اقدامات دقیقه نودی پمپئو چه مشکلاتی برای بایدن ایجاد می‌کند؟

روزنامه «واشنگتن‌پست» در یادداشتی به قلم «کارِن دی‌یانگ»، به بررسی اقدامات مخرب دقیقه نودی «مایک پمپئو» وزیر خارجه کنونی آمریکا در واپسین روزهای این دولت در حوزه سیاست خارجی پرداخته و نوشت این اقدامات می‌تواند برنامه‌های «جو بایدن» رئیس‌جمهور منتخب این کشور برای بازگرداندن سیاست خارجی واشنگتن به مسیر جدید را پیچیده کند.

در ابتدای این یادداشت با اشاره به اعلامیه‌های روزانه پمپئو درباره اقدامات مهم در حوزه سیاست خارجی، آمده است: «بسیاری از آنها با هدف ایجاد مانع در مسیر جدیدی است که تیم بایدن قصد دارد طی کند».

دی‌یانگ نمونه‌هایی از این موانع را بدین شکل ذکر کرد: «بازگرداندن نام کوبا به لیست کشورهای حامی تروریسم، اعلام جنبش انصارالله یمن به عنوان تروریستی، لغو محدودیت‌های طولانی‌مدت در روابط با تایوان، به رسمیت شناختن حاکمیت مغرب بر صحرای غربی، تصویب عجولانه قراردادهای جنجالی تسلیحاتی و سلسله تحریم‌های جدید علیه ایران».

مصرف داخلی، انگیزه اقدامات مخرب پمپئو

واشنگتن‌پست ادامه داد: «تمام آن تغییرات را می‌توان خنثی کرد. اما هر کدام، چالش‌هایی را که بایدن در تعیین سیاست‌های [خارجی] پیش رو دارد، پیچیده‌ می‌کند. مقامات بایدن می‌گویند اگر نه همه این اقدامات را بلکه اکثر آنها با انگیزه سیاست‌های داخلی انجام شده‌اند».

یک مقام ارشد در تیم انتقالی بایدن – که خواست نامش فاش نشود – به این روزنامه گفت: «ما به تمام تحرکات دقیقه نودی [این دولت] توجه کرده‌ایم. هر کدام از آنها را با دقت مورد بررسی قرار می‌دهیم و دولت جدید فقط بر اساس یک دستورالعمل، یعنی امنیت ملی، در این باره حکم خواهد کرد».

این در حالی است که یک مقام کاخ سفید با ارائه توجیه متفاوت درباره برخی از این اقدامات وزارت خارجه آمریکا، ادعا کرد تعدادی از این تصمیمات اتخاذ شده، برای مدت‌ها تحت بررسی بودند که نهایتاََ بعد از جمع‌بندی در روزهای اخیر اعلام شدند.

تصمیمات خودسرانه پمپئو در وزارت خارجه آمریکا

وی توضیح داد که «جارد کوشنر» مشاور ارشد و داماد ترامپ، عامل اصلی برخی اقدامات مانند به رسمیت شناختن حاکمیت دولت مغرب بر صحرای غربی و انعقاد قرارداد فروش تسلیحات پیشرفته به امارات عربی متحده و عربستان سعودی بود اما بسیاری دیگر از این تصمیمات، شامل بازگرداندن کوبا به لیست کشورهای حامی تروریسم و لغو محدودیت‌ها در رابطه با تایوان، «به نوعی بیشتر تصمیم خود پمپئو» بوده است.

یک منبع مطلع به فرایند سیاست‌گذاری در وزارت خارجه آمریکا نیز در این باره اظهار داشت: «قبول دارم که پمپئو انگیزه‌های سیاسی داخلی زیادی برای اتخاذ تصمیم نهایی درباره کوبا، ایران و تایوان داشت».

واشنگتن‌پست در ادامه نوشت: «در حالی که بایدن درباره این اقدامات سکوت کرده، قانونگذاران [آمریکایی] اما علیه آنها اظهار نظر کرده‌اند. هم دموکرات‌ها و هم جمهوری‌خواهان از تروریستی اعلام کردن حوثی‌ها (جنبش انصارالله یمن) انتقاد کردند… اکثریت دو حزبی، که تعلق خاطری هم به ایران یا حوثی‌ها ندارند، از نگرانی‌های حقوق بشری در تلاش‌های مکرر خود برای جلوگیری از فروش تسلیحات نظامی به سعودی‌ها و اماراتی‌ها که در جنگ یمن استفاده می‌شود، یاد کرده‌اند».

