راز همسر پنهان پادشاه پروس؛ آرامگاه عشق مخفی در برلین کشف شد

در جریان مرمت‌های باستان‌شناسی در کلیسای قلعه‌ی تاریخی بوخ در شمال‌شرق برلین، آرامگاهی منحصربه‌فرد کشف شد که به‌احتمال بسیار، متعلق به ژولیا فون فوس، بانوی اشراف‌زاده و همسر غیررسمی پادشاه فریدریش ویلهلم دوم پروس است. این یافته‌ باستان‌شناسی، نه‌تنها نوری بر زوایای کمتر شناخته‌شده دربار پروس می‌افکند، بلکه روایتی شخصی، انسانی و حساس از زن جوانی را بازگو می‌کند که در سکوتی اشرافی زیست و در همان سکوت، چشم از جهان فروبست.

ژولیا فون فوس، بانوی ندیمه ملکه فریدریکا لوییزا، در سال ۱۷۸۷ میلادی و با رضایت پنهانی ملکه، به پیوندی مورگاناتیک با پادشاه وقت پروس تن داد؛ ازدواجی که طبق عرف، حقوق سلطنتی به همسر منتقل نمی‌کرد و در سلسله‌مراتب درباری به رسمیت شناخته نمی‌شد.

این ازدواج در سکوت و بدون تشریفات رسمی، در کلیسای کاخ شارلوتنبورگ انجام شد. ژولیا در پی این پیوند، عنوان «کنتس اینگنهایم» را دریافت کرد؛ اما این فصل از زندگی‌اش، بسیار کوتاه بود. دو سال بعد، در سال ۱۷۸۹، در بیست‌ودو سالگی و در اوج جوانی، بر اثر بیماری سل درگذشت.

کشف اخیر، مقبره‌ای است آجری و مستطیل‌شکل که تابوتی چوبی با تزیینات نفیس نئوکلاسیک را در خود جای داده است. سطح تابوت با گچ‌بری‌های طلایی، قالب‌هایی هنرمندانه و مدالون‌هایی مزین شده و به‌وضوح نشان از شان و جایگاه والای متوفی دارد. نکته‌ جالب آن‌که این آرامگاه برخلاف عرف درباری، نه در کنار سایر اشراف بلکه در ناحیه‌ای مجزا و پشت محراب کلیسا واقع شده است.

این انتخاب به‌وضوح با خواست شخصی ژولیا تطابق دارد. در برخی نوشته‌های به‌جامانده، او خواسته بود که در زادگاهش، در سکوت و به‌دور از تشریفات، به خاک سپرده شود. حال، قرن‌ها پس از آن وصیت خاموش، آرامگاهش بار دیگر به یادها بازمی‌گردد.

سباستین هبر، از مقامات اداره حفاظت از بناهای تاریخی ایالت برلین، در توصیف این کشف چنین می‌گوید:

ما با آرامگاهی روبه‌رو هستیم که بازتاب‌دهنده‌ی آیین‌های تدفین زنان ممتاز در اواخر قرن هجدهم میلادی است. جای‌گیری خاص و طراحی چشمگیر تابوت، گواهی بر زندگی پنهان اما پراهمیت زنی است که در متن تاریخ پروس، تنها در حاشیه‌ها دیده شده بود.

هرچند تایید قطعی هویت متوفی مستلزم گشودن تابوت و آزمایش ژنتیکی است، اما به‌سبب شکنندگی ساختار چوبی و ارزش تاریخی اثر، تصمیم‌گیری نهایی برای انجام چنین اقدامی هنوز اتخاذ نشده است.

این آرامگاه نه‌فقط بخشی از تاریخ سلطنتی آلمان، بلکه بازتابی از تجربه‌ی انسانی، تمنای استقلال، و روایت زنی است که در کشاکش قدرت، سکوت را برگزید. کشف این آرامگاه، فرصتی مغتنم برای بازنگری در نقش‌های نادیده‌مانده‌ زنان در تاریخ اروپا و اهمیت روایت‌های شخصی در دل ساختارهای رسمی است.