احتمال توافق ایران و عربستان در موضوعات گوناگون؛ پیچیده‌ترین مسأله یمن است

مذاکرات بین دو طرف بنابر تاکید مسئولان سعودی و ایرانی، دوستانه و جدی و براساس احترام متقابل بود، اما پیشرفت ملموسی در آن حاصل نشد و حتی به بن بست هم رسید، بویژه همزمان با شعله ور شدن بحران سعودی لبنانی و افزایش تنشها در یمن.

با اشاراتی مبنی بر شکست مذاکرات ایران و عربستان، پرونده یمن هم پیچیده تر می شود. این در حالی است که تحرکات بین المللی برای پایان دادن به بحران یمن به چشم می خورد.

در ادامه، ایران سعودیها را متهم به عدم جدیت در مذاکرات کرد و سخنگوی وزارت خارجه ایران، خطیب زاده در تاریخ ۸ نوامبر ۲۰۲۱ تصریح نمود عربستان سعودی باید بداند که منطق محاصره و افزایش فشار بر لبنان به نتیجه ای نمی رسد.

این دومین انتقاد ایران از عربستان از زمان شروع گفتگوهای مستقیم میان دو طرف در عراق است و پیش از این، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس، محمود عباس زاده مشکینی گفته بود نشانه های تمایل عربستان برای ترمیم روابط با ایران رو به نزول است.

این اظهارات مقامات ایرانی در سایه اوج گرفتن بحران بین ریاض و بیروت به دنبال صحبتهای وزیر رسانه لبنان، جرج قرداحی در مورد جنگ یمن است.

شاید بحران یمن پیچیده ترین حلقه در بحران تهران و ریاض باشد، چرا که تهران از حوثیها حمایت می کند و ریاض از دولتی که مدعی قانونی بودن ان است.

«درگیریها و تنش زایی نظامی از سوی حوثی ها از همان روز اول مذاکرات بین عربستان و ایران وجود داشته و چیزی تغییر نکرده است»، عادل دشیله، نویسنده و تحلیلگر یمنی ضمن بیان این مطلب در گفتگو با الخلیج آنلاین می گوید: حملات نظامی تا همین لحظه در مأرب یمن و به سمت خاک عربستان ادامه دارد، اما هنوز هیچ نشانه ای برای وجود تفاهم های بنیادین در مورد پرونده یمن وجود ندارد، همانطور که امتیازی هم از سوی هیچ یک از طرفها داده نشده است.

وی می افزاید: صحبت در مورد اینکه ایران هیچ دستاورد سیاسی یا استراتژیکی از مذاکرات با عربستان نداشته، به این معناست که باب تنش زایی ها باز است و امکان استفاده از گزینه نظامی در یمن و دیگر مناطق درگیری بین تهران و ریاض وجود دارد.

در مورد اینکه ایا عربستان به ایران امتیاز می دهد یا نه، دشیله می گوید: پیش بینی می کنم که حداقل در شرایط فعلی امتیاز های سیاسی و امنیتی داده نمی شود، چرا که ریاض به دنبال پایان جنگ یمن براساس شروط واضحی برای خود است.

وی افزود: عربستان به دنبال عملیات سیاسی بین تمام طرفها، از جمله حوثی هاست، در حالی که ایران از عربستان می خواهد به واقعیت اعتراف کند و حوثی ها را به عنوان یکی از طرفها در مذاکرات صلح یمن بپذیرد.

دشیله همزمان معتقد است که در جریان مذاکرات جدید در مورد مناطق درگیری مربوط به امنیت منطقه خلیج فارس، در سوریه، عراق یا لبنان و نیز در خصوص برنامه های هسته ای، امکان رسیدن به تفاهم های امنیتی بین ایران و عربستان وجود دارد، اما در مورد مساله یمن این احتمال بسیار پایین است.

به گفته این کارشناس، ایران به دنبال روابط دیپلماتیک با عربستان است، اما عربستان می خواهد قبل از شروع روابط دیپلماتیک، دو کشور با یکدیگر به تفاهم هایی برسند.

روابط بین ریاض و تهران از سال ۲۰۱۶ قطع شد و پس از سالها اختلاف میان این دو، با شروع جنگ یمن و حمایت ایران از حوثی ها اختلافات به اوج خود رسید، تا اینکه پایتخت عراق از مارس امسال میزبان مذاکرات مستقیم بین مسئولان سعودی و ایرانی بود، که جنگ یمن و پرونده هسته ای ایران در رأس امور مورد مذاکره قرار گرفت.

اما در حالی که مذاکرات به سمت گسترده تر شدن حرکت می کرد، بحران دیپلماتیکی بین عربستان و لبنان به دنبال اظهارات قرداحی در مورد جنگ یمن ایجاد شد. پیش از این نیز عربستان بارها ایران را متهم به حمایت از حوثی ها، گروههای شیعه عراقی و حزب الله لبنان کرده بود و این گروهها را مسئول حملات متعددی به تاسیسات نفتی خود می دانست.

۳۱۱۳۱۱