آیا خاستگاه هر چیز هواست؟

حکیم آناکسیمینس در عصر باستان گفته بود: «هوای نامتناهی، اصل (آرخه) همه چیز است، چه چیزهایی که هستند و چه چیزهایی که می‌شوند و خواهند بود، خداوندان و امور الهی، همه از هوا پا به عرصهٔ ‌وجود می‌گذارند… هوا همیشه در حرکت است و چیزهای متغیر تغییر نمی‌کنند مگر این‌که حرکتی وجود داشته باشد.»

تعطیلی پایتخت به‌دلیل آلودگی کشندهٔ هوا، دومین عنصر سازندهٔ عالم، پس از بحرانِ آب در استان‌ها، بار دیگر ما را به عصر پیشا-کرونایی بازگرداند که شهر در شرایط حاد انسداد مطلق عبورومرور و ترافیک بسر می‌برد. 

هنوز اندی از «ایست» ویروس همه‌گیر به انسان نگذشته بود، اخطاری که به طبیعت فرصت یک نفس تازه کردن را داد، که باز قرار شد روال کارو بارهای سابق از سرگرفته شود. و اما این بار «آلایندگی» (ناشی از کارخانه‌های مازوت و خودروهای گازوئیل‌سوز؟)، مجاری تنفس شهر را بست و او را از شروشور تپش انداخت.

بحران هوا از پی بحران آب، بار دیگر به ما یادآوری می‌کند کاین ره که تاکنون به توهم توسعه می‌رفته‌ایم، نه به کعبه که به ترکستان انسداد و تصلب مجراها و شریان‌های حیات جامعه بوده‌است. 

خلاصه آن که امروز به جایی رسیده‌ایم که سخن گفتن از اختناق ناشی از آلودگی، دیگر نه «سیاه»‌نمایی، که گزارش آب‌وهوای روزانه است!