آیا مغز ما کند کار می‌کند؟ + راه‌های افزایش بهره‌وری مغز

شاید وقتی می‌خواهید چند کار را هم‌زمان انجام دهید، حس می‌کنید اطلاعات زیادی دریافت کرده‌اید و مغز شما «نمی‌کشد»، درست مثل کامپیوتری قدیمی. شاید هم برای تصمیم‌گیری‌های مهم دچار مشکل می‌شوید. در دنیایی که پر از اطلاعات سریع، اعلان‌های مداوم و انتظارات بی‌پایان است، مغز ما گاه‌به‌گاه به طرز شگفت‌آوری کند به نظر می‌رسد. اما آیا این کندی واقعاً یک نقص است یا یک ویژگی تکاملی ضروری؟ و مهم‌تر از آن: آیا مغز ما کند کار می‌کند؟

تحقیقات جدیدی* که توسط پژوهشگران مؤسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) انجام شده، نشان می‌دهد که مغز ما فقط با سرعت ۱۰ بیت در ثانیه اطلاعات را پردازش می‌کند. در مقایسه، سیستم‌های عصبی و حسی ما می‌توانند اطلاعات را با سرعت ۱۰⁹ بیت در ثانیه دریافت کنند. این شکاف عظیم در پردازش اطلاعات یک سوال اساسی را مطرح می‌کند: چرا مغز این حجم وسیع از اطلاعات را فیلتر می‌کند و تنها بخش کوچکی از آن را پردازش می‌کند؟

*مقاله‌ای جدید مورد اشاره با عنوان «کندی غیرقابل تحمل وجود»، توسط مارکوس مایستر و جی‌یویو ژنگ نوشته شده است. نویسندگان این مقاله سرعت پردازش ۱۰ بیت در ثانیه مغز را در مقایسه با ظرفیت عظیم سیستم‌های حسی ما (۱۰⁹ بیت در ثانیه) «بسیار پایین» توصیف کرده‌اند.

مغز بیرونی در برابر مغز درونی: دو سیستم پردازش اطلاعات

این تحقیق نشان می‌دهد که مغز انسان در دو سطح مختلف کار می‌کند:

1. مغز بیرونی: این بخش مسئول دریافت و پردازش سریع اطلاعات حسی و حرکتی است. وقتی در حال رانندگی هستید، ورزش می‌کنید یا حتی در حال راه رفتن هستید، مغز بیرونی اطلاعات زیادی را دریافت و تحلیل می‌کند.
2. مغز درونی: این بخش داده‌های پردازش‌شده را به یک پیام ساده تبدیل می‌کند. تصمیم‌گیری، استدلال، برنامه‌ریزی و اعمال ما توسط مغز درونی کنترل می‌شود.

چالش اصلی اینجاست: مغز بیرونی قادر است تریلیون‌ها بیت اطلاعات را پردازش کند، اما مغز درونی فقط ۱۰ بیت از آن را در هر ثانیه استخراج می‌کند. این یعنی بخش عظیمی از اطلاعات دریافتی هرگز وارد بخش آگاه مغز ما نمی‌شود.

چرا مغز ما اینقدر کند طراحی شده است؟

ممکن است فکر کنید که این کندی یک مشکل است، اما محققان مخالف هستند. محققان می‌‌گویند که این یک ویژگی تکاملی است که به بقای ما کمک کرده است. در طول میلیون‌ها سال، انسان‌ها در محیط‌هایی زندگی کرده‌اند که تغییرات آن‌ها به سرعت دنیای دیجیتال امروز نبوده است. در نتیجه این ویژگی عامل بقا در آن محیط‌ها است.

دلایل تکاملی این کندی عبارتند از:
بقا در دنیای طبیعی: اجداد ما نیاز داشتند که روی یک موضوع تمرکز کنند، مثلاً تشخیص یک شکارچی در محیط یا یافتن غذا. پردازش اطلاعات بیش از حد می‌توانست منجر به حواس‌پرتی و در نتیجه خطر مرگ شود.
تمرکز بر مهم‌ترین اطلاعات: تصور کنید که هنگام عبور از خیابان، مغز شما تمام جزئیات مانند رنگ ماشین‌ها، شکل ساختمان‌ها، چهره‌ی افراد، بوی غذاها و صداهای محیط را هم‌زمان پردازش کند. چنین حجم اطلاعاتی باعث فلج شناختی می‌شود و شما قادر به تصمیم‌گیری نخواهید بود.
تکامل برای تفکر عمیق‌تر: برخلاف سایر حیوانات که سریع‌تر واکنش نشان می‌دهند، مغز انسان به گونه‌ای تکامل یافته که بتواند تفکر انتزاعی، برنامه‌ریزی بلندمدت و حل مسئله را انجام دهد. این ویژگی سرعت اطلاعات را کاهش می‌دهد، اما به ما کمک کرده تا تمدن‌های پیچیده بسازیم.