مخالفت وزیر خزانه‌داری کنونی آمریکا با اقدام علیه انصارالله

بر این اساس، حتی «استیون منوشین» وزیر خزانه‌داری دولت کنونی آمریکا نیز از تصمیم پمپئو برای تروریستی اعلام کردن جنبش انصارالله یمن انتقاد کرده و گفت این اقدام به حدی عجولانه بود که معافیت‌های تحریمی برای مطمئن شدن از تداوم کمک‌های بشردوستانه از جمله غذا و دارو به یمن آماده نشده است.

در ادامه این یادداشت آمده است: «بایدن گفته که قصد دارد فروش تسلیحات به سعودی‌ها را قطع کرده و برای دیپلماسی و کمک‌های بشردوستانه بیشتر به یمن تلاش کند. اما خارج کردن نام حوثی‌ها (انصارالله) از لیست سازمان‌های تروریستی فقط با یک امضا ممکن نخواهد بود. این کار به اقدام کنگره یا بازنگری دولتی نیاز دارد».

نویسنده این مطلب درباره اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران نیز تحلیل کرد: «انگیزه اصلی پمپئو، بنظر این بود که اکنون فرصتی مناسبی برای نشان دادن ایران به عنوان عنصر اصلی مشکل‌زا در خاورمیانه و قرار دادن موانع بیشتر در مسیر بایدن است. دولت [ترامپ] مؤکداََ با برنامه بایدن برای بازگشت به توافق هسته‌ای ایران مخالف است».

اقدام علیه ایران با هدف سنگ‌اندازی در مسیر بایدن

دی‌یانگ ضمن اشاره به برداشته شدن تحریم‌های مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران در صورت بازگشت دولت بایدن به برجام، افزود: «اما بیشتر تحریم‌های آمریکا علیه ایران – مانند حمایت از ترویسم، تولید موشک‌های بالستیک و دیگر فعالیت‌ها – سر جای خود باقی می‌مانند  پمپئو در روزهای اخیر حتی اقدامات بیشتری نیز انجام داده است».

این روزنامه درباره اقدامات وزیر خارجه کنونی آمریکا علیه چین و تمایل بایدن برای بازنگری در وضعیت کنونی که پمپئو درباره پکن ایجاد کرده، توضیح داد: «کارشناسان امور چین، ملتهب‌ترین بخش روابط [با چین] را در موضوع تایوان ارزیابی می‌کنند، جایی که دولت کنونی آمریکا محدودیت‌های فروش تسلیحاتی را تسهیل کرده و محدودیت‌های روابط دیپلماتیک را نیز لغو کرد».

واشنگتن‌پست تحلیل کرد: «بایدن می‌تواند سیاست‌های جدید درخصوص تایوان را، مانند بسیاری دیگر از اقدامات دقیقه نودی دولت کنونی آمریکا، اگر بخواهد لغو کند. اما پمپئو، او را در موقعیت دشواری قرار داده که اگر اقدامی اتخاذ کند به مثابه حمایت از چین دیده خواهد شد».

دشواری خنثی‌سازی اقدامات پمپئو علیه کوبا و چین

بایدن همچنین ابراز تمایل کرده که روابط دیپلماتیک با کوبا را عادی‌سازی کند، برنامه‌ای که با اقدام وزیر خارجه کنونی آمریکا در بازگرداندن هاوانا به لیست کشورهای حامی تروریسم، سخت‌تر شده است.

نویسنده این یادداشت اظهار داشت: «خنثی کردن این اقدام، برای برنامه‌های بایدن مهم است اما زمان‌بر خواهد بود. قوانین آمریکا دو مسیر برای لغو این اقدام ارائه کرده است. اول، رئیس‌جمهور باید به کنگره تایید کند تغییرات بنیادینی در رهبری و سیاست‌های دولت یک کشور مورد نظر رخ داده و آن کشور دیگر از تروریسم بین‌المللی حمایت نمی‌کند. دوم اینکه رئیس‌جمهور باید به کنگره اطلاع دهد که کشور مذکور طی شش ماه گذشته هیچ حمایتی از تروریسم بین‌الملل نداشته است».

پیش از این نیز خبرگزاری «آسوشیتدپرس» در یادداشتی به قلم «اِلن نیکمِیِر» نوشت مشکلات داخلی که دولت بایدن بعد از تحلیف با آن دست‌وپنجه نرم خواهد کرد، می‌تواند دست این کشور را در تعاملات بین‌المللی از جمله گفت‌وگوها با ایران تضعیف کند.

311311