از مشکلات معیشتی تا پاندمی کرونا؛ دلایل افزایش چاقی

دکتر پژمان بختیاری‌نیا در نشست خبری که امروز (۲۵ دی‌ماه) به مناسبت آغاز بسیج ملی تغذیه برگزار شد، اظهار کرد: از ۲۴ دی‌ماه تا ۷ بهمن‌ماه به عنوان بسیج ملی تغذیه نام‌گذاری شده است؛ این موضوع به این دلیل است که طبق مطالعات انجام شده در سال‌های ۹۵ و ۱۴۰۰ نشان می‌دهد آمار اضافه وزن و چاقی در کشور رو به افزایش است.

چقدر غذای ناسالم می‌خوریم؟

به گزارش هوشمند نیوز، وی با بیان اینکه شیوع چاقی در خوزستان پررنگ‌تر بوده است، افزود: بر اساس مطالعه سال ۱۴۰۰، ۶۳.۸۶ درصد افراد ۱۵ تا ۶۴ سال خوزستانی اضافه وزن دارند یا چاق هستند.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به وضعیت تغذیه خانوارهای خوزستانی گفت: ۵ درصد خانوارها به صورت روزانه و ۲۵ درصد به صورت هفتگی نوشابه گازدار، ۵ درصد خانوارها روزانه و ۱۹ درصد هفتگی آبمیوه صنعتی، حدود ۶ درصد خانوارها روزانه و ۲۴ درصد به صورت هفتگی تنقلات و میان و عده‌های کم ارزش و پر کالری مصرف می‌کنند. ۲۸ درصد خانوارها نیز به صورت مرتب از سس‌ها استفاده می‌کنند.

بختیاری‌نیا عنوان کرد: بر اساس مطالعه سال ۹۵ بیش از ۷۰ درصد خوزستانی‌ها ماهی استفاده می کردند اما روش طبخ ماهی خوب نبود و بیشتر، ماهی را به صورت سرخ کردنی استفاده می‌کردند و ۴۰ درصد خوزستانی‌ها نیز میوه و سبزی استفاده نمی‌کردند و افرادی که از این مواد غذایی از جمله بادمجان استفاده می‌کردند، آن را سرخ می‌کردند بنابراین هم ترکیب و هم فرآوری مواد غذایی خوب نیست و گاهی غذای سالم و مفید را ناسالم می‌کنیم.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: اضافه وزن و چاقی در همه گروه‌های سنی خوزستان از کودک گرفته تا سالمندان، از میانگین کشوری بالاتر است. همچنین اضافه وزن و چاقی خوزستانی‌ها در سال ۱۴۰۰ از سال ۹۹ بیشتر بوده است.

غذاهای ناسالم نباید قوت غالب شوند

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: ما نمی‌گوییم تنها غذای آب‌پز یا نوشیدنی سالم مصرف شود اما می‌توان ماهانه یک بار نوشابه مصرف کرد نه اینکه غذاهای فست فود یا نوشابه قوت غالب شود. اگر ماهی یک بار این مواد غذایی را مصرف کنیم بدن فرصت دارد تا این آسیب را جبران کند اما اگر هر روز سم وارد بدن شود بدن فرصت جبران ندارد.

وی افزود: گاهی می‌بینیم غذای مفیدی مانند ماهی، سرخ می‌شود یا مرغ را با پنیر پیتزا در فر قرار می‌دهیم و مصرف می‌کنیم یا سالاد را با سس می‌خوریم بنابراین حتی غذاهای مفید را با چنین روش‌هایی خراب می‌کنیم.

از مشکلات معیشتی تا پاندمی کرونا؛ دلایل افزایش چاقی

بختیاری‌نیا گفت: احتمالا بخشی از این شرایط به دلیل کاهش فعالیت کودکان و نوجوانان و تعطیلی برخی باشگاه‌ها در پی شیوع پاندمی کرونا و همچنین برخی به دلیل مسائل معیشتی و اقتصادی است؛ این موارد، مصرف مواد غذایی پروتئینی را کاهش و مصرف مواد کربوهیدراتی را افزایش داد و در نتیجه موجب چاقی شده است بنابراین شاید پاندمی کووید – ۱۹ و مسائل اقتصادی زمینه‌ساز افزایش اضافه وزن و چاقی باشد.

وی با بیان اینکه هر تجمع غیر طبیعی یا بیش از حد چربی در بافت بدن که حاصل رژیم غذایی ناسالم و بی تحرکی یا بدون تحرکی باشد، چاقی است، عنوان کرد: در حال حاضر ۸۰۰ میلیون نفر در دنیا چاق هستند و تخمین زده می‌شود تا سال ۲۰۳۰، یک میلیارد نفر چاق در دنیا وجود داشته باشند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تصریح کرد: اضافه وزن و چاقی عامل خطر بروز بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون بالا، بیماری‌های تنفسی، دیابت، نقرس، سنگ صفرا،  نارسایی کلیوی و بخشی از سرطان‌ها است.

وی با بیان اینکه مصرف زیاد نمک، قند و چربی موجب اضافه وزن و چاقی است، افزود: یک زمانی مردم فکر می‌کردند چاقی مشکل افراد پولدار است در حالی که اکنون اقشار کم درآمد و متوسط هم دچار این معضل هستند که این مساله به دلیل روی آوردن به سمت مواد غذای کربوهیدراتی یا فرآوری نامناسب مواد غذایی است.

