از امیرعلی تا بهاره؛ شیطان در سریال‌های ایرانی چه‌شکلی است؟

روزنامه خراسان – مائده کاشیان: با توزیع «خواب زده»، پای سریال‌های ماورایی بعد از سال‌ها پس از تلویزیون، به مدیوم نمایش خانگی باز شده است. این سریال که قسمت ۴ آن دیروز منتشر شد، مانند بعضی از سریال‌های ماورایی که پیش از این دیده بودیم، به دخالت و تأثیر شیطان در زندگی انسان می‌پردازد. به بهانه این سریال، درباره پنج شخصیتی نوشته‌ایم که تا به حال به عنوان شیطان، اما در قالب یک انسان، در سریال‌ها دیده شده‌اند.

امیرعلی دانایی

خواب زده

از همان ابتدای سریال «خواب‌زده»، معلوم شد که شخصیت «رها» با بازی امیرعلی دانایی، یکی از نمود‌های شیطان در این سریال است. «رها» گاهی در قالب یک انسان معمولی مانند بقیه انسان‌ها ظاهر می‌شود و گاهی هم مانند یک فرد نامرئی است که هیچ کس جز کاراکتر محوری داستان یعنی «هما» نمی‌تواند او را ببیند. او ابتدا وارد خواب «هما» و سپس وارد زندگی‌اش می‌شود و وسوسه‌هایش را شروع می‌کند. «رها» نه از لحاظ ظاهری و نه از نظر ویژگی‌های رفتاری، شبیه شخصیت‌های مذهبی نیست و از این جهت با نمونه مشهور «الیاس» متفاوت است. انتخاب امیرعلی دانایی برای شخصیت «رها» انتخاب مناسبی بوده و بازی دانایی نیز در این سریال قابل قبول است.

پریوش نظریه

خواب زده

یکی دیگر از شخصیت‌هایی که در «خواب زده» در شمایل شیطان می‌بینیم، زنی با مو‌های نارنجی است که گردنبند بزرگی دارد و پشت هر اتفاق ناشناخته و عجیبی دیده می‌شود. این شخصیت نشانه‌های بسیار واضح و مستقیمی دارد که می‌توان گفت او هم یکی از شیطان‌هایی است که در داستان می‌بینیم. در یکی از سکانس‌های قسمت دوم، جایی که زن بدکاره‌ای حضور دارد، او هم در کنار او دیده می‌شود و در حالی که صدایش به صدای یک مرد تبدیل می‌شود، دیالوگ مستقیم و واضحی دارد و می‌پرسد: «تو به شیطان اعتقاد داری؟ اما اون بهت اعتقاد داره!» در سریال «خواب زده» مانند «او یک فرشته بود» یا «اغما» به حضور شیطان در جلد یک انسان، اشاره‌های مستقیمی می‌شود.

بهاره افشاری

او یک فرشته بود

بهاره افشاری اولین بازیگری بود که ماه رمضان سال ۸۴ در نقش شیطان در سریال «او یک فرشته بود» ساخته علیرضا افخمی دیده شد. او برخلاف چهره معصوم و اسمش «فرشته»، در واقع شیطان بود که برای منحرف کردن انسان خوبی به نام «بهزاد» با بازی زنده‌یاد حسن جوهرچی، در جلد انسان وارد زندگی او شد. در این سریال هم نشانه‌های بسیار واضحی از شیطان بودن «فرشته» می‌دیدیم. تاباندن نور قرمز به چهره «فرشته»، تغییر ناگهانی چهره او به چهره یک مرد و تغییر صدای او، از این نشانه‌ها بود. «فرشته» در پایان داستان با توبه «بهزاد» از بین می‌رود. سال ۸۴ این نوع سریال‌ها برای مخاطب تازگی داشت، به همین دلیل این مجموعه جزو پرطرفدارترین سریال‌های تلویزیون بود.

حامد کمیلی

اغما

سریال «اغما» اولین مجموعه ماورایی بود که سیروس مقدم ساخت و رمضان سال ۸۶ از شبکه یک پخش شد. حامد کمیلی در این سریال نقش شیطانی را بازی می‌کرد که در شمایل شخصیتی به نام «الیاس» ظاهر شده بود. «الیاس» در دنیای واقعی انسان خوب و فردی مذهبی بود که با شخصیت اصلی قصه یعنی «طا‌ها پژوهان» رابطه دوستانه‌ای داشت.

بعد از پیش رفتن داستان، وقتی «الیاس» وسوسه‌هایش را برای منحرف کردن «دکتر پژوهان» آغاز کرد، چهره خوب و معصومش تغییر کرد و مخاطب متوجه شد که «الیاس» واقعی زنده نیست و چهره شیطانی «الیاس» رو شد. «اغما» نیز جزو اولین سریال‌های ماورایی بود و بازی حامد کمیلی هم در نقش شیطان مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.

امین ایمانی

سقوط یک فرشته

«سقوط یک فرشته» ساخته بهرام و حمید بهرامیان، آخرین سریالی بود که در ماه رمضان سال ۹۰، با محوریت حضور شیطان در زندگی افراد پخش شد و در آن نمود عینی شیطان دیده می‌شد. البته این سریال در مقایسه با آثاری که گفتیم پرداخت متفاوت‌تری به موضوع داشت. حضور شیطان تا اواخر این سریال محدود به یک صدا بود که قصه را روایت می‌کرد، اما در قسمت‌های پایانی سریال، در حالی که مخاطب فکر می‌کرد شخصیت منفی سریال یعنی «نیما» با بازی مهرداد صدیقیان شیطان است، ناگهان صاحب صدا با بازی امین ایمانی معلوم شد. در پایان چهره او هم مانند «فرشته» از یک فرد ظاهرا خوب و مذهبی به جوانی تبدیل شد که هیچ شباهتی با ظاهر اولیه‌اش نداشت.