق هم افتاد. 

به نظر می رسد که ترکیه هر چند در زبان این موضوع را نفی می کند اما به دنبال اشتی با سعودی هاست. البته چاوش اوغلو گفته است که دلیلی برای ترمیم روابط بین ریاض و انکارا وجود ندارد اما کارشناسان می گویند احتمالا اشتی بعدی با عربستان باشد. چرا که هر دو کشور ترجیح می دهند در شرایطی که بایدن در واشنگتن قدرت را در دست دارد، دست از دشمنی و اختلافات خود بر سر لیبی و سوریه و … بردارند و اتحادی را در خاورمیانه تشکیل دهند.

از سوی دیگر انکارا دیگر نمی تواند به تنش در لیبی، یونان و قبرس ادامه دهد. اردوغان در سال های اخیر همه توان خود را برای این درگیری ها گذاشته و به همین دلیل در میان اروپایی ها وجهه خود را از دست داده است. حالا که او به خوبی می داند که دیگر ترامپی در کاخ سفید وجود ندارد، به دنبال آن است که دردسرهایش را کمتر کند و برای بلندپروازی های اینده اش اماده شود.

ترس ترکیه از دولت بایدن او را به همگرایی های منطقه ای واداشته

عباس علیپور کارشناس مسائل ترکیه در گفتگو با خبرآنلاین می گوید: بعد از روی کار امدن دولت بایدن تغییر لحنی در واشنگتن در مورد سیاست های بین المللی اتفاق افتاد که باعث شد ترکیه و برخی کشورهای دیگر به فکر تغییر روش خود در منطقه باشند. ما اگر نگاه کنیم به رفتار های ترکیه در دوره ترامپ به چالش هایی چون فعالیت های انکارا در مدیترانه و تنش با قبرس و یونان بود. مسائل بعدی سوریه بود که علی‌رغم اینکه اردوغان فکر می کرد سیاست هایش با امریکا هم پوشانی دارد اما در نهایت متوجه شد که ترامپ پشتش را خالی کرده است. ایالات متحده نیروهایی را ساپورت کرد که ترکیه آنها را تروریست می دانست.این وضعیت البته هنوز هم ادامه دارد.

چالش بعدی موضوع خرید سیستم موشکی اس 400 بود که بسیار جدی به نظر می رسید. چون ترکیه هر چند سعی می کرد بگوید این خرید اسیبی به ناتو نمی رساند اما کنگره امریکا ترامپ را ملزم کرد تا ترکیه را بر سر این ماجرا تحریم کند. 

با همه اینها بایدن رییس جمهور محبوبی برای ترکیه نیست. ترکیه این چالش عمده با ترامپ را شدیدتر تجربه خواهد کرد و آنها حالا نمی خواهند دردسرهای کشورشان بیشتر شود. پس می خواهند به نوعی با بایدن تنش های کمتری را تجربه کند. انکارا به این نتیجه رسیده که اختلافات خود با کشورهای خاورمیانه را کنار بگذارد.

او در ادامه تاکید کرد: کشورهای خاورمیانه به این نتیجه رسیده اند که به یک همگرایی با یکدیگر برسند و ترکیه هم از این قاعده مستثنی نیست. این خواست در ورد قطر و عربستان و حالا مصر و ترکیه به خوبی دیده می شود و انتظار می رود دایره آن ها گسترده تر شود. بایدن با ترکیه بر سر مدیترانه، سوریه و خرید اس 400 با بایدن مشکلات بیشتری خواهد داشت. اردوغان به دنبال فاکتورهایی است که دست بالا را داشته باشد و بتواند فشارهای واشنگتن بر خود را کم کند. حتی اردوغان در تلاش است روابط خود را با رژیم صهیونیستی هم بهبود ببخشد. انکارا می داند که حمایت از اسراییل بی چون و چراست و به نظر می رسد انکارا هم به این نتیجه رسیده که می تواند از طریق لابی اسراییل در امریکا جلوی فشارهای دموکرات ها را بگیرد.

>>> این مطالب را هم بخوانید:
دوستان ترکیه اردوغان را شوکه کردند
ورود ترکیه به جنگ یمن علیه حوثی‌ها؛تحرکات آنکارا در منطقه چه معنایی دارد؟
شروط 6 گانه امارات برای ترکیه؛در اینصورت آشتی می‌کنیم

312 310