افزایش قیمت برنج داخلی و کاهش قدرت خرید مصرف کننده

بهزاد محمودی، نایب رئیس شورای مرکزی مجمع ملی کشاورزان، در این برنامه با اشاره به مشکلات حوزه تولید برنج گفت: اگر الگوی کشت را تغییر بدهیم با همین میزان آبی که امروز مصرف می شود، می توانیم به خودکفایی در تولید برنج نزدیک شویم. البته من مخالفت واردات نیستم و معتقدم نباید بازار را رها کنیم. مشکل اینجاست که یارانه و ارز ترجیحی سم برداشته شده، دولت در توزیع کود خوب عمل نمی کند و کشاورز دچار مشکلات زیادی است.

وی در بخش دیگری افزود: آقایانی که مدعی فعالیت در حوزه تولیدکنندگان هستند، با عنوان انجمن تولیدکنندگان برنج دارند برای ما تصمیم می گیرند و نرخ گذاری می کنند. باید ببینیم در سال ۱۴۰۰ چه کسانی برنج را گران کردند؟ دوستانی وارد شدند، آمدند برنج را با قیمت گران خریدند و بعد قیمت را بردند بالا. وزارت جهاد کشاورزی هم در این اتفاقات بازی خورد. کسانی که خودشان واردکننده بودند، وارد کشت قراردادی شدند. اینها در بخش خصوصی فعال هستند اما می بینیم در سراسر کشور تبلیغ می کنند که برنج را ارزان تر از سال قبل می فروشیم، خب اگر می توانستید چرا سال قبل این کار را نکردید؟

آدرس غلط به مردم ندهیم

کریم اخوان، رئیس انجمن واردکنندگان برنج ایران، دیگر میهمان این برنامه در تشریح اهداف و مسئولیت این انجمن گفت: انجمن واردکنندگان برنج که از سال ۱۳۹۲ زیر نظر اتاق بازرگانی ایران تشکیل شده، بیش از ۸۰ عضو دارد و سه وظیفه ذاتی را دنبال می کند. اول تامین کسری برنج مورد نیاز کشور، کمک به امنیت غذایی کشور و سوم تلاش در مسیر تنظیم بازار برنج. این وظیفه ذاتی و تلاش ما در مسیر تامین دومین کالای اساسی کشور است. حقیقت این است که دهک های پایین جامعه به دنبال خرید برنج ارزان هستند. دو سال پیش با تورم و افزایش قیمت برنج مصرف نان، ماکارونی و برنج خارجی افزایش پیدا کرد.

وی افزود: اینکه بگوییم یک میلیون و هفتصد هزار تن واردات مازاد بوده نادرست است. نیاز کشور چیزی در حدود یک میلیون و چهارصد هزار تن واردات است. بر این اساس هرچه بیش از این نیاز وارد شود مازاد است و وقتی واردات سال گذشته ۱/۷ میلیون تن بوده پس کل واردات مازاد نیست و این عبارت اشتباه است. به طور کلی ما که نیاز نداریم برویم برنج بیاوریم اگر کشور نیاز نداشته باشد، و بعد از ۴ یا ۵ ماه هم پول هایمان یا ارزمان را دریافت کنیم. دلیل واردات نیاز کشور است و دلیل انباشت برنج حاصل قیمت بالا در سال ۱۴۰۱ است که طبیعتا تقاضا کم می شود. در این شرایط تولید هم دچار آسیب می شود. آنچه مسلم است؛ هم هزینه های تولید بالا رفته و هم هزینه های خود کشاورز و اینها روی قیمت برنج داخلی تاثیرگذار بوده است.

اخوان در بخش دیگری گفت: اگر میانگین بگیریم تقریبا در سال دو میلیون تن تولید داریم. از سویی رئیس موسسه تحقیقات آب و خاک، اسدی رحمانی اخیرا اعلام کرده برای خودکفایی در تولید برج مشکل محدودیت منابع آب و حتی خاک داریم. بر این اساس فاصله تولید و میزان مصرف را باید با واردات تامین کنیم. ما ایرانی هستیم و دوست داریم برنج ایرانی آنقدر قوت بگیرد که اصلا صادرات کنیم اما الان همه در خصوص وجود کسری برنج توافق داریم که مجبور به واردات هستیم تا تامین کسری بازار و امنیت غذایی را فراهم کنیم. آن کسی که علاقمند به خرید برنج ایرانی است، به دلیل افزایش قیمت مجبور است به سراغ برنج خارجی برود. نباید به مردم آدرس غلط بدهیم. دلیل عدم فروش برنج گرانی سال ۱۴۰۱ بود و ما وظیفه داریم تعادل بین قیمت و نیاز مصرف کننده ایجاد کنیم. اقتصاد دستوری نیست. الان یک موضوعی مطرح شده که در مقابل خرید برنج ایرانی می توانید برنج خارجی وارد کنید، هرچند هنوز قانون نشده اما اصلا تجارت این دو بخش از هم جداست و اقتصاد دستوری نتیجه ای ندارد. می خواهند این دو تجارت را با هم گره بزنند که باعث رانت و فاکتور فروشی می شود و طرح مطلوبی نیست. طبیعتا وقتی تعادل در بازار ایجاد شود مصرف کننده و تولید کننده هر دو منتفع می شوند. امیدوارم مسئولین سیاستی را در نظر بگیرند که به سود هر دو طرف باشد چرا که گرانی نه به نفع تولید کننده است و نه به نفع مصرف کننده.

وظیفه دولت در حمایت از تولید کننده و مصرف کننده

در ادامه منصورعلی زارعی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان میهمان تلفنی در این برنامه گفت: ما در کشور حدود ۶۰۰ هزار هکتار زمین کاشت برنج داریم و میانگین برداشت حدود ۳/۵ تا ۴ تن است و میزان تولید ما حدود ۲ تا ۲/۲۰۰ میلیون تن بسته به شرایط کشور در هر سال است. حدود یک میلیون تن هم وارد می کردیم. این یک میلیون تن همواره در سال های پیاپی ثابت بود همچنان که تولید هم تقریبا ثابت بود. میانگین سطح برداشت ما پایین و به همین دلیل هزینه تولید بالاست. به همین دلیل برنجی که وارد می کنیم ارزان تر از برنج تولیدی ماست. دولت موظف است به نیازهای مصرف کننده و تولید کننده نگاه کند. حقیقت این است که نگاه به خودکفایی در حوزه برنج در وزارت کشاورزی نداریم. ما نیاز به این میزان برنج وارداتی در سال جاری نداشتیم. دولت وظیفه داشت تا زمانی که برنج در اختیار کشاورزان هست بازار را تنظیم کند.

وی افزود: برنجی که به قیمت ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان از کشاورز خریده می شود، دست سوداگران افتاده و از سوی دیگر در انبار کشاور می ماند. در این سال ها روی افزایش بهره وری و بالا بردن کیفیت برنج داخلی خودمان کار نکرده ایم. ما باید تلاش کنیم تا هزینه تولید را پایین بیاوریم و همچنین بتوانیم میزان برداشت را افزایش بدهیم. متاسفانه یک دهه است درجا می زنیم و نتوانستیم به اهدافمان دست یابیم. دولت وظیفه دارد تعادلی ایجاد کند که هم به مصرف کننده فشاری وارد نشود و هم برنج در انبار کشاورز باقی نماند. بیش از یک میلیون برنج کار در کشور داریم اما نظام صنفی کشاورزی نداریم و تولید کننده در این وضعیت ضرر می کند.