چالش‌های دنیای مدرن: وقتی اطلاعات از کنترل خارج می‌شوند

در گذشته، سرعت پایین پردازش شناختی مشکلی ایجاد نمی‌کرد، اما دنیای مدرن با دو چالش جدید روبه‌رو شده است:

• بیش‌بار اطلاعاتی: امروزه مغز ما روزانه با ۱۰ برابر اطلاعاتی که انسان‌های قرن ۱۹ دریافت می‌کردند مواجه می‌شود. شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات، ایمیل‌ها، پیام‌های فوری و اخبار بی‌پایان، مغز ما را تحت فشار قرار می‌دهند.
• نیاز به چندوظیفه‌ای بودن: بسیاری از افراد مجبورند چندین کار را هم‌زمان انجام دهند؛ از پاسخ به ایمیل‌ها و شرکت در جلسات آنلاین گرفته تا مدیریت زندگی شخصی. اما مغز انسان به طور طبیعی برای تمرکز روی یک کار در هر لحظه طراحی شده است.

آیا فناوری می‌تواند سرعت مغز را افزایش دهد؟

شرکت‌هایی مانند نورالینک (Neuralink) به دنبال راه‌هایی برای افزایش سرعت پردازش مغز از طریق فناوری‌های رابط مغز-رایانه (BCI) هستند. اما پژوهشگران این تحقیق معتقدند که هیچ فناوری نمی‌تواند از محدودیت‌های ذاتی مغز عبور کند.

در واقع، آن‌ها با طنز اشاره می‌کنند که به جای کاشت الکترود در مغز، ایلان ماسک می‌تواند از یک تلفن استفاده کند، چون سرعت انتقال داده‌ی گفتار انسانی با سرعت پردازش مغز هماهنگ است!

چگونه از محدودیت‌های مغز به نفع خود استفاده کنیم؟

روی یک کار در هر لحظه تمرکز کنید

به جای تلاش برای انجام چند کار هم‌زمان، روی یک کار تمرکز کنید و آن را با کیفیت بالا انجام دهید. این کار نه تنها بازدهی شما را افزایش می‌دهد، بلکه از خستگی شناختی هم جلوگیری می‌کند.

ذهن‌آگاهی و مدیتیشن را تمرین کنید

مدیتیشن و تمرین‌های ذهن‌آگاهی می‌توانند به شما کمک کنند تا روی لحظه‌ی حال تمرکز کنید و از آشفتگی ذهنی ناشی از اطلاعات اضافی جلوگیری کنید.

استفاده از فناوری را محدود کنید

برنامه‌هایی را انتخاب کنید که به شما کمک می‌کنند تمرکز کنید، نه اینکه باعث حواس‌پرتی شوند. استفاده از ابزارهایی مانند حالت تمرکز (Focus Mode) در گوشی‌ها و مسدودکننده‌های حواس‌پرتی در مرورگرها می‌تواند به مدیریت اطلاعات دریافتی کمک کند.

کیفیت را به کمیت ترجیح دهید

به جای تلاش برای جذب حجم زیادی از اطلاعات، روی یادگیری عمیق‌تر و باکیفیت‌تر تمرکز کنید. خواندن یک کتاب خوب می‌تواند بسیار ارزشمندتر از مرور سطحی صدها پست در شبکه‌های اجتماعی باشد.

مغز شما دقیقاً به اندازه‌ای که باید سریع است

این تحقیق به ما یادآوری می‌کند که مغز انسان با سرعتی که برای بقا و رشد کافی بوده، تکامل یافته است. اگرچه ممکن است در دنیای پرسرعت امروزی کند به نظر برسد، اما همین کندی به ما اجازه داده است که تفکر انتزاعی، خلاقیت و حل مسئله را توسعه دهیم.

پس به جای تلاش برای سریع‌تر شدن، بیایید یاد بگیریم که چگونه با ریتم طبیعی مغزمان هماهنگ شویم و از آن بیشترین بهره را ببریم.

آیا حس می‌کنید مغز شما هم کند است؟

حالا نظر شخصی شما چیست؟ آیا مغز ما کند کار می‌کند؟ آیا تا به حال احساس کرده‌اید که مغزتان کندتر از دنیای اطرافتان کار می‌کند؟ چه راهکارهایی برای مقابله با این چالش‌ها به کار می‌برید؟ نظراتتان را با ما در میان بگذارید!

این مقاله بر اساس مقاله Why Your Brain Is So Slow نوشته دکتر جاستین جیمز کندی نوشته شده است.

در افسردگی غم به لایه‌های عمیق زندگی نفوذ کرده و اختلالاتی در احساسات و رفتار شما به‌وجود می‌آورد. اگر احساس افسردگی دارید، حتما با کمک یک روانشناس متخصص مشکل را ریشه‌یابی کنید و برای حل آن راهکار بگیرید.برای ارتباط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.

به کمک زبان بدن، ناگفته‌ها را بگویید و بشنوید