باستان‌شناسان به اعماق غار رفتند؛ غار قزوین باز هم خبرساز می‌شود؟

کاوش‌های باستان‌شناسی در غار قلعه‌کرد واقع در آوج قزوین، شواهدی از حضور جمعیت‌های انسانی در بازه ۱۵۰ تا ۴۵۲ هزار سال پیش را نمایان کرده است. یافته‌ها شامل دست‌افزارهای سنگی و بقایای جانوران منقرض‌شده بوده که نشان‌دهنده فعالیت‌های معیشتی و فناوری‌های اولیه انسانی در فلات ایران است.

این پژوهش به سرپرستی «میلاد هاشمی» و «حامد وحدتی‌نسب»، اعضای هیئت‌علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس، در حال اجراست. اهداف آن بررسی لایه‌های کهن از دوران پارینه‌سنگی قدیم، تحلیل روابط فضایی و زمانی میان نهشته‌ها و مطالعه سنت‌های ابزارسازی انسان‌های نخستین در فلات ایران اعلام شده است.

تاکنون ۶ لایه مرتبط با حضور انسان در این غار شناسایی شده است. ابزارهای سنگی به‌دست‌آمده در لایه‌های پایینی شباهت زیادی به نمونه‌های اواخر پارینه‌سنگی قدیم در مناطق لوانت و قفقاز دارند. این ابزارها که عمدتاً ضخیم و با روتوش پلکانی ساخته شده‌اند، برای شکار، پردازش لاشه جانوران و فرآوری گیاهان وحشی به کار می‌رفتند.

شواهد به‌دست‌آمده نشان می‌دهد ساکنان غار بر شکار و مصرف اسب منقرض‌شده تمرکز داشتند. همچنین بقایای کرگدن استپی، خرس غار، گرگ، گوزن سرخ، نیاگاو و بزسانان نیز شناسایی شده که اطلاعاتی درباره رژیم غذایی و شرایط زیست انسان‌های این دوره فراهم می‌کند.

در فصل‌های پیشین، یک دندان شیری با قدمت حدود ۱۷۰,۰۰۰ سال در همین غار کشف و در موزه قزوین به نمایش گذاشته شده است. پژوهشگران امیدوارند کاوش‌های جاری منجر به کشف سنگواره‌های انسانی بیشتری در ایران شود.

این پروژه با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، پشتیبانی مالی اداره‌کل میراث‌فرهنگی قزوین و همکاری پژوهشکده باستان‌شناسی انجام می‌شود. کاوش در غار قلعه‌کرد گامی مهم برای شناخت تاریخ زیست، معیشت و فناوری انسان‌های کهن در فلات ایران به شمار می‌رود.