اروپایی ها نسبت به اهداف ایران در مذاکرات هسته ای تردید دارند که خشم تهران را برانگیخته است

ایران در اوایل ماه جاری آخرین پاسخ خود را به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای بازگرداندن توافقنامه 2015 ارسال کرد که بر اساس آن تهران برنامه هسته‌ای خود را در ازای رهایی از تحریم‌های اقتصادی آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل محدود کرده بود.

دیپلمات‌ها گفته‌اند که پاسخ ایران به هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا یک گام به عقب بوده است، زیرا ایران به دنبال پیوند دادن احیای توافق با بسته شدن تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در مورد ردیابی اورانیوم در سه سایت است.

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه، سه ماه پس از تصویب قطعنامه‌ای که از ایران می‌خواهد پاسخ‌های معتبری به ناظر درباره این موضوع بدهد، تشکیل جلسه می‌دهد. پیش از آن جلسه، طرف های اروپایی توافق نارضایتی خود را ابراز کردند.

این سه کشور موسوم به E3 در بیانیه‌ای با اشاره به نام کامل این توافق، برنامه جامع اقدام مشترک، اعلام کردند: «این خواسته اخیر تردیدهای جدی را در مورد نیات و تعهد ایران به نتیجه موفقیت‌آمیز برجام ایجاد می‌کند».

موضع ایران در تضاد با تعهدات الزام آور قانونی آن است و چشم انداز بازگرداندن برجام را به خطر می اندازد.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، این بیانیه را «غیرسازنده» خواند و افزود: «به سه کشور اروپایی توصیه می‌شود نقش فعال‌تری در ارائه راه‌حل‌هایی برای پایان دادن به اختلافات معدود ایفا کنند».

کنعانی بدون اشاره به جزئیات گفت: «اگر چنین رویکردی ادامه یابد، آنها (E3) نیز باید مسئولیت عواقب آن را بپذیرند.

بیانیه اروپا همچنین نماینده روسیه در مذاکرات را بر آن داشت تا در توییتر پاسخ دهد و آن را “در واقع بسیار نابهنگام” خواند. او انسداد درک شده را به عنوان چیزی که “یک مانع جدی نبود” رد کرد.

فیلیپ اررا، مذاکره‌کننده فرانسوی، با تأکید بر اینکه مواضع قبل از هفته آینده چقدر مستحکم است، همتای روس خود را فراخواند.

او در توییتر نوشت: «از زمان آخرین پاسخ ایران – که شما، بر خلاف تقریباً همه دنبال‌کنندگانتان، به آن دسترسی داشتید، دیگر مذاکره فعالی وجود ندارد.»

اولیانوف پاسخ داد که حداقل آنها موافق هستند که مذاکره فعالی وجود ندارد.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت ایالات متحده در سال 2018 از توافق خارج شد و تحریم های ایالات متحده را مجدداً اعمال کرد که باعث شد ایران شروع به نقض محدودیت های هسته ای توافق کند و نگرانی های ایالات متحده، اعراب و اسرائیل را احیا کند که ممکن است به دنبال بمب اتمی باشد. ایران جاه طلبی های هسته ای را رد می کند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تا 60 درصد نزدیک به درجه تسلیحات، به اندازه کافی برای بمب هسته‌ای افزایش یافته است و تهران هنوز نتوانسته است منشا ذرات اورانیوم را توضیح دهد.

با توجه به شکست ایران در انعقاد توافق روی میز، ما در کنار شرکای بین‌المللی درباره بهترین روش برای رسیدگی به ادامه تشدید تنش هسته‌ای ایران و عدم همکاری با آژانس در رابطه با توافق پادمان NPT (معاهده عدم اشاعه) مشورت خواهیم کرد.» E3 گفت.

در این مرحله مشخص نیست که قدرت‌های غربی چه واکنشی نشان خواهند داد، اگرچه دیپلمات‌ها گفتند که قطعنامه جدید در آژانس بعید است.

(گزارش توسط جان آیریش و فرانسوا مورفی، گزارش اضافی توسط اتاق خبر دبی؛ ویرایش توسط جیسون نیلی، مارک پاتر و کریستینا فینچر)