بختیاری‌نیا با تاکید بر لزوم همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط در اصلاح رویه تغذیه و کم تحرکی مردم و همچنین فرهنگ‌سازی در این زمینه بیان کرد: در گذشته غذاهایی مانند آش و آبگوشت که بسیار سالم هستند و نیازهای تغذیه‌ای را به خوبی تامین می‌کنند، مصرف می‌شد اما اکنون می‌بینیم غذا بهانه‌ای برای دورهمی‌ها شده و بیشتر اوقات از غذاهای ناسالم استفاده می‌شود.

کارمندان چگونه آثار مخرب پشت میزنشینی را کاهش دهند

وی با اشاره به کم تحرکی کارمندان عنوان کرد: نشستن بیش از حد در روز مانند این است که فرد یک پاکت سیگار کشیده باشد یعنی نشستن زیاد تا این حد اثرات سوء بر سلامتی دارد. اگر افراد در ساعات اداری ۵ دقیقه فعالیت کنند می‌توانند آثار مخرب آن را خنثی کنند.

بختیاری‌نیا  با بیان اینکه کم تحرکی عامل مهم اضافه وزن و چاقی است، ادامه داد: کارمندان می‌توانند به جای آسانسور از پله استفاده کنند یا هنگام صحبت با تلفن، راه بروند تا اثر مخرب پشت میزنشینی را کاهش دهند.

وی با اشاره به فعالیت کارشناسان تغذیه در مراکز بهداشت گفت: رویکرد وزارت بهداشت این است که حضور کارشناسان تغذیه در مراکز جامع خدمات سلامت بسیار می‌تواند به ارائه آموزش‌ها و تغییر عادات و سبک زندگی کمک کند. فعالیت کارشناسان تغذیه در این مراکز موجب می‌شود بسیاری از افراد که در معرض ابتلا به بیماری از جمله دیابت هستند، با تغییر سبک زندگی به این بیماری مبتلا نشوند که نتایج خوبی در این زمینه حاصل شده است.

سبک زندگی و رژیم غذایی صحیح، باروری را ۶ برابر می‌کند

رئیس مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به اهمیت جوانی جمعیت تصریح کرد: یکی از مواردی که به جوانی جمعیت کمک می‌کند، کنترل اضافه وزن و چاقی است زیرا ثابت شده چاقی، باروری افراد را کاهش می‌دهد و کسانی که سبک زندگی و رژیم غذایی صحیح‌تری دارند شش برابر بارورتر هستند.

وی افزود: برای آغاز فرآیند باروری و برای داشتن بارداری سالم و به دنیا آوردن فرزند سالم نیز باید رژیم غذایی سالم و اصولی رعایت و اضافه وزن و چاقی کاهش یابد.

بختیاری‌نیا با اشاره به دیگر عوارض اضافه وزن و چاقی گفت: چاقی و اضافه وزن بر سلامت روان نیز تاثیر می‌گذارد. نوجوانان چاق بازخوردهایی از طریق همسالان دریافت می‌کنند که موجب تاثیر بر سلامت روان آن‌ها می‌شود. مطالعات نشان داده چاقی موجب کاهش اعتماد به نفس و ارتباط با دیگران، انزوا، افسردگی و گاهی اضطراب می‌شود.

خطر استفاده خودسرانه از دارو درمانی و رژیم‌های غذایی برای لاغری

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز افزود: ۲۹ درصد افراد دارای اضافه وزن یا چاق، رژیم غذایی یا دارو را بدون نظر متخصص استفاده می‌کنند در حالی که مصرف خودسرانه دارو یا رژیم غذایی، آثار مخرب زیادی دارد.

بختیاری‌نیا تصریح کرد: یکی از موضوعات نگران‌کننده روش‌های غیراصولی کاهش وزن است. کاهش وزن به سادگی انجام نمی‌شود. در رژیم درمانی نباید یک گروه غذایی حذف شود. رژیم غذایی خوب این است که از همه رژیم‌های غذایی به تناسب و تعادل استفاده شود.

وی بیان کرد: نظم در غذا خوردن و وعده‌های غذایی، به اندازه خوردن و فعالیت جسمانی به کاهش وزن کمک می‌کند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: رژیم‌های اصولی چربی را کاهش می‌دهند اما رژیم‌های عجیب و غریبی و گاهی هم سخت هستند موجب از دست رفتن آب و عضله می‌شود که منجر به ریزش مو، ضعف سیستم ایمنی، مشکلات پوستی، اختلالات در هورمون‌ها، قطع قاعدگی و ناباروری در زنان می‌شود.

وی افزود: استفاده از دارو و حتی برخی مکمل‌ها برای کاهش وزن به هیچ عنوان به ویژه برای کودکان مناسب نیست. در صورت نیاز به مصرف دارو برای برخی گروه‌های سنی، متخصص، دارو تجویز می‌کند. بسیاری از داروها از طریق کاهش مواد غذایی فرد را لاغر می‌کنند که این روش آثار کوتاه مدتی دارد و آثار جانبی زیادی نیز بر جای می‌گذارد.

انتهای پیام